„Lokalne Inspiracje” już dostępne online!
Przedstawiamy najlepsze inicjatywy edukacyjno-kulturalne konkursu „Odkryj swój skarb”
Chcecie wiedzieć, co się dzieje na polskim Dzikim Zachodzie? Kto walczył w obronie swojego lokalnego krajobrazu? Gdzie przebiega szlak trzech wyznań? Koneserzy tradycyjnych brzmień i pasjonaci metalurgii też znajdą coś dla siebie!
„Lokalne Inspiracje” to broszura dostępna do bezpłatnego pobrania. Mamy nadzieję, że opisane w niej inicjatywy i przykłady dobrych praktyk zainspirują Was do realizowania własnych pomysłów.
„Lokalne Inspiracje” – pobierz bezpłatnie →
Zapraszamy do lektury, szykując się do ogłoszenia kolejnej odsłony konkursu „Odkryj swój skarb”!
„Lokalne Inspiracje” – spis inicjatyw:
♦ Dzień Osadnika
Żuławy jako Ziemie Odzyskane wciąż borykają się z problemem niskiej tożsamości regionalnej mieszkańców i słabych więzi społecznych. Inspiracją do ustanowienia Dnia Osadnika była potrzeba znalezienia wspólnego mianownika łączącego Żuławiaków i wzbudzającego w nich poczucie dumy. To osadnictwo. W większości jesteśmy bowiem potomkami przesiedleńców, którzy przybyli na Żuławy po wojnie z różnych stron Polski.
♦ Biblioteka dziedzictwa kulturowego i historycznego gminy Żarów
Biblioteka dziedzictwa kulturowego i historycznego gminy Żarów to akcja zakładająca zbiór archiwaliów dotyczących lokalnego dziedzictwa i umieszczenie ich na powstałym w tym celu Regale Pamięci. To owoc pracy pasjonatów historii gminy – grupy młodych ludzi, którzy wpadli na pomysł, że najlepszym sposobem na stworzenie unikatowej kolekcji będzie zaangażowanie w pracę mieszkańców, aby zaczęli się oni identyfikować z regionem.
♦ Szkoła Suki Biłgorajskiej – Mistrz Tradycji
Szkoła Suki Biłgorajskiej to oddolna, nieformalna, niezależna inicjatywa, skupiająca sympatyków muzyki tradycyjnej. Swoją działalność edukacyjną rozpoczęliśmy w 2007 r. Do konkursu zgłosiliśmy jednak inicjatywę Mistrz Tradycji, którą prowadzimy od 2016 r. Na początku były kameralne, nieformalne spotkania w gronie znajomych. Z czasem zaczęli do nas przyjeżdżać ludzie z całej Polski, młodsi i starsi, o różnych profesjach: muzycy, plastycy, inżynierowie, językoznawcy, ornitolodzy, lekarze. Przyciągała ich możliwość poznania roztoczańskich śpiewaków i muzykantów.
♦ Nowe technologie w historii: cykl działań edukacyjnych skierowanych do mieszkańców gmin Iława i Kisielice
Projekt dostarca mieszkańcom gmin sprawdzoną wiedzę o regionie, dostępną do tej pory jedynie w książkach. Przekazuje ją w formie rozrywki cyfrowej za pomocą nowych mediów i zaprosić odbiorców do uczestnictwa w procesie tworzenia treści. To reakcja na niski poziom czytelnictwa w Polsce, o którym informują raporty Biblioteki Narodowej.
♦ Jaki znak Twój?
Inicjatywa polegała na opracowaniu i wydaniu albumu Jaki znak Twój?. Na wydawnictwo złożyły się fotografie obiektów architektury ważnych dla społeczności lokalnej i informacje na ich temat. Zdjęcia wybranych miejsc wykonaliśmy metodą solarigrafii. Pracowaliśmy w grupach międzypokoleniowych – od 10 do 80 lat.
