Ustawienia i wyszukiwarka
Finansowanie kultury przez samorządy. Plany, wykonania i realizacja wydatków na kulturę | Raport
W 2015 roku plany wydatków na kulturę w ogólnej strukturze budżetu samorządów terytorialnych są najniższe od 2010 roku. W latach 2010–2014 spośród wszystkich jednostek samorządu terytorialnego największą część środków z budżetu samorządów na kulturę przeznaczały województwa. Ten sam wskaźnik jest porównywalny w gminach i w miastach na prawach powiatu, gdzie wydatki na kulturę stanowią znacznie niższy procent ogólnych wydatków. Plany wydatków na kulturę najlepiej realizują województwa, najgorzej – miasta na prawach powiatu. Nominalnie najwięcej na kulturze oszczędzają miasta na prawach powiatu. Jak zatem wygląda przyszłość finansowania kultury z budżetów samorządów w Polsce?
Skupiliśmy się na wydatkach województw, miast na prawach powiatu, gmin miejskich, wiejskich i miejsko-wiejskich. Z uwagi na znikomą wartość poniesionych wydatków na kulturę przez powiaty (poniżej 1% w skali kraju) zdecydowaliśmy się je pominąć w poniższej analizie.
Niezbędne dane pozyskaliśmy ze stron Biuletynów Informacji Publicznej Regionalnych Izb Obrachunkowych i strony Ministerstwa Finansów. Dodatkowo posłużyliśmy się danymi udostępnionymi przez GUS w Banku Danych Lokalnych.
Realizacja wydatków na kulturę
Już wstępna analiza danych pozwoliła na wyciągnięcie ciekawych i nieoczywistych wniosków. Zaobserwowaliśmy wyraźną rozbieżność między stopniem zrealizowania wydatków z budżetu ogółem, a stopniem zrealizowania wydatków z budżetu w dziale klasyfikacji budżetowej – kultura i dziedzictwo narodowe. W województwach zrealizowane wydatki na kulturę są wyższe niż zrealizowane wydatki ogółem. W każdym z typów gmin (miejskie, wiejskie, miejsko-wiejskie) zależność między realizacją wydatków na kulturę a realizacją wydatków ogółem wygląda podobnie jak w województwach – czyli stopień realizacji wydatków na kulturę jest wyższy niż stopień realizacji wydatków ogółem. Miasta na prawach powiatu wyróżniają się odwrotną zależnością – wydatki na kulturę są realizowane w mniejszym stopniu niż wydatki ogółem. Pozytywna zmiana w miastach na prawach powiatu nastąpiła jednak w 2014 roku – zrealizowane wydatki na kulturę przekroczyły zrealizowane wydatki ogółem. Jest to jednak grupa „specyficzna” – występują w niej duże różnice pomiędzy miastami.
Plany wydatków na kulturę i wykonanie wydatków na kulturę z budżetu
Znacznie gorzej wygląda kwestia planów wydatków i wykonania wydatków na kulturę z budżetu. Tylko w województwach wykonane wydatki przewyższają zaplanowane wydatki na kulturę. W gminach i w miastach na prawach powiatu sytuacja wygląda niestety odwrotnie. Oznacza to, że w przypadku zmniejszenia budżetu większość samorządów oszczędza m.in. na kulturze. Nieciekawie przedstawiają się również plany wydatków na 2015 rok – są one niestety najniższe spośród wszystkich analizowanych lat.
Jak wygląda zatem sytuacja finansowania kultury z budżetów samorządowych w Polsce przy uwzględnieniu wszystkich zebranych informacji? Dokładna analiza została przedstawiona w raporcie "Finansowanie kultury przez samorządy. Plany, wykonania i realizacja wydatków na kulturę".
