Organizator: Fundacja Instytutu Wzornictwa Przemysłowego
Data: konferencja: 15 maja 2025, wystawa 15-29 maja 2025
Miejsce: Warszawa, Brenna, Cięcina

„Wełna – źródło i potencjał. Dobre praktyki i wyzwania w wykorzystaniu lokalnych zasobów do działalności artystycznej i rzemieślniczej”

Międzynarodowa inicjatywa „Wełna – źródło i potencjał” realizowana przez Fundację Instytutu Wzornictwa Przemysłowego we współpracy z polskimi i europejskimi instytucjami.

Projekt miał na celu zwrócenie uwagi na marnowanie wartościowego naturalnego surowca, jakim jest wełna. W całej Europie nie jest ona właściwie użytkowana, a jej rynkowa cena nie pokrywa kosztów związanych ze strzyżeniem. W Finlandii wyrzuca się do 70% runa owiec, także w Polsce większość lokalnych zasobów wełny jest marnowana. Wśród producentów panuje często przekonanie, o niskich walorach tego materiału, wypieranego przez wełnę z Australii i Nowej Zelandii, Ameryki Południowej oraz przez włókna sztuczne. Runo lokalnych owiec jest więc utylizowane, wypas jest ograniczany, maleje bioróżnorodność, a tradycyjne rasy owiec są zagrożone.

Tymczasem wełna owcza to naturalny i ekologiczny surowiec o wyjątkowych właściwościach. Jest wykorzystywana w meblarstwie, budownictwie i ogrodnictwie, jest wodo- i ognioodporna oraz skutecznie izoluje termicznie i akustycznie. Nic dziwnego, że ten cenny surowiec zyskuje obecnie nowe znaczenie – przyciąga uwagę projektantów, naukowców.

Głównym celem przedsięwzięcia jest przywrócenie zainteresowania wykorzystaniem lokalnych zasobów, przywrócenie ich na rynek oraz poprawa ich zastosowania, która wspiera zrównoważoną i cyrkularną produkcję. Wydarzenia w ramach projektu „Wełna – źródło i potencjał” promują różne formy jej zastosowania na styku tradycyjnego rzemiosła oraz designu, a także nowe, energooszczędne technologie przetwarzania wełny oraz jej rolę w redukcji emisji gazów cieplarnianych. Wspierają integrację społeczności lokalnych i europejskich, promując polskie produkty na rynku międzynarodowym, równocześnie budując poczucie równości i przynależności do wspólnoty kulturowej.

Inauguracją projektu była wystawa i konferencja w siedzibie Instytutu Wzornictwa Przemysłowego w Warszawie pt. „Wełna – źródło i potencjał”, dedykowana twórcom, rzemieślnikom, instytucjom kultury oraz sektorowi przemysłu. Działania edukacyjne w Warszawie oraz w regionach pasterskich będą popularyzować niedoceniany obecnie materiał, podkreślając jego społeczne, ekologiczne i kulturowe, a nie tylko ekonomiczne wartości ukazując szerokie spektrum wykorzystania wełny. Na wystawie będzie można zobaczyć zarówno obiekty historyczne, jak ubrania czy kilimy, ale również poznać nowoczesne zastosowania tego surowca - panele akustyczne, nawozy czy materiały izolacyjne.

Wernisaż wystawy odbył się 15 maja o godz. 18.00 w Instytucie Wzornictwa Przemysłowego w Warszawie, a poprzedziła go konferencja w godz. 13.00-17.00 (szczegółowy program poniżej).