Problemy kultury w perspektywie integracji europejskiej

Kultura Współczesna. Teoria, Interpretacje, Praktyka
nr 1-2(35-36)/2003
 Problemy kultury w perspektywie integracji europejskiej

Wersja elektroniczna numerów archiwalnych powstała w wyniku współpracy z Biblioteką Elbląską im. Cypriana Norwida (http://www.bibliotekaelblaska.pl/).

Problemy kultury w perspektywie integracji europejskiej

Pytania o tożsamość kulturową w perspektywie integracji z Unią Europejską. Konteksty problemu - Teresa Kostyrko
Spójność Unii Europejskiej a problemy wielokulturowości i wieloetniczności - Kazimierz Krzysztofek

Autor koncentruje uwagę na dwóch czynnikach mających największy wpływ na procesy integracji europejskiej: polityce i sztuce. Dziedzictwo polityczne wedle autora jest czynnikiem negatywnym, gdyż wiąże się zwykle z wrogim stosunkiem do innego, dziedzictwo artystyczne konotuje najczęściej pozytywne emocje. Autor wyjaśnia, czym jest owo dziedzictwo, porusza kwestię nabywania statusu dzieła sztuki w kulturze europejskiej oraz nakreśla instytucjonalną teorię sztuki. Tylko dziedzictwo jednoznacznie pozytywne może wejść w skład dziedzictwa artystycznego Europy.

Autor w swoich rozważaniach na temat roli sztuki w integracji europejskiej opiera się na książce B. Dziemidoka pt. „Integracyjna i dezintegracyjna rola artystycznych środków przekazu w kształtowaniu tożsamości narodowej i jednoczeniu Europy”. Podstawą badań jest społeczny wymiar funkcjonowania sztuki. Autor rozbija na trzy płaszczyzny problem zawarty w pracy Dziemidoka: 1. artystyczne środki przekazu, 2. integracyjna funkcja sztuki, 3. oddziaływanie sztuki na odbiorcę, omawiając pokrótce w swoim artykule każdą z nich.

Autorkę interesuje fenomen mitu w literaturze, obecny od antyku aż po literaturę współczesną, który prezentuje na przykładzie powieści G. G. Marqueza pt. „Sto lat samotności”. Na jej podstawie porusza kwestię czasu minionego, który odżywa dzięki wspomnieniom. Przeszłość zaś, jak pisze autorka, tworzy fundamenty tożsamości zbiorowej. Literatura pomaga jednostce odnaleźć utraconą część siebie. Na podstawie powieści Marqueza autorka przywołuje mit kosmogeniczny, apokaliptyczny i biblijny. Podkreśla przenikanie się planu historycznego i mitycznego na kartach utworu.

Między wielokulturowością a transkulturowością

Między wielokulturowością a transkulturowością - Anna Zeidler-Janiszewska
Święto smakoszy - Anna Wieczorkiewicz

Osią rozważań jest praca E. Showalter pt. „Krytyka feministyczna na rozdrożach”, w której autorka podejmuje próbę sformułowania feministycznej koncepcji podmiotu i tekstu. Nawołuje ona do budowania krytyki feministycznej. Showalter zajmuje się także kobiecym pisarstwem, które jest oficjalnym wyrażeniem kobiecości, kobieta pisząca zaś stanowi przedmiot i podmiot krytyki feministycznej. Autor przedstawia także koncepcje obrazu J. Baudrillarda. Autor tłumaczy, że kiedy ‘ja’ dystansuje się od samego siebie, burzy się jego tożsamość, a to stwarza pole działania dla ironii. Dyskurs Innego jest wypowiedzią autoironiczną, gdyż ‘ja’ rozpoznaje się jako efekt kulturowej produkcji, a nie reprezentacja siebie.

Transkulturowe „Ja”: poszukiwanie tożsamości na IRCu - Konrad Miciukiewicz
Teatr / media / społeczeństwo. Teatralizacja jako kategoria opisu oraz strategia komunikacyjna społeczeństwa medialnego - Agata Skórzyńska
O zjawisku oszukiwania. Przykład Odyseusza - Krystyna Wilkoszewska

Artykuł podejmuje zagadnienie przestrzennych zmyleń i złudzeń wykorzystywanych we współczesnej działalności artystycznej. W pierwszej części pracy autor przedstawia kilka przykładów projektów mających służyć przestrzennemu zmyleniu odbiorcy (m.in. S. Drożdż, L.Vacchini, D. Karavan). Druga część pracy dotyczy możliwości artystycznych, estetycznych jakości oraz procesu wytłumaczenia sobie przez widza dokonań tego typu. Autor podkreśla ważność zaangażowania widza w procesie recepcji, odbiorca ma możliwość wejścia „w głąb’ dzieła, intelektualnego z nim obcowania. Tym co zaskakuje jest użycie bardzo prostych środków plastycznych służących do wykonania tego typu prac, które dzięki temu powiązane są ze sferą codzienności. Współczesna architektura poszukuje „nowej całości”, gdzie kładzie się nacisk na wyjaśnianie, które ujawnia wcześniejszy stan zmylenia. Do artykułu załączone są fotografie wymienionych prac.

Polemiki

Co ten Schőnberg narobił? Na marginesie powtarzających się ataków na muzykę nowoczesną - Krzysztof Moraczewski

Recenzje, noty

Państwo narodowe w kontekście europejskim - Anna Horolets
Topografia obcego - Dagmara Jaszewska
Menu globalnego turysty - Anna Wieczorkiewicz
Świat jako kolekcja - Blanka Brzozowska
Rzecz o naturze filozofii - Iwona Lorenc
W kontrowersjach - Anna Jamroziakowa
Komputerowe dziecko nie chce ersatzu McLuhana - Błażej Dzikowski

Wydarzenia kulturalne - opinie, komentarze

Wydarzenia i niewydarzenia - Krzysztof Kostyrko
"Warszawa - miasto nad Wisłą?" - o Salonie Architektury Warszawskiej 2002 - Beata J. Gawryszewska
Fabryka graffiti - Blanka Brzozowska
Robakowski w "Cytrynie" - Blanka Brzozowska
Rafał Jakubowicz, albo czy pamięć jest dziedziczna - Jolanta Dąbkowska-Zydroń