Kultura miejska w Polsce z perspektywy interdyscyplinarnych badań jakościowych

Date of publication: 06.10.2010
Średni czas czytania 4 minutes
print
Narodowe Centrum Kultury przygotowało publikację –  ” Kultura miejska w Polsce z perspektywy interdyscyplinarnych badań jakościowych”, która opiera się na – częściowo zmienionym i  przeredagowanym przez autorów – „Raporcie o stanie i zróżnicowaniach kultury miejskiej w Polsce”, przygotowanym na Kongres Kultury Polskiej, który odbył się we wrześniu 2009 roku.

Mimo wprowadzonych przez autorów zmian, książka jest przede wszystkim prezentacją wybranych wyników obszernych, jakościowych badań empirycznych zrealizowanych w roku 2008 w 22 miastach Polski, stanowiących podstawę wspomnianego raportu. Koncepcję całości i badań terenowych na zlecenie Narodowego Centrum Kultury opracowali Wojciech Burszta, Barbara Fatyga, Mirosław Pęczak i Albert Hupa; metodologię badań zaprojektowali Barbara Fatyga, Albert Hupa i Przemysław Zieliński; badania w terenie zrealizował interdyscyplinarny zespół z kilku ośrodków akademickich.   Koordynatorem badań terenowych był Piotr Majewski z SWPS; analizy poszczególnych obszarów tematycznych wykonali autorzy książki; kierował projektem Wojciech Burszta.
W książce przedstawiono tylko niektóre z wyników badań, zgromadzony materiał empiryczny jest bowiem na tyle bogaty, iż może być materiałem na kilka książek i opracowań, które być może jeszcze powstaną.

Autorzy książki i projektu badawczego reprezentują różne dyscypliny, (antropologię, socjologię, estetykę i teorię kultury artystycznej), a w ich ramach różne  specjalizacje, subdziedziny, perspektywy teoretyczne, dorobek i przyzwyczajenia badawcze. Warto zwrócić uwagę na demograficzny, społeczny i kulturowy background całego grona badaczy. Są to ludzie albo młodzi i/albo otwarci na dynamizm i zmiany kultury, czynnie w niej uczestniczący i potrafiący korzystać z rozmaitych kodów kulturowych. Stąd np. metaforyka i – ogólniej – język używany do opisów, interpretacji w naturalny sposób odnosiły się do słynnego postulatu Clifforda Geertza, mówiącego o potrzebie przejścia w humanistyce od XIX-wiecznej metaforyki tłoków i mechanizmów do metaforyki ludycznej. W szczególności autorzy książki nie są już na pewno – jak dosadnie wyraża to Geertz „psami łańcuchowymi wysokiej kultury”, chociaż pozostają admiratorami jej najcenniejszych wartości, które – w istocie rzeczy – zawsze były kontrkulturowe.
Obszar badawczy zaprezentowany w książce obejmuje: problematykę tożsamości i świadomości kulturowej (przede wszystkim rozdziały napisane przez Wojciecha Bursztę i Piotra Majewskiego oraz Barbarę Fatygę), wraz z gustem estetycznym (rozdział Mirosława Duchowskiego i Elżbiety A. Sekuły), problematykę różnorodnych aktywności kulturalnych, w tym w tzw. czasie wolnym (rozdziały Mirosława Pęczaka i Tomasza Szlendaka) oraz całkiem niemały fragment infrastrukturalnej sfery kultury, a więc zarówno „stare” formy organizacji twórczości i życia kulturalnego (opera, muzeum, dom kultury itd.), jak i „nowe” (firmy komercyjne, organizacje pozarządowe itd.) (rozdział opracowany przez Jacka Nowińskiego).
Autorzy: Wojciech J. Burszta, Mirosław Duchowski, Barbara Fatyga,  Albert Hupa, Piotr Majewski, Jacek Nowiński, Mirosław Pęczak, Elżbieta Anna Sekuła, Tomasz Szlendak.