13 kwietnia obchodzimy Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej

Data publikacji: 12.04.2022
Średni czas czytania 6 minut
drukuj

82 lata temu prawie 22 tys. polskich obywateli – jeńców wojennych, więzionych w radzieckich obozach – zostało zamordowanych przez Sowietów w ramach zaplanowanej bezwzględnej akcji eksterminacji polskich elit.  Byli to m.in. oficerowie Wojska Polskiego, policjanci, urzędnicy i uczeni, a także artyści.  Dla upamiętnienia tych tragicznych wydarzeń Narodowe Centrum Kultury od 2007 roku prowadzi kampanię społeczno-edukacyjną, której symbolem jest replika guzika z polskiego munduru oficerskiego odnalezionego w lesie katyńskim. W Internecie przez cały kwiecień będziemy publikować cykl tekstów o wdowach katyńskich. 13 kwietnia we współpracy z żeńską grupę rekonstrukcyjną na ulicach Warszawy będziemy rozdawać Guziki Katyńskie.

Wdowy katyńskie

Tegoroczne działania rocznicowe Narodowego Centrum Kultury zwrócą uwagę na losy rodzin, przede wszystkim kobiet – wdów po polskich jeńcach wojennych zamordowanych w Katyniu. Spojrzenie na zbrodnię katyńską z perspektywy wdów pozwala na nadanie jej bardziej osobistego wymiaru. Uświadamia, że Katyń to nie tylko historia wielkiej polityki i wojny, ale też historia kobiet i ich rodzin. Historia, która położyła się cieniem na kilka pokoleń.

Cykl 15 tekstów na ten temat będzie publikowany na stronie pamietamkatyn1940.pl i profilu facebookowym @GuzikKatynski. Wśród bohaterek artykułów znalazły się, m.in.: Ojcumiła Wołk, Janina Róża Giedroyć-Wawrzynowicz, Alicja Brodnicka, Janina Seweryn oraz Melania Raczyńska. Publikacje przypomną wojenne deportacje oraz represje, jakie dotykały w powojennej Polsce żony zamordowanych przez sowieckie NKWD polskich oficerów. Ich historie ukazują indywidualne dramaty i traumę, spowodowane brakiem pewności co do losów mężów i niemożnością ich pochowania. Nierzadko kobiety latami żyły nadzieją na cudowny powrót najbliższych z niewoli. Wiele wdów, pomimo trudności i represji, walczyło o pamięć o mężach. Ich niezłomność i determinacja w dochodzeniu i upublicznieniu prawdy o zbrodniach stalinowskich świadczą o ich ogromnej miłości, odwadze i bohaterstwie.

Na stronie internetowej www.pamietamkatyn.pl znajdziemy też bardzo wiele interesujących informacji dotyczących Zbrodni Katyńskiej oraz przekierowania do najważniejszych i aktualnych stron poświęconych tematyce katyńskiej (zakładka Przydatne linki). To swoisty internetowy przewodnik po tych tragicznych wydarzeniach polskiej historii.

Guzik Katyński

Ponadto 13 kwietnia 2022 roku w godzinach 13.00-18:00 w Śródmieściu Warszawy czternastoosobowa grupa rekonstruktorek ze Stowarzyszenia Grupa Rekonstrukcji Historycznej „Bluszcz” będzie rozdawała Guziki Katyńskie. Panie ubrane w stroje z lat 40. będą obdarowywały przechodniów Guzikami na Krakowskim Przedmieściu w sąsiedztwie galerii NCK Kordegarda, w okolicach Placu Zamkowego, Grobu Nieznanego Żołnierza, Uniwersytetu Warszawskiego, Nowego Światu, Metra Świętokrzyska i Metra Ratusz-Arsenał.

Biblioteka Katyńska

Wszystkim zainteresowanym polecamy też drugi tom antologii wspomnień „Mój Ojciec”, wydawanej w serii „Biblioteka Katyńska”, przygotowanej z inicjatywy  i we współpracy z Federacją Rodzin Katyńskich. Publikacja prezentuje kolejne sylwetki ofiar Zbrodni Katyńskiej. Świadectwa te zostały nadesłane przez bliskie pomordowanym osoby na konkurs o tym samym tytule, ogłoszony w latach 1993-1994 przez krakowski Instytut Katyński w Polsce. Od czasu ich spisania minęło ponad dwadzieścia lat. Późniejsze ustalenia badawcze zweryfikowały wiele z zawartych tu pytań czy wątpliwości. My jednak prezentujemy te wspomnienia jako teksty źródłowe, zapis bólu i nadziei żon oraz dzieci.

Niepamięci

Polecamy też filmową prezentację prac artystów – polskich żołnierzy więzionych w łagrach Starobielska, Kozielska, Pawliszczewa Boru, Griazowca, Komi i Peczory z kolekcji Muzeum Katyńskiego, Muzeum Archidiecezji i Muzeum Narodowego w Warszawie, pt. Niepamięci. To artystyczna opowieść o życiu polskich jeńców – więźniów sowieckich łagrów. Oczami artystów – skazańców przyglądamy się ich dramatycznej obozowej codzienności.

List do taty

Zapraszamy też do posłuchania dwóch podcastów poświęconych tematyce Zbrodni Katyńskiej. Jeden z nich opowiada o pracach więźniów łagrów prezentowanych w ramach wystawy Niepamięci.

Drugi to rozmowa z Marią Agnieszką Siwecką, córką zamordowanego w Katyniu oficera, która po latach, w dniu swoich 80. urodzin postanowiła napisać list do taty. To wyjątkowa korespondencja. Autorka o losach ojca dowiedziała się wiele lat po II wojnie światowej.