Każdego roku istotne miejsce w programie Innych Brzmień zajmuje wyjątkowa wytwórnia muzyczna, która stanowi pretekst do opowieści o wydawaniu muzyki w różnych częściach świata, pozwala zderzać ze sobą zarówno odmienne modele biznesowe jak i podejścia do dźwięku, ale też pokazuje jak konteksty kulturowe determinują procesy wydawnicze. Domeną wytwórni niezależnych, które w naszej opinii są najbardziej interesujące, zazwyczaj bywa koncentracja na konkretnych gatunkach muzycznych, albo fokus terytorialny, który daje szansę uchwycenia specyfiki czasu i miejsca. Takim nowojorskim barometrem, który aktualnie gromadzi wokół siebie postaci kultowe dla światowej alternatywy ostatniego pięćdziesięciolecia jest oficyna Stone Tapes, z którą spotkamy się w lipcu w Lublinie. 

Stone Tapes:

Stone Tapes to nowojorska niezależna wytwórnia muzyczna założona w 2022 roku i dowodzona od początku przez Yonatana Gata - gitarzystę, kompozytora i producenta znanego m.in. z kultowego trio Monotonix czy projektu Medicine Singers. Oficyna rozpoczęła swoją działalność jako sub-label słynnego Joyful Noise Recordings, w którym również udziela się Gat. Wytwórnia z Indianapolis wydaje takich tuzów jak choćby CocoRosie, Deerhoof, David Yow czy Tropical Fuck Strom, a więc ścisłą czołówkę światowej alternatywy. Wracając zaś do samego Stone Tapes, nowojorczykom udało się w ciągu kilku lat nie tylko wydać serię znakomitych albumów, ale też zgromadzić kolektyw wyjątkowych artystów. Dziś w Stone Tapes wydają m.in. Lee Ranaldo (współzałożyciel Sonic Youth), Laraaji, Maalem Hassan Ben Jafaar czy Mamady Kouyate. Co istotne, poszukiwania artystyczne wydawnictwa w równym stopniu skupiają się na brzmieniach alternatywnych, jak i na oryginalnej muzyce etnicznej z różnych kręgów kulturowych. Dzięki temu, katalog labelu zawiera pełen przekrój stylistyczny - począwszy od gitarowych hałasów, poprzez północnoafrykański futuryzm oraz brzmienia z rejonu Sahary, niszową, ambitną elektronikę, aż po muzykę rdzennych mieszkańców Ameryki Północnej. 

Lubelska prezentacja wytwórni obejmie trzy niezwykłe koncerty, kuratorowane i przygotowane przez trzech wyjątkowych artystów. Będą to kolejno - Laraaji, Lee Ranaldo i Yonatan Gat, z których każdy ma własne, autorskie podejście do muzyki i dźwięku, co stanie się tematem ich dedykowanych festiwalowi specjalnych koncertów. 

W ramach prezentacji labelu w Lublinie, odbędzie się również spotkanie na temat nowojorskiej sceny niezależnej z Yonatanem Gatem oraz muzykami działającymi w ramach Stone Tapes. 

Laraaji - multiinstrumentalista, kompozytor, znakomity pianista i improwizator, znany również z wykorzystywania tradycyjnych instrumentów jak np. cytra czy mbira. Na równi zafascynowany kulturą i mistycyzmem wschodu, jak i współczesnym ambientem. Jedną z jego sztandarowych prac jest właśnie album “Ambient 3. Day of Radiance”, wydany przez Briana Eno, w jego legendarnej serii “Ambient”. W latach 70. XX wieku Laraaji zasłynął też dzięki swoim ulicznym występom w różnych częściach Nowego Jorku, co zapisało się już na stałe w historii, jako jedna z muzycznych legend miasta. W roku 2023 magazyn Pitchfork wskazał go jako jedną z najważniejszych postaci z kręgu muzyki new age i ambient. Jego koncerty to prawdziwa dźwiękowa podróż, nierzadko przypominająca wręcz medytację. Dodatkowo, w ramach artystycznych kooperacji wewnątrz wytwórni Stone Tapes, artysta udziela się m.in. jako członek grupy Medicine Singers. 

