Ten najstarszy zachowany prozatorski dokument piśmiennictwa polskiego powstał prawdopodobnie w opactwie benedyktynów na Świętym Krzyżu lub w zależnym od niego eremie pod Leżajskiem. Zachowane fragmenty rękopisu zawierają niemal całe kazanie na dzień św. Katarzyny oraz fragmenty pięciu kazań na okoliczne dni: św. Michała, św. Mikołaja, Bożego Narodzenia, Objawienia Pańskiego i Oczyszczenia NMP.

Tekst oryginalny istniał już zapewne na przełomie XIII i XIV wieku, prezentowany na wystawie rękopis jest jego kopią, pochodzącą z pierwszej połowy wieku XIV. Około stu lat później pergamin, na którym spisano kopię „Kazań świętokrzystkich”, został pocięty i użyty do oprawy nowego kodeksu, który należał do opactwa benedyktynów na świętym Krzyżu, skąd na początku XIX wieku trafił do zbiorów Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego. W wyniku represji carskich wywieziono go do Cesarskiej Biblioteki Publicznej w Petersburgu. „Kazania świętokrzyskie” odkrył w 1890 roku Aleksander Brückner, badający przechowywane tamże rękopisy pochodzenia polskiego. Po wydobyciu pasków z oprawy kodeksu zostały one ułożone w odpowiedniej kolejności i oprawione w szkło. Do Polski rękopis powrócił w 1925 roku.

„Dryas Zamchana” to panegiryk ułożony przez Jana Kochanowskiego na powitanie króla Stefana Batorego. Na zaproszenie kanclerza Jana Zamoyskiego, starosty zamechskiego, Stefan Batory przybył w maju 1578 roku do Zamchu, miejscowości znajdującej się na południowo-wschodnim skraju Lubelszczyzny.

Prezentowany na wystawie wiersz „Dryas Zamchana” jest jedynym zachowanym autografem poety. Posłużył on do opublikowania wiersza drukiem w 1578 roku, do publikacji tej autor dołączył jeszcze dwa utwory: polską wersję „Dryas Zamchana” zatytułowaną „Dryas Zamechska” oraz jeszcze jeden wiersz, nieposiadający już polskiej wersji – „Pan Zamchanus”.

„Biblia Jakuba Wujka” to drugi polski przekład Pisma Świętego, którego druk ukończono w 1599 r. Tłumacz, jezuita ks. Jakub Wujek (1541-1597), opatrzył swe dzieło licznymi komentarzami i przypisami o charakterze językowym i doktrynalnym, często także polemicznym z interpretacjami protestanckimi.

Z „Biblii Wujka” wywodzi się wiele zwrotów pochodzenia łacińskiego, które na trwałe zadomowiły się w polszczyźnie tak biblijnej, jak i potocznej: „pokarm duchowy”, „znaki czasu”, „czynić posługę”, „stanąć na nogi”, „czas się wypełnił”, „chwała na wysokości Bogu, a na ziemi pokój ludziom dobrej woli”.

„Balladyna” to jeden z najbardziej znanych utworów Juliusza Słowackiego, do dziś grany niezwykle często na deskach teatralnych. Sztukę tę napisał Słowacki pod koniec 1834 roku, ale dopiero cztery lata później przesłał rękopis wydawcy Eustachemu Januszkiewiczowi (pierwodruk ukazał się w Paryżu w 1839 roku). Autograf zaginął, zachowała się jednak nieco późniejsza kopia, również przepisana ręką autora. Kopię tę Juliusz Słowacki podarował swojemu przyjacielowi, Józefowi Reitzenheimowi. Kolejnym właścicielem rękopisu był Stanisław Tarnowski, a później jego bratanek, Zdzisław, który sprzedał autograf „Balladyny” Bibliotece Narodowej w 1937 roku. Wywieziony podczas okupacji przez Niemców do zamku Fischhorn (środkowa Austria), wraz z innymi cennymi zbiorami Biblioteki Narodowej, został po wojnie odnaleziony i zwrócony w 1946 roku.