Program Stypendialny Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Gaude Polonia” jest adresowany do mło­dych (do 40 roku życia, w wyjątkowych wypadkach do 45 roku życia) twór­ców, artystów, tłu­ma­czy i naukowców zajmujących się kulturą z kra­jów Eu­ro­py Środ­ko­wo ­Wschod­niej i służy budowaniu dobrych relacji Polski z jej sąsiadami, promocji kultury polskiej oraz współpracy między środowiskami artystycznymi Polski i krajów naszego regionu Europy. Z uwagi na toczącą się tuż za naszymi granicami wojnę, stypendia stanowią realną pomoc dla twórców z regionu dotkniętego rosyjską agresją, a dzięki pobytowi w Polsce dają również perspektywę kontynuowania zawodowej działalności. Podobnie jak przed rokiem, również w tej edycji stypendia realizowane są w dwóch turach: od 1 lutego do 31 lipca 2024 r. oraz od 1 lipca do 31 grudnia 2024 r.

- „Gaude Polonia” to ważny program stypendialny stanowiący element polityki międzynarodowej współpracy kulturalnej, Partnerstwa Wschodniego oraz dyplomacji kulturalnej. Stypendia dla artystów i artystek z państw Europy Środkowo-Wschodniej są nie tylko pomocą materialną, ale także wyrazem wsparcia dla talentów oraz wymiany wiedzy i doświadczeń. Kultura jest fundamentem naszej wspólnoty, a jej rozwój pomaga w kształtowaniu otwartych i tolerancyjnych społeczeństw. Jestem przekonana, że poprzez wspieranie artystek i artystów z państw naszego regionu nie tylko wzmacniamy więzi kulturalne, ale też budujemy trwałą i zintegrowaną wspólnotę krajów Europy Środkowo-Wschodniej – podkreśla Marta Cienkowska, sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Z programu „Gaude Polonia” korzystają twórcy i twórczynie posiadający znaczący, udokumentowany dorobek w danej dziedzinie. Warunkami otrzymania stypendiów są ponadto: interesująca koncepcja projektu stypendialnego, pozytywnie oceniona przez komisję oraz przynajmniej komunikatywna znajomość języka polskiego. Półroczny pobyt w Polsce umożliwia zagranicznym twórcom poznanie polskiej kultury, realizację własnych projektów oraz doskonalenie warsztatu twórczego w znaczących instytucjach kultury i placówkach naukowych w Polsce i pod opieką uznanych polskich artystów, twórców, naukowców. W ramach stypendium „Gaude Polonia” Narodowe Centrum Kultury - ze środków ministra kultury - finansuje uczestnikom zakup materiałów do pracy twórczej, opiekę indywidualnego tutora, zakwaterowanie oraz utrzymanie podczas sześciomiesięcznego pobytu w Polsce.

- Narodowe Centrum Kultury od 2003 roku w imieniu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego zarządza programem „Gaude Polonia”. To ważny program stypendialny, który służy integracji oraz wymianie artystycznej między twórcami z Polski i krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Od początku jego istnienia (lata 2003-2024) przyznano łącznie 962 stypendia. Podczas tegorocznej edycji „Gaude Polonia”, której łączny budżet wynosi przeszło 3 miliony złotych, gościmy w Polsce 48 stypendystów i stypendystek z Ukrainy, Białorusi, Mołdawii i Armenii. NCK od lat działa na rzecz budowania kulturalnych mostów i artystycznego dialogu z państwami naszego regionu, ze szczególnym uwzględnieniem Ukrainy i Białorusi. Twórcy i artyści z tych krajów goszczą w Polsce nie tylko w ramach Gaude Polonia, ale również zapraszamy ich co roku na festiwal Wschód Kultury w Rzeszowie, Lublinie i Białymstoku oraz Międzynarodowy Festiwal Muzyki Europy Środkowo-Wschodniej Eufonie. Wydarzenia te pozwalają budować i wzmacniać partnerstwa z krajami sąsiednimi oraz z państwami Europy Środkowej. Artyści biorący w nich udział wnoszą nowe perspektywy, idee i wartości do naszego wspólnego dziedzictwa kulturowego – mówi Robert Piaskowski, Dyrektor Narodowego Centrum Kultury.

Laureaci tegorocznej edycji „Gaude Polonia” realizują projekty z różnych dziedzin: filmu, literatury, muzyki, opieki nad zabytkami, sztuk wizualnych, tańca oraz teatru. Wśród nich znajdują się   znakomici twórcy i twórczynie, w tym m.in. z Ukrainy: Iryna Melnyk (śpiewaczka operowa), Ivan Pachota (kompozytor), Olha Kozłan, (pianistka), Maria Szewczenko (reżyserka), z Białorusi: Irina Brel (reżyserka), Aliaksandr Myszkewicz (muzyk), Uladzimir Liankewicz (poeta i tłumacz) oraz Tatev Chaczatrian - tłumaczka z Armenii czy Ion Virlan – muzyk z Mołdawii. Stypendyści realizują autorskie projekty na prestiżowych polskich uczelniach i w instytucjach kultury zlokalizowanych w całej Polsce: Gdańsku, Katowicach, Koninie, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Poznaniu, Przemyślu, Warszawie i Wrocławiu. W opiekę nad stypendystami zaangażowało się jak co roku grono znakomitych tutorów – ekspertów z różnych dziedzin kultury i sztuki, w tym m.in.: Krzysztof Zanussi (reżyser filmowy), Olga Pasiecznik (śpiewaczka operowa), prof. Jacek Bławut (reżyser, scenarzysta), Bohdan Zadura (poeta i tłumacz) czy Paweł Mykietyn (kompozytor).   

We wszystkich dotychczasowych edycjach „Gaude Polonia” przyznano 962 stypendia dla twórców z 14 państw: Albanii, Armenii, Białorusi, Bułgarii, Gruzji, Kazachstanu, Macedonii, Mołdawii, Rosji, Serbii, Ukrainy, Litwy, Estonii i Czech. W minionych latach w programie wzięli udział wybitni przedstawiciele różnych dziedzin kultury, o wysokiej pozycji zawodowej w swoich krajach, w tym m.in.: Serhij Żadan (Ukraina, literatura), Bohdana Frojlak (Ukraina, muzyka), Wita Susak (Ukraina, historia sztuki), Wiera Meniok (Ukraina, współtwórczyni Festiwalu Brunona Schulza w Drohobyczu); Tereza Barabasz (Ukraina, sztuki wizualne), Serhij Petluk (Ukraina, sztuki wizualne), Petro Smetana (Ukraina, sztuki wizualne), Pawło Kowacz (Ukraina, sztuki wizualne), Bohdana [Dana] Wynnycka (Ukraina, muzyka), Wahram Mchitarian (Armenia, film), Alexander Humala (Białoruś, dyrygentura), Konstanty Jaśkow  (Białoruś, muzyka) czy Andrej Liankewicz (Białoruś, fotografia).