Sceny święte i świeckie. Tkaniny Małgorzaty Pepłowskiej

Muzeum Łowiectwa i Jeździectwa, Oddział Muzeum Łazienki Królewskie - Warszawa, ul. Agrykola 1
Śr. 13 czerwca — Niedz. 15 lipca 2018 r.
Sceny święte i świeckie. Tkaniny Małgorzaty Pepłowskiej
Fot. www.mazowieckiszlaktradycji.com

„Sceny święte i świeckie” to wystawa 24 niezwykłych tkanin Małgorzaty Pepłowskiej, artystki ludowej z Podlasia. Podział na święte i świeckie precyzyjnie oddaje kompozycję wystawy, w której przeciwstawiono sobie dwie grupy prac autorki – 12 tkanin składających się na cykl „Sceny biblijne – opisanie świata” oraz 12 tkanin o tematyce rodzajowej czy pejzażowej, bardziej typowej dla żywej na Podlasiu sztuki tkactwa dwuosnowowego. Technika ta, wymagająca matematycznej precyzji, przynosi też kolejne przeciwieństwo – awers każdej tkaniny znajduje swoje negatywowe odbicie barwne na rewersie.

Wystawa przeciwstawia sobie tradycyjną technikę i śmiałe przekroczenie dotychczasowych ram tematycznych tego rękodzieła – tkanina dwuosnowowa nie sięgała dotąd, a w każdym razie nie w takiej skali, po tematykę biblijną. Dwanaście scen religijnych, prawie wyłącznie starotestamentowych (towarzyszy im też jednoznacznie chrześcijańska już kompozycja „Odkupiciel Świata”) stanowi kolejny milowy krok w historii tkaniny dwuosnowowej, od funkcji użytkowej, poprzez ozdobną naścienną, aż do punktu w którym można sobie wyobrazić zaistnienie tych tkanin w przestrzeni sakralnej.

O tyle można powiedzieć, że ludowe tkactwo ustawia się tu obok chorągwi kościelnych czy malarstwa kościelnego. Narracyjny charakter dwunastu „Scen biblijnych” nasuwa nieodparte skojarzenie z innym obecnym w przestrzeni sakralnej cyklem – Drogą Krzyżową. O ile Droga Krzyżowa relacjonuje wydarzenia Męki Pańskiej, o tyle cykl Pepłowskiej opowiada zwieńczoną wizerunkiem Krzyża i Baranka Paschalnego starotestamentalną historię ludzkości i Ludu Wybranego, odczytywaną z perspektywy chrześcijańskiej jako Historia Zbawienia i prefiguracje wydarzeń nowotestamentowych.

Małgorzata Pepłowska jest jedną z  najbardziej znanych twórczyń ludowych Podlasia. Mieszka od urodzenia w podwęgrowskiej wsi Ruchna. Przygodę z tkactwem rozpoczęła w roku 1978 w Podlaskiej Spółdzielni Pracy Rękodzieła Ludowego i Artystycznego „Cepelia” w Węgrowie. Jako jedyna pozostaje też strażniczką podlaskiej sztuki wycinanki z opłatka. Jest laureatką wielu konkursów regionalnych i ogólnopolskich, w tym Nagrody im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej”. Zdobyła nagrody i stypendia MKiDN oraz Marszałka Województwa Mazowieckiego. Stale współpracuje z Biblioteką Miejską w Węgrowie gdzie uczy tkactwa a także wykonywania wycinanek z opłatka i kwiatów z bibuły. Jej prace zdobią muzea etnograficzne i kolekcje prywatne w kraju i zagranicą (Kanada, Ukraina, Czechy, Niemcy). Jest członkiem Stowarzyszenia Twórców Ludowych.