♦ Bogata w makatki drewniana chatka dziadka i babki
Wydarzenie Bogata w makatki drewniana chatka dziadka i babki odbyło się podczas Europejskich Dni Dziedzictwa w 2019 r. To inicjatywa z zakresu edukacji regionalnej dotycząca zagadnienia dziedzictwa. Studenci z koła naukowego „mała ARCHITEKTURA” przedstawili prezentację pt. Zaprojektuj swoją podróż po Podlasiu. Trasa prezentowała drewniane obiekty Podlasia o istotnych walorach kulturowych, liczne kolorowe cerkwie, zewnętrzne dekoracje na domach, elementy ich wyposażenia. Ukazano także legendy, podania, pieśni czy tutejszą gwarę, która dziś powoli odchodzi w zapomnienie wraz ze starszym pokoleniem.
♦ Między nami a drzewami
Niewłaściwa pielęgnacja drzew w naszym mieście popchnęła nas do założenia stowarzyszenia. Nazwaliśmy się Inicjatywą Lokalną Między Drzewami. Postanowiliśmy podjąć działania informacyjne na temat pielęgnacji drzew. Postanowiliśmy zestawić stare zdjęcia miasta, na których są drzewa, ze współczesnymi ujęciami tych samych miejsc.
♦ Zapisać Niezapisane: warsztaty i wydarzenia skierowane do mieszkańców LGD Kraina Rawki
Projekt został zorganizowany w Starym Wylezinie – małej wsi w województwie łódzkim. Podczas warsztatów uczestnicy pracowali nad historiami, które znają z opowieści babć i dziadków, ale także tymi, o których uczą się w szkole albo dowiadują z literatury.
♦ Lokalne wioski
Projekt Lokalne wioski miał na celu utrwalenie historii bardzo małych wsi, z któr ych pochodzili jego uczestnicy. Chcieliśmy to osiągnąć przez zintegrowane działania społeczne młodzieży i seniorów.
Dzięki fotografiom udało nam się dotrzeć do fenomenów lokalnej kultury i codziennych praktyk mieszkańców, które trudno byłoby opisać za pomocą tekstu. Nasze działanie było też odpowiedzią na potrzeby młodzieży związane z problemami tożsamościowymi w zglobalizowanym świecie.
♦ NIEwykorzenieni
Aktorzy wraz z instruktorem teatru stwierdzili, że od momentu ukończenia stryszowskiej szkoły
podstawowej nie byli we wnętrzach tamtejszego dworu. W związku z tym postanowili zaprosić
do niego mieszkańców na spektakl, żeby przypomnieć im o tym miejscu, a ponadto uwrażliwić ich na historię miejscowości i parafii oraz uświadomić im rangę posiadanego zabytku.
♦ Młodzi ambasadorzy wielokulturowej gminy Lichnowy
Ścieżka Szlakiem trzech wyznań po gminie Lichnowy została oznaczona sześcioma stalowymi tablicami, umieszczonymi w miejscach związanych z kultem religijnym i obrzędowością, istotnych dla dawnych i obecnych mieszkańców gminy. Dopełniają ją scenariusz z zadaniami i folder (również zaprojektowany wspólnie z młodzieżą).
♦ Patrioci i Fabrykanci Zagłębia Staropolskiego
Za główny cel inicjatywy przyjęto stworzenie grupy rekonstrukcyjnej ożywiającej metalurgiczne i patriotyczne tradycje Zagłębia Staropolskiego z wykorzystaniem m.in. replik historycznych, dawnej wiedzy technicznej i umiejętności rzemieślniczych. Zorganizowaliśmy spotkanie z mieszkańcami regionu, w tym z potomkami pracowników dawnego zakładu przemysłowego w Maleńcu (1782–1967). Na tym spotkaniu określiliśmy zakres planowanej inicjatywy.
♦ Lidzbark Warmiński oczami dzieci
Lidzbark Warmiński oczami dzieci to projekt, który ukazuje lokalne zabytki, lokalne dziedzictwo przyrodnicze, twórczość miejscowych artystów, gwary i dialekty Perły Warmii, sztukę i obrzędowość ludową regionu (świecką i religijną), historie rodzinne i społeczne („małe i duże historie”). Przekazaliśmy to dzieciom na zajęciach oraz wycieczkach edukacyjnych, a naszą pamiątką są zdjęcia z odwiedzonych miejsc.
