Settings and search
Problemy kultury w perspektywie integracji europejskiej
Wersja elektroniczna numerów archiwalnych powstała w wyniku współpracy z Biblioteką Elbląską im. Cypriana Norwida (http://www.bibliotekaelblaska.pl/).
Problemy kultury w perspektywie integracji europejskiej
Autor koncentruje uwagę na dwóch czynnikach mających największy wpływ na procesy integracji europejskiej: polityce i sztuce. Dziedzictwo polityczne wedle autora jest czynnikiem negatywnym, gdyż wiąże się zwykle z wrogim stosunkiem do innego, dziedzictwo artystyczne konotuje najczęściej pozytywne emocje. Autor wyjaśnia, czym jest owo dziedzictwo, porusza kwestię nabywania statusu dzieła sztuki w kulturze europejskiej oraz nakreśla instytucjonalną teorię sztuki. Tylko dziedzictwo jednoznacznie pozytywne może wejść w skład dziedzictwa artystycznego Europy.
Autor w swoich rozważaniach na temat roli sztuki w integracji europejskiej opiera się na książce B. Dziemidoka pt. „Integracyjna i dezintegracyjna rola artystycznych środków przekazu w kształtowaniu tożsamości narodowej i jednoczeniu Europy”. Podstawą badań jest społeczny wymiar funkcjonowania sztuki. Autor rozbija na trzy płaszczyzny problem zawarty w pracy Dziemidoka: 1. artystyczne środki przekazu, 2. integracyjna funkcja sztuki, 3. oddziaływanie sztuki na odbiorcę, omawiając pokrótce w swoim artykule każdą z nich.
Autorkę interesuje fenomen mitu w literaturze, obecny od antyku aż po literaturę współczesną, który prezentuje na przykładzie powieści G. G. Marqueza pt. „Sto lat samotności”. Na jej podstawie porusza kwestię czasu minionego, który odżywa dzięki wspomnieniom. Przeszłość zaś, jak pisze autorka, tworzy fundamenty tożsamości zbiorowej. Literatura pomaga jednostce odnaleźć utraconą część siebie. Na podstawie powieści Marqueza autorka przywołuje mit kosmogeniczny, apokaliptyczny i biblijny. Podkreśla przenikanie się planu historycznego i mitycznego na kartach utworu.
Między wielokulturowością a transkulturowością
Osią rozważań jest praca E. Showalter pt. „Krytyka feministyczna na rozdrożach”, w której autorka podejmuje próbę sformułowania feministycznej koncepcji podmiotu i tekstu. Nawołuje ona do budowania krytyki feministycznej. Showalter zajmuje się także kobiecym pisarstwem, które jest oficjalnym wyrażeniem kobiecości, kobieta pisząca zaś stanowi przedmiot i podmiot krytyki feministycznej. Autor przedstawia także koncepcje obrazu J. Baudrillarda. Autor tłumaczy, że kiedy ‘ja’ dystansuje się od samego siebie, burzy się jego tożsamość, a to stwarza pole działania dla ironii. Dyskurs Innego jest wypowiedzią autoironiczną, gdyż ‘ja’ rozpoznaje się jako efekt kulturowej produkcji, a nie reprezentacja siebie.
Artykuł podejmuje zagadnienie przestrzennych zmyleń i złudzeń wykorzystywanych we współczesnej działalności artystycznej. W pierwszej części pracy autor przedstawia kilka przykładów projektów mających służyć przestrzennemu zmyleniu odbiorcy (m.in. S. Drożdż, L.Vacchini, D. Karavan). Druga część pracy dotyczy możliwości artystycznych, estetycznych jakości oraz procesu wytłumaczenia sobie przez widza dokonań tego typu. Autor podkreśla ważność zaangażowania widza w procesie recepcji, odbiorca ma możliwość wejścia „w głąb’ dzieła, intelektualnego z nim obcowania. Tym co zaskakuje jest użycie bardzo prostych środków plastycznych służących do wykonania tego typu prac, które dzięki temu powiązane są ze sferą codzienności. Współczesna architektura poszukuje „nowej całości”, gdzie kładzie się nacisk na wyjaśnianie, które ujawnia wcześniejszy stan zmylenia. Do artykułu załączone są fotografie wymienionych prac.