Definicja legalna

Art. 1 ust. 2 ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym
Przedmiotem partnerstwa publiczno-prywatnego jest wspólna realizacja przedsięwzięcia oparta na podziale zadań i ryzyk pomiędzy podmiotem publicznym i partnerem prywatnym.

Art. 7 ust. 1 ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym
Przez umowę o partnerstwie publiczno-prywatnym partner prywatny zobowiązuje się do realizacji przedsięwzięcia za wynagrodzeniem oraz poniesienia w całości albo w części wydatków na jego realizację lub poniesienia ich przez osobę trzecią, a podmiot publiczny zobowiązuje się do współdziałania w osiągnięciu celu przedsięwzięcia, w szczególności poprzez wniesienie wkładu własnego.

Umiejscowienie w systemie prawnym

Prawo cywilne

Aktualny stan prawny, przepisy wykonawcze

Ustawa z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym (Dz. U. 2009 nr 19, poz. 100 z późn. zm.)
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. 1964, nr 16 poz. 93 z późn. zm)
Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. 2004, nr 19, poz. 177 z późn. zm.)
Ustawa z dnia 9 stycznia 2009 r. o koncesji na roboty budowlane lub usługi (Dz. U. 2009, nr 19, poz. 101)

Opis hasła

Partnerstwo publiczno-prywatne (PPP) stanowi formę realizacji zadań publicznych przez podmiot prywatny przy wykorzystaniu możliwości finansowych, organizacyjnych lub innych podmiotu prywatnego. Istota partnerstwa jest to, iż zlecającym zadanie jest podmiot publiczny, natomiast wykonawcą partner prywatny, którym zgodnie z ustawą o PPP jest przedsiębiorca lub przedsiębiorca zagraniczny. Trzecim elementem PPP jest przedsięwzięcie (art. 2 pkt 4), którym może być:
a) budowa lub remont obiektu budowlanego,
b) świadczenie usług,
c) wykonanie dzieła, w szczególności wyposażenie składnika majątkowego w urządzenia podwyższające jego wartość lub użyteczność, lub
d) inne świadczenie
– połączone z utrzymaniem lub zarządzaniem składnikiem majątkowym, który jest wykorzystywany do realizacji przedsięwzięcia publiczno prywatnego lub jest z nim związany.
Wybór partnera prywatnego odbywa się albo zgodnie z ustawą o koncesjach na roboty budowlane (jeżeli wynagrodzeniem partnera prywatnego jest prawo do pobierania pożytków z przedmiotu partnerstwa publiczno-prywatnego, albo przede wszystkim to prawo wraz z zapłatą sumy pieniężnej) albo zgodnie z ustawą Prawo zamówień publicznych (w pozostałych przypadkach w zakresie uregulowanym ustawą – jeżeli wynagrodzenie pochodzi wyłącznie od podmiotu publicznego). Jeżeli podstawą wyboru nie może być ustawa o koncesjach na roboty budowlane, jak również ustawa – Prawo zamówień publicznych (z uwagi na brak spełnienia ustawowych przesłanek stosowania tych ustaw) wówczas wyboru partnera prywatnego dokonuje się w sposób gwarantujący zachowanie uczciwej i wolnej konkurencji oraz przestrzeganie zasad równego traktowania, przejrzystości i proporcjonalności.
Realizacja PPP może odbyć się albo poprzez zawarcie umowy partnerstwa publiczno-prywatnego bez tworzenia dodatkowego podmiotu albo poprzez zawarcie umowy PPP w celu utworzenia spółki (kapitałowej, komandytowej lub komandytowo-akcyjnej). Czas trwania umowy jest określony, a zgodnie z ustawą o koncesji na roboty budowlane lub usługi, w przypadku zawarcia umowy PPP w trybie koncesji czas trwania nie może przekroczyć 30 lat dla robót budowlanych i 15 lat dla usług, chyba że jest to uzasadnione zwrotem poniesionych nakładów przez podmiot prywatny.
A zatem reasumując umowa PPP dotyczy wyłącznie takich przedsięwzięć, które są związane z utrzymaniem lub zarządzaniem składnikiem majątkowym przez podmiot prywatny.

Przykład
Gmina planuje wybudować basen, ale nie posiada wystarczających środków finansowych. Wybiera podmiot prywatny w trybie ustawy o koncesji na roboty budowlane, który po pierwsze wybuduje basen, po drugie będzie nim zarządzał. Podmiot prywatny finansuje (w części lub w całości) realizację inwestycji na podstawie umowy PPP (zawartej na czas niezbędny do zwrotu poniesionych nakładów) a następnie przejmuje zarządzanie obiektem. Pobiera pożytki z basenu (opłaty od użytkowników – mogą być one uzupełnione wypłatą określonych środków przez podmiot publiczny ale w wielkości uzasadnionej poniesionymi przez podmiot prywatny nakładami) i w ten sposób następuje zwrot zainwestowanego przez podmiot prywatny kapitału.

Rozwój zagadnienia w kraju (głównie od 89 roku)
Przedsięwzięcia realizowane w trybie PPP w praktyce były realizowane przed uchwaleniem ustawy w oparciu o ustawę Prawo zamówień publicznych oraz kodeksy cywilny. Ustawa porządkuje stan faktyczny. Pierwsza ustawa o PPP została uchwalona w roku 2005 (Dz. U. z 2005 nr 169, poz. 1420). Wprowadzała m.in. procedurę przeprowadzenia analizy przedsięwzięcia w celu określenia efektywności oraz zagrożeń związanych z jego realizacją. Obowiązkiem podmiotu publicznego było przeprowadzenie takiej analizy. Ustawa jednocześnie zastrzegała, iż partnerstwo publiczno-prywatne może stanowić sposób realizacji przedsięwzięcia, jeżeli przynosi to korzyści dla interesu publicznego przeważające w stosunku do korzyści wynikających z innych sposobów realizacji tego przedsięwzięcia.
Obecna ustawa a brzmieniu z 2009 r. nie wprowadza obowiązku przeprowadzenia analizy, jak również nie stanowi o tym, aby wybór formy PPP był lepszym rozwiązaniem niż inne dostępne. Dla określonych w ustawie przedsięwzięć można stosować formę PPP ze wszystkimi tego konsekwencjami.

Instytucje/punkty informacyjne

Ministerstwo Gospodarki
www.mg.gov.pl

Bibliografia

Ustawa o partnerstwie publiczno-prywatnym, ustawa o koncesji na roboty budowlane i usługi, strony Ministerstwa Gospodarki

Autor

Monika Maziarka