Lee Ranaldo - postać absolutnie ikoniczna na amerykańskiej scenie niezależnej. Gitarzysta, wokalista, autor piosenek, jeden z liderów kontrkulturowych nurtów muzycznych ostatnich 50 lat, takich jak choćby rock alternatywny, eksperymentalna awangarda, no wave czy noise. Współzałożyciel fundamentalnej dla historii muzyki grupy Sonic Youth.     
W 2004 r. magazyn Rolling Stone umieścił go na 33. miejscu listy „Największych gitarzystów wszech czasów”, a następnie w maju 2012 r. kultowy Spin opublikował listę 100 najlepszych gitarzystów, gdzie Ranaldo wraz ze swoim kolegą z zespołu Sonic Youth Thurstonem Moore'em znaleźli się na 1. miejscu.         
Lee Ranaldo to człowiek wielu talentów, a każdy z jego koncertów, czy to solowy, czy z grupą innych muzyków, to zawsze wielkie przeżycie. Poza mistrzowskim opanowaniem gitary, artystę fascynuje też świat sztuki współczesnej, wykorzystanie multimediów czy też field recording.  

Yonatan Gat - wirtuoz gitary i jeden z topowych artystów nowojorskiej sceny awangardowej. Fani alternatywy znają go przede wszystkim z kultowego tria Monotonix, które porwało świat swoimi żywiołowymi, szalonymi koncertami. Na stałe współpracuje również z muzykami z tak znanych formacji jak choćby Sonic Youth, Swans czy Godspeed You Black Emperor, ale też mistrzami muzyki etnicznej jak Maalem Hassan Ben Jaafar czy Mamady Kouyate. Yonatan Gat poza komponowaniem i graniem swojej muzyki, jest też aktywnie zaangażowany w wydawanie innych twórców. W tym celu powołał do życia własny label – Stone Tapes, który szeroko prezentujemy podczas tegorocznych Innych Brzmień. 

Kogo jeszcze usłyszymy na Innych Brzmieniach?

To już kolejni artyści, którzy dołączyli do programu festiwalu. Wcześniej organizatorzy Innych Brzmień ogłosili, że w Lublinie wystąpią także:

• Voivod – legendarna metalowa grupa z Kanady, grająca nieprzerwanie od 1982 roku. Voivod zajmuje ważne miejsce w historii światowego thrash metalu. Prawdziwy przełom przyszedł jednak kilka lat później, kiedy artyści zrobili zwrot w stronę metalu progresywnego, stając się jednym z najważniejszych zespołów w historii tego gatunku.
• The EX – pochodząca z Niderlandów ikona europejskiej kontrkultury i jeden z czołowych, punkowych kolektywów w dziejach muzyki alternatywnej.
• A Place to Bury Strangers – słynne amerykańskie trio grające alternatywnego rocka z elementami noise, shoegaze, post punka czy też free improv.
• The Messthetics & James Brandon Lewis – instrumentalne trio z USA, powołane do życia przez muzyków legendarnej formacji Fugazi, które tym razem zaprosiło do współpracy znakomitego saksofonistę i kompozytora Jamesa Brandona Lewisa.
• PETBRICK – niesamowity duet tworzony przez Wayne’a Adamsa, szefa londyńskiego Bear Bites Horse Recording Studio oraz Iggora Cavalerę, czyli kultowego perkusistę, znanego choćby z Sepultury czy Cavalera Conspiracy.
• Maria W. Horn – pochodząca ze Szwecji artystka i kompozytorka, dla której dźwięk jest punktem centralnym twórczych poszukiwań.
• Butch Kassidy – post-rockowa załoga z Londynu będącą jedną z największych europejskich nadziei na scenie mocnej muzyki gitarowej. 
• Zamilska - polska artystka i producentka poruszająca się na gruncie szeroko rozumianej muzyki elektronicznej.
• Raphael Rogiński & Iztok Koren - duet stworzony przez doświadczonych artystów, których łączy odwaga w poszukiwaniu kolejnych muzycznych wyzwań, techniczna biegłość w opanowaniu instrumentów oraz fenomenalna wyobraźnia twórcza.
• Ivo Shandor & The Gozer Worshipers - nowa trójmiejska formacja, która porusza się swobodnie zarówno na styku jazzu i improwizacji, gitarowego hałasu, jak i psychodelicznego transu.
• Mitsune - absolutnie wybuchowa mieszanka japońskiego folku zmiksowanego z europejskim punkiem, muzyką psychodeliczną, brzmieniami krautrocka, klasycznymi filmowymi soundtrackami, a nawet muzyką obrzędową.
• MaidaVale - pochodząca ze Szwecji grupa założona w 2016 roku przez cztery dziewczyny, których niepowtarzalny styl to wypadkowa psychodeli, indie rocka, transowego groove’u i wpadających w ucho melodii.
• Emmeluth’s Amoeba - duńsko-norweski kwartet instrumentalny, łączący w sobie wszystko to, co najlepsze w skandynawskim podejściu do jazzu i muzyki improwizowanej.

