Jesienne "Spotkania z Mistrzem" w Warszawie

Data publikacji: 13.10.2023
Średni czas czytania 13 minut
drukuj

To już trzecia, ostatnia w tym roku, odsłona cyklu warsztatów Spotkania z Mistrzem, która odbędzie w dniach 20-22 października w Warszawie pod tytułem Wodewil, śpiewogra, rewia - warszawskie inspiracje.  

Uczestnicy podejmą tematy związane z Warszawą i Wisłą, poznają muzyczne formy dramatyczne, nauczą się dawnych tańców miejskich oraz pieśni ludowych z Nadwiślańskiego Urzecza oraz będą wspólnie tworzyć etiudy ruchowe inspirowane muzyką oraz miejskim i wiejskim dziedzictwem Warszawy – tej dawnej i tej współczesnej.   

Na warsztaty zakwalifikowano czterdzieści osób z całej Polski. Są to głównie przedstawiciele amatorskiego ruchu artystycznego zajmujący się działalnością teatralną, ale także choreografowie i tancerze, w tym przedstawicieli zespołów folklorystycznych, oraz studentów i absolwentów kierunków artystycznych, którzy pragną rozwijać swój warsztat metodyczny oraz instruktorski w twórczym i kreatywnym procesie grupowym. 

Przedstawiamy sylwetki osób prowadzących oraz szczegółową tematykę warsztatów. 

WARSZTATY TEATRALNE  

Podczas zajęć teatralnych, które poprowadzi Stanisław Dembski, będziemy pracować nad warsztatem aktorskim z uwzględnieniem repertuaru komediowego. Zajmiemy się budowaniem postaci komicznej w oparciu o różne typy sceniczne, będziemy udoskonalać dialogowanie w parach oraz ćwiczyć działania grupowe, skupiając się na słuchaniu partnera. Poruszmy też kwestie improwizacji oraz rytmu w scenie. Sięgniemy oczywiście do tematyki warszawskiej i nadwiślańskiej, realizując scenki z takich sztuk jak: Nad Wisłą, Antoniego Wieniarskiego – krotochwila w jednym akcie ze śpiewami; Podróż po Warszawie Feliksa Szobera - operetka komiczna w 7 obrazach czy Końska kuracja Cyryla Danielewskiego – farsa w jednym akcie.  Wspólnie przeanalizujemy także fragmenty wybranych spektakli komediowych z repertuaru Teatru Pijana Sypialnia: Wodewil warszawski – widowisko muzyczne inspirowane operetką F. Szobera, Wyjowisko – śpiewogra z pieśniami S. Moniuszki i F. Chopina oraz Rewia – zabawa konwencją klasycznej rewii, autor tekstu Sławomir Narloch, muzyka Daniel Zieliński. 

Stanisław Dembski, pedagog teatru, aktor dramatu, reżyser, absolwent Wydziału Wiedzy o Teatrze warszawskiej Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza.  

Grał w Teatrze STU i Teatrze KTO w Krakowie oraz Teatrze C.K. Norwida w Jeleniej Górze. Wielokrotnie uczestniczył w warsztatach aktorskich we Francji, Niemczech, Anglii, Austrii oraz w międzynarodowych festiwalach w Strasburgu, Bonn, Kolonii, Sztokholmie, Bordeaux, Brukseli, Wiedniu, Sewilli, Lille, Archangielsku. Jest współtwórcą warszawskiego Teatru Pijana Sypialnia – największego teatru nieinstytucjonalnego w kraju, w którym wyreżyserował muzyczne przedstawienia: "Osmędeusze", "Wodewil warszawski", "Łojdyrydy", "Wyjowisko", a ostatnio "Rewia". 

WARSZTATY WOKALNE 

W ramach warsztatów prowadzonych przez Magdalenę Sobczak-Kotnarowską poznamy podstawowe techniki emisji śpiewu ludowego. Pochylimy się nad repertuarem Nadwiślańskiego Urzecza – pieśniami, które zanotował Oskar Kolberg. Wyrywasy, kuranty, krakowiaki, pieśni żartobliwe, ballady, pieśni długie spisane w Wilanowie, Powsinie, Zawadach, Czerniakowie, Gocławiu, Pradze. Co je odróżnia, a co łączy pieśniami Mazowsza czy innych regionów Polski? Sięgniemy do doświadczeń i pamięci muzycznej warsztatowiczów, by mogli odkryć te podobieństwa i różnice. 

