Ile osób pracuje w sektorze kultury?

Date of publication: 04.05.2010
Średni czas czytania 3 minutes
print

Pracowników kultury nie jest łatwo policzyć ze względu na to, iż trudno jednoznacznie ustalić kogo do tej grupy zaliczamy. Problem ten pomagają rozwiązać odpowiedzi na dwa podstawowe pytania:

1)      Czy instytucja lub firma należy do sektora kultury?

2)      Na ile dana praca związana jest z kulturą, ma charakter „kulturalny”?

W związku z tym możemy podzielić wszystkich pracowników na cztery kategorie. Pierwsza to osoby zatrudnione w sektorze kultury, których praca ma charakter „kulturalny”. Do grupy tej należą np.: aktorzy teatralni, pisarze, czy malarze. Druga również obejmuje osoby pracujące w kulturze z tą jednak różnicą, iż działania jakie podejmują nie mają charakteru „kulturalnego”. Tutaj decydujące znacznie w kategoryzacji odgrywa instytucja lub firma zapewniająca miejsca pracy. W grupie tej znajdują się m.in. księgowa teatru, czy konserwator sprzętu w telewizji. Trzecia kategoria to osoby wykonujące pracę związaną z kulturą, ale poza przemysłami kultury np.: projektanci pracujący dla branży przemysłowej (samochody, odzież). Ostatnia, najbardziej liczna grupa, obejmuje tych wszystkich, którzy ani nie pracują w przemysłach kultury, ani nie wykonują pracy o charakterze „kulturalnym”.

Powszechnie uznaje się za pracowników kultury osoby należące do trzech pierwszych kategorii. Jak podaje Eurostat (Statistical Office of the European Communities) w 2005 r. w 27 krajach Unii Europejskiej w kulturze pracowało 4,9 mln ludzi, czyli 2,4% wszystkich pracujących (Cultural Statistics, 2007, s. 51). Największy udział pracujących w kulturze był w Holandii (3,8%), a najmniejszy Rumunii (1,1%). Polska znajdowała się trochę poniżej średniej (1,7%). Co ciekawe, aż 29% pracujących w kulturze wykonuje część lub całość swoich obowiązków w domu. Jest to poziom znacznie wyższy od unijnej średniej dla wszystkich sektorów (13%).

W Polsce informacje dotyczące liczby osób pracujących w kulturze są niepełne i jedynie szacunkowe. Jednym z najpełniejszych opracowań tego zagadnienia jest przygotowana na zlecenie NCK analiza prof. Teresy Słaby „Rynek pracy w kulturze 1998-2002” (link).
O zatrudnieniu w sektorze kultury nie pisze się w rocznikach statystycznych kultury publikowanych przez GUS (patrz np. „Kultura 2008″). Zagadnienia tego nie analizuje również prof.  Jerzy Hausner w swoim raporcie przygotowanym na Kongres Kultury 2009.

Informacja przygotowana przez Zespół ds. Badań i Analiz, Obserwatorium Kultury.