Podczas tegorocznej edycji publiczność pozna również efekty współpracy organizatorów z Cryptic Glasgow i szkockim festiwalem Sonica realizowanej w ramach UK/Poland Season 2025. W ramach prezentacji w Lublinie zobaczymy następujące projekty:

• Ela Orleans – mieszkająca w Glasgow i Paryżu polska kompozytorka i artystka audiowizualna. W Lublinie zaprezentuje jeden ze swoich czołowych projektów – słynny Night Voyager oparty muzycznie na brzmieniu syntezatora, thereminu, skrzypiec i wokalu, którym towarzyszą archiwalne nagrania NASA z misji księżycowej Apollo z 1969 roku.
• Dopey Monkey i goście – szkocki zespół stworzony przez Martina Lee Thomsona (eufonium) i Danielle Price (tuba). Muzycznie oscyluje on pomiędzy funky, jazzem i muzyką eksperymentalną a folkiem i klasyką. Na potrzeby festiwalu Wschód Kultury –  Inne Brzmienia oraz sezonu artystycznego UK/Poland 2025, Dopey Monkey powołał do życia specjalny projekt z lubelskimi artystkami z grupy Zielona Girlanda oraz multiinstrumentalistą Tomaszem Graczykiem.  
• Sing the Gloaming – instalacja wizualno-dźwiękowa, której autorami są profesor Simon Kirby i artyści/muzycy Tommy Perman i Rob St. John. Punktem wyjścia do tego niesamowitego projektu jest słowo „ghlei” – pradawny wyraz, używany już 5000 lat temu, oznaczający światło. Podczas festiwalu, można będzie też wysłuchać prezentacji na temat procesu twórczego, którą wygłosi Rob St. John.

Każdego roku festiwal Wschód Kultury – Inne Brzmienia zaprasza w muzyczną podróż do krainy dźwięków, które wymykają się schematom, zachęca do odkrywania artystów i artystek, którzy przesuwają granice gatunków, mówią o ważnych sprawach albo po prostu – dostarczają widowni emocji i doświadczeń, które zostają w głowie i ciele na długo po wybrzmieniu ostatniego akordu.

W świecie, gdzie festiwale muzyczne często stają się zakładnikami wskaźników popularności i prezentacji jednorocznych gwiazd, Inne Brzmienia to przestrzeń dla poszukiwaczy i poszukiwaczek, dla tych, którzy pragną autentycznych wrażeń i muzycznych olśnień. To bezpieczna przystań dla osób kochających muzykę i okazja do spotkań z artystami i artystkami z całego świata, dla których muzyka jest ważną formą wypowiedzi.

To 18. edycja organizowanych przez Warsztaty Kultury lubelskich Innych Brzmień i 12. w ramach Wschodu Kultury, czyli projektu realizowanego przez Narodowe Centrum Kultury ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz przez 3 miasta wschodniej Polski – Lublin, Białystok i Rzeszów. 

Wstęp na festiwal niezmiennie jest bezpłatny, a kolejne ogłoszenia już niebawem!

Więcej informacji na temat festiwalu można znaleźć na: www.innebrzmienia.eu

Wschód Kultury – Inne Brzmienia          
3–6 lipca 2025
Lublin, Błonia pod Zamkiem
Wstęp na wydarzenie jest wolny.

Organizatorzy festiwalu: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Narodowe Centrum Kultury, Miasto Lublin, Warsztaty Kultury w Lublinie.    
Festiwal Wschód Kultury – Inne Brzmienia działa na rzecz równości płci w branży muzycznej w sieci Keychange.