16 lutego 1939 roku przyszedł na świat Czesław Niemen

Date of publication: 15.02.2019
Średni czas czytania 3 minutes
print

80 lat temu, 16 lutego 1939 roku, urodził się Czesław Niemen, znany z przebojów Dziwny jest ten świat, Nim przyjdzie wiosna, Sen o Warszawie, Pod papugami.

16 lutego 1939 roku przyszedł na świat Czesław Niemen
Fot. NAC

Urodził się w II Rzeczpospolitej, w Starych Wasiliszkach, obecnie na Białorusi, gdzie od 2011 r. działa muzeum poświęcone artyście. Kresowemu pochodzeniu zawdzięczał swój piękny zaśpiew.

Do powojennej Polski przyjechał w wieku 19 lat, uciekając przed służbą w Armii Czerwonej. W Gdańsku poszedł do szkoły muzycznej. Wcześniej śpiewał w chórze kościelnym i grał na gitarach.

Z początku wykonywał repertuar latynoski i rosyjski. Karierę big-bitową zaczął w 1962 r. z zespołem Niebiesko-Czarni. Wylansował „Pod papugami”, a po wspólnym koncercie z Marleną Dietrich w 1964 r. ona śpiewała jego „Czy mnie jeszcze pamiętasz?”.

W 1967 r. wydał przełomowy album „Dziwny jest ten świat” z tytułowym protest-songiem i od tego czasu wyznaczał trendy w nowych odsłonach muzyki pop: jazz-rocku i elektronice. Album „Bema pamięci rapsod żałobny” imponował nawiązaniem do poezji Norwida, Asnyka i Przerwy-Tetmajera. Towarzyszyli mu najlepsi jazzmani: Zbigniew NamysłowskiMichał Urbaniak.


Krystyna Prońko śpiewa „Sen o Warszawie” →


Z kolei w Grupie Niemen znaleźli się przyszli członkowie SBB: Józef Skrzek, Antymos Apostolis i Jerzy Piotrowski. Razem występowali z Mahavishnu Orchestra Johna McLaughlina na Olimpiadzie w Monachium w 1972 r. Wydawał na Zachodzie, ale ostatecznie zrezygnował z kariery zagranicznej, dbając o niezależność.

Dysponując najnowocześniejszym instrumentarium elektronicznym, nagrał samodzielnie album „Katharsis”, a później (1979) przebój „Nim przyjdzie wiosna” do wiersza Iwaszkiewicza. Zaśpiewał w finale „Wesela” Wajdy. Jednocześnie czuł się prześladowany przez władze PRL, które ograniczały jego swobodę, manipulowały jego biografią (zwłaszcza po wprowadzeniu stanu wojennego).

Elektroniczny charakter miały ostatnie albumy Niemena „Terra Deflorata” (1989) oraz „spodchmurykapelusza” (2001), które zilustrował własnymi grafikami komputerowymi. Zmarł 17 stycznia 2004 r. Spoczął na Powązkach.

Młodemu pokoleniu klasyczne przeboje Niemena przypomniał Krzysztof Zalewski na płycie „Zalewski śpiewa Niemena”. Film dokumentalny „Sen o Warszawie” poświęcił Niemenowi Krzysztof Magowski.