Odmiana wyrazu RZECZPOSPOLITA w starannej polszczyźnie powinna wyglądać (i brzmieć) następująco: lp. - M. rzeczpospolita, D. rzeczypospolitej, C. rzeczypospolitej, B. rzeczpospolita, N. rzecząpospolitą, Msc. (o) rzeczypospolitej, W. rzeczypospolita, l.mn. - M. rzeczypospolite, D. rzeczypospolitych, C. rzeczompospolitym, B. rzeczypospolite, N. rzeczamipospolitymi, Msc. (o) rzeczachpospolitych, W. rzeczypospolite. Możliwa jest jednak również inna odmiana, zachowująca nieodmieniony pierwszy człon zrostu: lp. - M. rzeczpospolita, D. rzeczpospolitej, C. rzeczpospolitej, B. rzeczpospolitą, N. rzeczpospolitą, Msc. (o) rzeczpospolitej, W. rzeczpospolita, l.mn. - M. rzeczpospolite, D. rzeczpospolitych, C. rzeczpospolitym, B. rzeczpospolite, N. rzeczpospolitymi, Msc. (o) rzeczpospolitych, W. rzeczpospolite. Pierwszy sposób odmiany wynika z etymologii wyrazu. Rzeczownik 'rzeczpospolita' pochodzi bowiem od połączenia rzeczownika 'rzecz' i przymiotnika 'pospolita' i jest dosłownym tłumaczeniem łacińskiej konstrukcji 'res publika'. Drugi sposób odmiany jest nieco mniej staranny, lecz równie poprawny.