Magdalena Sobczak-Kotnarowska, etnomuzykolożka, instruktorka śpiewu ludowego, wokalistka, cymbalistka. Ukończyła muzykologię na Uniwersytecie Warszawskim. Pracę magisterską obroniła w Zakładzie Etnomuzykologii.   

Jej celem edukacyjnym jest wykształcenie artysty-amatora świadomego swoich korzeni, tradycji  i bogactwa, różnorodności repertuaru na terenach Polski. W swojej pracy powraca do pierwszego i najstarszego sposobu śpiewania pieśni - a capella. Pragnie także uwspółcześnić ten repertuar, stworzyć dla niego nowe miejsce, nową aranżację, tak by pieśń ludowa mogła inspirować i być częścią playlisty studenta czy innego słuchacza w mieście. 

W roku 2003 dołączyła do zespołu Kapela ze Wsi Warszawa. Wraz z grupą wydała sześć albumów studyjnych (Wykorzenienie, Infinity, Nord, Święto Słońca, Re:akcja mazowiecka, Uwodzenie) oraz płytę z remixami. W 2004 roku po wydaniu albumu Wykorzenienie zespół zdobył nagrodę BBC Radio 3 Awards for World Music w kategorii Newcomer. Aż pięć razy krążek wydany przez Kapelę ze Wsi Warszawa zyskiwał uznanie szerokiej publiczności i zdobywał nagrodę polskiego przemysłu fonograficznego - „Fryderyka”. Od roku 2010 pracuje jako instruktorka śpiewu w LZA Promni SGGW. 

WYKŁAD O NADWIŚLAŃSKIM URZECZU 

Na zakończenie pierwszego dnia zaprosimy uczestników na niezwykle ciekawy wykład o dziedzictwie Nadwiślańskiego Urzecza, który wygłosi dr Łukasz Maurycy Stanaszek – odkrywca tego podwarszawskiego regionu etnograficznego, zwanego w gwarze Łurzycem.    

To region związany niegdyś z trzema kulturowymi tradycjami – mazowiecką (średniowieczną), flisacką (orylską) i olęderską, charakterystyczną dla nadwiślańskich osadników z Fryzji, Kujaw i Pomorza. Prosperitę zapewniał mu łatwo dostępny, ogromny rynek zbytu, jakim była pobliska Warszawa, a także znakomite ziemie (mady), powszechnie występujące w dolinie rzeki Wisły. Odrębna tożsamość „modrych Urzycoków” manifestowała się m.in. specyficzną nadrzeczną gospodarką, unikatową kuchnią i pięknymi strojami.  Urzecze dostrzegali już w XIX w. wybitni polscy etnografowie, w tym Oskar Kolberg, Kornel Kozłowski i Stefania Ulanowska, jednakże ich opisy zawsze miały charakter przyczynkowy. W XX wieku zainteresowania naukowe terenami nadwiślańskimi leżącymi w bezpośredniej styczności z Warszawą praktycznie zanikły, na co wpłynęły przeobrażenia gospodarczo-społeczne, jakie dokonały się pod wpływem ciągle rozrastającej się aglomeracji miejskiej. W roku 2012 dr Stanaszek dokonał obszernego opisania regionu i od tego właśnie czasu można zaobserwować swoistą modę na Urzecze, co pokazało jak ogromna potrzeba tożsamościowa tkwi w jego mieszkańcach. 

dr Łukasz Maurycy Stanaszek – antropolog i archeolog, kustosz dyplomowany, kierownik Pracowni Antropologicznej w Państwowym Muzeum Archeologicznym w Warszawie, popularyzator nauki, badacz i odkrywca Urzecza, podwarszawskiego mikroregionu etnograficznego.   Jest autorem między innymi publikacji: Na Łużycu. W zapomnianym regionie etnograficznym nad Wisłą oraz Nadwiślańskie Urzecze. Podwarszawski mikroregion etnograficzny, a także współautorem publikacji Strój wilanowski z nadwiślańskiego Urzecza, w serii Atlas Polskich Strojów Ludowych. 