♦ Historyczne i kulturowe oblicza ziemi braniewskiej
Powiat braniewski to region o przebogatej historii, k tór y w ciągu wieków zmieniał się administracyjnie, gospodarczo oraz kulturowo. Pragniemy zaprezentować obecnym mieszkańcom wiele znakomitych postaci, które w różnych okresach aktywnie uczestniczyły w budowaniu bardzo ciekawej historii miasta i całego regionu. Doskonał ym sposobem na to jest organizacja imprez o charakterze historycznym i kulturalnym.
♦ Z historią przez Zator: gry miejskie na terenie małej ojczyzny
Nasze gry przyczyniają się do odkrywania i popularyzowania lokalnego dziedzictwa materialnego. Uczestnicy – przede wszystkim ludzie młodzi – mają możliwość poznania małej ojczyzny, zyskać świadomość jej bogactwa i konieczności propagowania idei dbania o nie.
♦ Na tropie niepodległości
Inicjatywa w nowatorski sposób podejmuje kwestię historii lokalnej, odkrywa nieopisane dotąd historie rodzinne i społeczne, pielęgnuje niematerialne dziedzictwo kulturowe, jakim są dzieje regionu widziane z perspektywy tematyki niepodległościowej. Upowszechnienie wiedzy zawartej w filmie czy broszurze stanowi z kolei wyraz odpowiedzialności obywatelskiej za lokalne dziedzictwo.
♦ Archipelag Pamięci: innowacyjny szlak historyczny
Do realizacji projektu skłoniły nas rozmowy z najstarszymi mieszkańcami regionu. Pozwoliły nam one zrozumieć, jak ważne dla tożsamości lokalnej społeczności są ich wspomnienia dotyczące pierwszych lat zasiedlania tych ziem przez Polaków. Inspiracją do stworzenia szlaku była chęć popularyzacji historii najstarszych mieszkańców polskich wysp (Wolin, Uznam i Karsibór), którzy po II wojnie światowej przybyli na teren polskiego Dzikiego Zachodu.
♦ Historia zaklęta w fotografii – ludzie, wydarzenia, miejsca. Historia opowiedziana
Orzechowo jest wsią niezwykłą. Jej mieszkańcy nie żyją z pracy na roli, ale pracują w dwóch dużych
przedsiębiorstwach przemysłu drzewnego. Zbliżająca się setna rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości spowodowała, że zaczęłam szukać materiałów związanych z historią wsi. Są one rozproszone, znajdują się w prywatnych zbiorach. Niebawem nikt już nie będzie wiedział, kogo
przedstawiają zdjęcia, jak cenne są te pożółkłe dokumenty, co nam mówią o przeszłości rodzin mieszkających w Orzechowie. To był właściwy moment, żeby zacząć gromadzić „stare” fotograie i nagrywać opowieści.
♦ Siwaki: warsztaty z wypiekania w naczyniach ceramicznych i nowoczesna prezentacja fotograficzna
Nasza inicjatywa to seria ogólnodostępnych spotkań, na których członkinie KGW przygotowywały wypieki w ceramice, zdobywały podstawową wiedzę na temat estetycznej prezentacji i fotografowania jedzenia oraz doskonaliły umiejętności prowadzenia strony na Facebooku, aby móc promować naszą ceramikę i efekty projektu w internecie. Zajęcia były prowadzone w ramach wolontariatu przez
doświadczoną artystkę – córkę przewodniczącej KGW – w Ośrodku Kultury w Medyni Głogowskiej.
♦ Odkrywamy zakamarki
Grupa Traperzy rozpoczęła realizację projektu Odkrywamy zakamarki od wycieczek po sołectwach gminy Cekcyn. Dzięki wyjazdom młodzież poznała nowe, nieznane jej dotąd miejsca oraz miała możliwość przeprowadzenia wywiadów z mieszkańcami i lokalnymi twórcami. Poznawała walory swoich miejscowości: historyczne, kulturowe i krajoznawcze. Uczęszczała na szkolenia turystyczne
prowadzone przez eksperta – Michała Bucholza. Uczestnicy otrzymali certyfikaty, dzięki którym stali się młodzieżowymi przewodnikami turystycznymi i mogą oprowadzać wycieczki po swojej gminie.