SOMNAMBULIK, NOKTAMBULIK i LUNATYK

SOMNAMBULIK, NOKTAMBULIK i LUNATYK
il. Marcelina Jarnuszkiewicz
Do tej trójki można dodać jeszcze czwarty wyraz: NOKTAMBULISTA, pod względem językowym będący w zasadzie rozbudowaną postacią NOKTAMBULIKA. W języku ogólnym wszystkie te słowa mają to samo znaczenie ‘osoba mówiąca przez sen lub chodząca we śnie, rzadziej wykonująca we śnie inne czynności, co jest objawem niecałkowitego zahamowania czynności ośrodka ruchowego’. NOKTAMBULIKA i NOKTAMBULISTĘ oraz SOMNAMBULIKA zapożyczyliśmy z francuskiego, przy czym słowa te, niegdyś cieszące się sporą popularnością, zdążyły wejść do słowników, by wkrótce stać się słowami wyłącznie słownikowymi. Natomiast LUNATYK – najstarszy, a zarazem jedyny współcześnie używany – pochodzi z łaciny, a w polskich tekstach był używany już na początku XVI w. Łacińskie lunaticus pochodzi od luna ‘księżyc’, a sam wyraz lunaticus miał tyle znaczeń, ilu było autorów tekstów: w Wulgacie lunaticusem zwano opętanego, św. Augustyn używał tego słowa w znaczeniu ‘krótkotrwały, miesięczny’, Apulejusz mianem lunaticusa określał epileptyka, a Laktancjusz – mieszkańca Księżyca.
Źródło: [SJP PWN; SJP Dor; USJP; SWO; ESJP, II, 76]