WARSZTATY TANECZNE 

Warszawski folklor taneczny z pierwszej połowy XX wieku będzie tematem warsztatów, które poprowadzi Piotr Zgorzelski z Akademii Tańca Tradycyjnego.  W Warszawie i w jej okolicach - podobnie jak w innych miastach II Rzeczpospolitej - nowinki muzyczne importowane z zagranicy, docierające do słuchaczy poprzez płyty, nuty, a także radio i kino, ścierały się z miejscowym folklorem tanecznym. Tańczono zarówno swojskie mazurki, oberki jak i importowane tanga, walczyki i fokstroty. Do określonych melodii, rytmów i temp muzycznych z czasem wytworzyły się pewne schematy taneczne, które potocznie dziś określamy taniec na „raz”, taniec „dwa na raz” albo „tango sentymentalne”. Na naszych warsztatach pojawią się stare szlagiery radiowe i kinowe oraz melodie z podwórek i miejskich zaułków m.in. polki galopki, fokstroty, tanga i walczyki.  

Piotr Zgorzelski, etnolog z wykształcenia, tancerz, muzyk, juror podczas konkursów tańca tradycyjnego, inicjator odrodzenia polskich tańców tradycyjnych w formach niescenicznych, twórca i propagator koncepcji tańca tradycyjnego w formach Freestyle. 

Od ponad 25 lat prowadzi warsztaty polskich tańców tradycyjnych w Polsce i na świecie. Tańca uczył się bezpośrednio od wiejskich i miejskich tancerzy starszego pokolenia, jak również ze źródeł archiwalnych, wypracowując autorski program zajęć uwzględniający współczesne predyspozycje i umiejętności, pokolenia pozbawionego żywego kontaktu z muzyka ludową. Autor internetowych lekcji tańca na kanale You Tube „Taniec Tradycyjny PL”. Współzałożyciel Stowarzyszenia Dom Tańca (1994) i jego kilkuletni prezes. Współtworzył przez 10 lat jako basista i tancerz kapelę Janusz Prusinowski Kompania. We współpracy z IMiT (obecnie NIMiT) współtworzył portal taniec.edu.pl 

WARSZTATY CHOREOGRAFICZNE 

Rekonstrukcja, dekonstrukcja i konstrukcja – na tych trzech filarach oprzemy nasze działania dotyczące lokalnego dziedzictwa, tańców i pieśni z dawnej Warszawy i jej okolic. Skupimy się na rozwijaniu kompetencje kompozycyjnych, wykonawczych oraz improwizacyjnych. Zajmiemy się formalnymi elementami kompozycji tanecznej, dokonamy analizy formy zwanej “suitą”, rozważymy zasadność wprowadzania fabuły do choreografii oraz sposoby budowania narracji scenicznej poprzez działania artystyczne na wybranych elementach dziedzictwa. Sięgniemy zarówno do tańców i melodii z warszawskich podwórek, jak i nadwiślańskich wsi, które dziś są już częścią stolicy. Będziemy odtwarzać, przetwarzać i tworzyć.  Towarzyszyć nam będzie technika brikolażu definiowana jako postmodernistyczna praktyka artystyczna, w której prace konstruowane są z różnych dostępnych materiałów i artefaktów w celu uzyskania nowych znaczeń i spostrzeżeń. 

Mariusz Żwierko - specjalista do spraw edukacji kulturalnej w Narodowym Centrum Kultury, choreograf, instruktor tańca, kierownik artystyczny i założyciel zespołu tanecznego Woda Na Młyn z Warszawy. Były kierownik artystyczny ZPiT „Grajewianie” oraz ZPiT „Kurpie Zielone”, miłośnik Kurpi, Podlasia, Łemkowszczyzny oraz wielokulturowości. Interesuje się aspektami funkcjonowania elementów tradycji w kulturze współczesnej, jest także autorem felietonów o tej tematyce. Wielokrotnie reżyserował i prowadził koncerty oraz widowiska taneczne.  Przez wiele lat pracował jako lektor języka niemieckiego, prowadził warsztaty taneczne i choreograficzne dla instruktorów tańca ludowego. Studiował nauczanie języka niemieckiego oraz germanistykę na Uniwersytecie Warszawskim, ukończył instruktorski kurs kwalifikacyjny (taniec ludowy), jest absolwentem kulturoznawstwa na Uniwersytecie w Białymstoku na specjalności Kultura Podlasia.