Ustawienia i wyszukiwarka
"Ciekawe czasy" finansowania kultury samorządowej | Raport
Prezentujemy raport dotyczący finansowania kultury przez jednostki samorządowe. Nie ulega wątpliwości, że rola samorządów terytorialnych w finansowaniu kultury jest ogromna. To one odpowiadają za przeważającą część wydatków publicznych na kulturę, a tym samym za istnienie i utrzymanie zinstytucjonalizowanej kultury. Raport stanowi pierwszą z cyklu publikację o finansowaniu kultury przez samorządy. Kolejne już wkrótce!
Badania sektora kultury
Ostatnie 25 lat zmieniły wiele w kwestiach związanych z finansowaniem kultury w Polsce. W 1990 roku kulturę wpisano do zadań jednostek samorządowych. Następnie w 1993 roku przeprowadzono program pilotażowy w którym 46 gmin miejskich przejęło obowiązki wojewody w kwestii instytucji kultury. W 1999 roku wskutek reformy terytorialnej samorządy terytorialne stały się najważniejszym organem w kształtowaniu polityki kulturalnej w Polsce.
Pomiędzy 1990 a 2015 rokiem w polskim sektorze kultury widać stałą obecność badań, wciąż jednak występują braki w kwestii samorządowych wydatków na kulturę w dłuższej perspektywie czasowej i dotyczących całego kraju.
W opracowaniu niniejszej publikacji skorzystano z danych sporządzonych przez GUS. Spore trudności sprawiły zmiany w klasyfikacji wydatków, które można przypisać do funduszy realizowanych w ramach kultury. Dodatkowym problemem okazały się dane do roku 1995 - po pierwsze z powodu wysokiej wówczas inflacji, po drugie ze względu na problem z dostępem do tych danych.
Inwestycje i kryzysy gospodarcze w kulturze
W ciągu 25 lat środki przeznaczane na kulturę systematycznie rosły. Średnie tempo wzrostu wynosiło aż 5% rocznie. Szczególnie widać to na szczeblu wojewódzkim jak i gminnym, z naciskiem na gminy, gdzie zaobserwowano największy i najbardziej stabilny wzrost wydatków.
Na kierunek zmian w finansowaniu kultury miały wpływ przede wszystkim: kryzysy gospodarcze i finansowanie zewnętrzne (szczególnie wydatki unijne). Autorzy rozróżniają poszczególne okresy w finansowaniu kultury, wpływ inwestowania w kulturę, różnice między wysokością wydatków bieżących i majątkowych. Próbowano również znaleźć odpowiedź na pytanie, z czego wynika ogromna przewaga wydatków majątkowych nad bieżącymi i jak może to wpłynąć na finansowanie kultury w dalszej perspektywie.
Poruszono również temat inwestycji w zakresie kultury, które wpłynęły nie tyko na jej rozwój, ale i na zwiększenie świadomości roli kultury w sektorze gospodarczym.
Szerszy kontekst opisywanych zmian w finansowaniu kultury znajdziecie w całej publikacji "Ciekawe czasy" finansowania kultury samorządowej.
