We wstępie autor podejmuje kwestię globalizacji, w kontekście współwystępowania kapitalizmu i ujednolicenia konsumpcji (antagonizm Dżihad vs McWorld). Tytułową parę pojęć autor analizuje także w odniesieniu do koncepcji O. Spenglera i T. Manna. Uświadamia, iż przeniesienie pojęć kultury i cywilizacji na grunt współczesnej polityki będzie bardzo pomocne w ujęciu wielu z jej obecnych problemów (multikulturowość, globalizacja, obiekcje wobec zjednoczenia europejskiego). Pogodzenie problematycznego dualizmu zależy wyłącznie od właściwej relacji między racjonalizacją porządku ekonomiczno-technicznego oraz strukturami kulturalnymi. Utrzymanie takiej równowagi jest rolą ‘krytycznego humanizmu’, dla którego niewiele miejsca pozostaje we współczesnym świecie.

Autor wychodząc od eseju Masaoki Oki, wyprowadza tezę dotycząca kulturowej różnicy między zachodnią a japońską cywilizacją. Na podstawie opozycji technologii kamienia i technologii drewna autor przedstawia relacje miasto-natura w kulturze zachodniej i japońskiej. W tej pierwszej naturę rekompensuje sztuka, w drugiej natura obecna jest w czystej formie, a sztuka ją naśladuje. Autor opisuje zjawisko prywatnych ogrodów w japońskich miastach oraz wyjaśnia na czym polega, japoński styl przeżycia estetycznego wypływający ze skupienia.

L. Hostyński, Układacz tablic wartości, Lublin 1999