On będzie Miasto | Janusz Brochwicz-Lewiński

Date of publication: 23.09.2015
Średni czas czytania 3 minutes
print

Legendarny powstaniec – dowódca obrony pałacu Michla podczas powstania warszawskiego. Mieszkaniec w Warszawy.

W ramach programu Świadkowie Historii przygotowane zostały kilkuminutowe filmy dokumentalne o wybranych świadkach historii.


Urodził się 17 września 1920 roku w Wołkowysku w rodzinie ziemiańskiej. Jego ojciec Stanisław był profesorem Uniwersytetu Jagielońskiego i Uniwersytetu Stefana Batorego.Po przegranych walkach z wojskami radzieckimi w rejonie Baranowicz i Stołpc we wrześniu 1939 roku Janusz Brochwicz – Lewiński jeszcze jako podchorąży piechoty został aresztowany przez NKWD i skazany na karę śmierci. Uciekł z transportu w głąb ZSRR. Po kilkutygodniowej tułaczce dotarł do Generalnego Gubernatorstwa gdzie włączył się w działalność powstającej konspiracji ZWZ – AK. Na terenie Puław pracował w administracji niemieckiej i prowadził działania wywiadowcze. Tworzył raporty dla polskiego wywiadu. Zdekonspirowany w 1942 roku do wiosny 1944 roku dowodził oddziałem partyzanckim na Lubelszczyźnie. Od marca 1944 roku na rozkaz Kedywu Komendy Głównej Armii Krajowej był w składzie harcerskiego batalionu do zadań specjalnych „Parasol”. Prowadził zajęcia w ramach konspiracyjnej podchorążówki. Dowodził w wielu akcjach, w tym jednej z najbardziej spektakularnych - na aptekę Wendego. W powstaniu dowodził obroną Pałacyku Michla na Woli uwiecznionego w powstańczej piosence. Ósmego sierpnia został ciężko ranny na cmentarzu Kalwińskim – co wyeliminowało go z dalszych walk. Po kapitulacji Powstania, z nie zagojoną raną trafił do obozu jenieckiego w Murnau a później trafił do szpitala w Szkocji, gdzie pomyślnie przeszedł operację. Kontynuował służbę w I Samodzielnej Brygadzie Spadochronowej gen. Sosabowskiego, a po zakończeniu wojny w Armii Brytyjskiej. Będąc potomkiem arystokratycznego rodu a jednocześnie oficerem znającym biegle cztery języki pracował w gwardii przybocznej Jego Królewskiej Mości Jerzego VI. Jako oficer wywiadu podejmował misje w Izraelu, Egipcie, Sudanie i Niemczech. Zobowiązany tajemnicą wojskową wspomina o nich niechętnie. Wrócił do Polską w 2002 roku. Jest kawalerem Orderu Virtuti Militari, Medalu Imperium Brytyjskiego, patronem warszawskiej straży miejskiej.