Po trudnym dla wszystkich okresie zawieszenia działalności instytucji kultury spowodowanym epidemią ponownie otwieramy naszą galerię dla publiczności, przy zachowaniu wszelkich środków bezpieczeństwa. Zapraszamy na wystawę niezwykłego wrocławskiego malarza Józefa Hałasa. Jego malarstwo jest przepełnione zachwytem nad światem i poszukiwaniem piękna, które – jak mówił – jest bliskie prawdy. Był uczniem prof. Eugeniusza Gepperta i jego znakomitym następcą na wrocławskiej ASP. Zostawił po sobie wielu uczniów i wiernych wielbicieli, dla których nasza wystawa będzie niewątpliwie dużym przeżyciem – podkreśla prof. Rafał Wiśniewski, dyrektor Narodowego Centrum Kultury.

Hałas w Kordegardzie. POSŁUCHAJ PODCASTU →

To pierwsza od 15 lat wystawa twórczości Józefa Hałasa w Warszawie. Poprzednia miała miejsce z Zachęcie w 2005. Artysta, debiutujący na wystawie w Arsenale, pierwsze prace stworzył zainspirowany twórczością Paula Klee i Tadeusza Makowskiego. Szybko jednak odnalazł własny niepowtarzalny styl.

Spotkanie z malarstwem Józefa Hałasa to spotkanie z abstrakcyjnym, geometrycznym znakiem, który może wzruszać, podobnie jak zachód słońca w górach. Jego malarstwo jest syntezą, nie odwzorowaniem. „Wnętrza ze smugą” cykl z lat siedemdziesiątych, „Notatki malarskie” z lat 1960-1990 r., „Góra ołowiana” z 1966 r., czy „Droga do Gostwicy” z 2013 r. to intymny pamiętnik życia autora. Zapis emocji i przeżyć.

Zmarły w 2015 roku artysta z pokolenia mistrzów: Wojciecha Fangora, Stefana Fijałkowskiego, Stefana Gierowskiego, jeszcze za życia został obwołany klasykiem. Dzieła Józefa Hałasa to malarstwo kontemplacyjne. Podobnie jak Marc Rothko artysta kładzie nacisk na kolor, barwę, której niuansowe zestawienia podobne są kompozycji muzycznej.  

Kolor dzieł Józefa Hałasa jest zawsze wyrafinowany, podbity fakturowym kładzeniem. W latach 60. artysta maluje asfaltami, tonami ziemi, ołowianymi szarościami. Gdzieniegdzie tylko pojawiają się żywe akcenty. Z czasem jego paleta intensyfikuje się. Kolor zaczyna wibrować jaskrawie – różami, ultramaryną, malachitową zielenią i błękitem. Sam Hałas twierdził, że malarstwo to właśnie moment gdy: jeden kolor pomaga drugiemu być sobą i na odwrót, to razem tworzą trzecią wartość – całość – komentuje kuratorka wystawy, Katarzyna Haber.  

Tytuł wystawy „Chybotliwe oparte na ulotnym” został zaczerpnięty z rzeźby Józefa Hałasa, która była pierwowzorem wrocławskiego pomnika Williama Sterna, twórcy IQ. To piękna metafora opisująca świat doczesny i autorską wizję natury, prezentowaną w twórczości malarza, która jest jego artystyczną podróżą w poszukiwaniu absolutu.   

Dołącz do wydarzenia na Facebooku →

Józef Hałas – ur. 7 stycznia 1927 r. w Nowym Sączu, zm. 1 stycznia 2015 r. we Wrocławiu. Malarz i pedagog, klasyk polskiej sztuki współczesnej. W latach 1949-1954 studiował w PWSSP we Wrocławiu pod kierunkiem prof. Eugeniusza Gepperta i Stanisława Dawskiego. Od 1988 r. był profesorem nadzwyczajnym, od 1990 r. – zwyczajnym. Współzałożyciel Grupy X (1956 r.) oraz członek Grupy Wrocławskiej. Zadebiutował w 1955 r. na wystawie w Arsenale. Twórcze zainteresowanie kierował ku naturze – swojej głównej i dominującej przez całą drogę artystyczną inspiracji. Budowane przez niego kompozycje przywodzą na myśl malarstwo abstrakcyjne, jednak Hałas nazywał siebie realistą.

Tworzył obrazy olejne w zamkniętymi w cyklach: Figury, Góry, Wnętrza, Przeciwstawienia, Piony – Skosy, tworzył gwasze i rysunki. Jego Gwasze Kieszonkowe, Kompozycje oparte na krzyżu, Wnętrza, uznawane są za wybitną kreację malarską w sztuce polskiej, równie ważną jak malarstwo sztalugowe. Ważną realizacją Hałasa było Malarstwo na śniegu z 1971 r. Autorski, siedmiominutowy zapis wideo z powstawania błękitno-czerwonego obrazu we wrocławskim plenerze trafił do zbioru Dolnośląskiej Zachęty. Dzieła Hałasa widoczne są w przestrzeni miejskiej Wrocławia, np. jego mozaiki zrealizowane w latach 60. na budynkach przy ul. Podwale i witraże w kościele świętej Rodziny na Sępolnie.

W 2011 roku uczestniczył w projekcie Fundacji Galeria 2 piętro: „Lubiąż. Od Willmanna do Hałasa”, malując największy w swej karierze obraz z cyklu Duże Figury (20m kwadratowych). W 2012 r. miał dwie wystawy jubileuszowe (85-lecie urodzin) we wrocławskim Muzeum Narodowym i dużą retrospektywę w BWA Sokół w Nowym Sączu.

Dwa ostatnie lata swego życia poświecił malowaniu wielkich formatów (2m x 2m), płótna te są kontynuacja przełomowych idei malarskich artysty, m.in. cykle „Przeciwstawienia” czy „Piony Skosy”. Zostały one pokazane na ostatniej za życia artysty wystawie pt.: „Hałas'14 Młodość” w Mia Art Gallery we Wrocławiu, w grudniu 2014 r.

Był laureatem licznych nagród: Grand Prix Festiwalu Malarstwa Współczesnego w Szczecinie w 1966 roku, Nagrody Miasta Wrocławia w 1969 r., Nagrody Kolegium Rektorów (Wrocław) w 1989 r., Najlepsza Wystawa 2000 Roku (ZPAP) w BWA Awangarda, Śląskiej Nagrody Kulturalnej Kraju Dolnej Saksonii w roku 2002. Otrzymał także Złoty Medal Gloria Artis – Zasłużony Kulturze Narodowej, przyznany mu w 2006 r. za całokształt twórczości.

„Chybotliwe oparte na ulotnym”

Kordegarda. Galeria Narodowego Centrum Kultury
18 maja – 21 czerwca 2020 r.

Kuratorki: Ewa Kaszewska, Katarzyna Haber (NCK)

Organizatorzy: Narodowe Centrum Kultury, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego

kordegarda.org