– Przypominamy  kilkanaście najważniejszych, najgłośniejszych przedstawień Balladyny w historii. Pokazujemy afisze, programy, fotografie, projekty scenograficzne, a nawet kostium i rekwizyty realizacji, które poruszyły swoich współczesnych  – mówi dyrektor Narodowego Centrum Kultury, prof. Rafał Wiśniewski. – Ekspozycja, przygotowana we współpracy z Instytutem Teatralnym im. Zbigniewa Raszewskiego i Muzeum Teatralnym Teatru Wielkiego, poprzedza dziewiątą odsłonę „Narodowego Czytania”, w którego organizacji Narodowe Centrum Kultury od kilku lat wspiera Kancelarię Prezydenta RP. „Balladyna w teatrze” udowadnia, iż  wielki dramat Juliusza Słowackiego podejmujący odwieczny temat walki dobra ze złem, pokazujący ludzkie namiętności, od początku inspirował wybitnych twórców teatralnych i nadal jest doskonałym materiałem do stworzenia wyrazistych autorskich kreacji i interpretacji dla aktorów i reżyserów.

Ekspozycja ukazuje jak romantyczna tragedia, która nie doczekała się prapremiery za życia autora, była wystawiana - w różnych konwencjach scenicznych - przez wybitnych reżyserów i scenografów, w tym Ferdynanda Ruszczyca czy Tadeusza Kantora, w okresach dominacji na scenach realizmu, symbolizmu, konstruktywizmu, socrealizmu czy wreszcie postmodernizmu.

Wystawa zwraca też uwagę na różne koncepcje reżyserskie, kostiumograficzne i kreacje aktorskie postaci bohaterów, przede wszystkim tytułowej Balladyny. Krwawą królową grywały największe aktorki swoich czasów, niektóre już dziś zapomniane, jak Antonina Hoffmann czy Stanisława Wysocka.

Dzięki uprzejmości Muzeum Literatury w Kordegardzie można również podziwiać obraz olejny z 1900 r. Balladyna, namalowany przez Wojciecha Gersona – wybitnego warszawskiego malarza i historyka sztuki. Pozostałe eksponaty pochodzą ze zbiorów Muzeum Teatralnego i Archiwum Artystycznego Teatru Wielkiego – Opery Narodowej, Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza,  Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego,  Instytutu Sztuki PAN oraz Teatru Powszechnego im. Zygmunta Hübnera w Warszawie. 

Na ekspozycję w Kordegardzie składają się też fotografie ze zbiorów Instytutu Sztuki PAN, prezentujące m. in.: afisz pierwszego przedstawienia Balladyny w Krakowie (11 stycznia 1868 r.) z Antoniną Hoffmann w roli tytułowej i Bolesławem Ładnowskim jako Kirkorem, Stanisławę Wysocką w roli Balladyny (Kraków 1902 r. i Warszawa 1914 r.), scenę z wystawienia Balladyny w Kijowie (z 1917 r.), Balladynę w interpretacji Ireny Eichlerówny (z 1938 r.) oraz unikalne zdjęcia z inscenizacji Balladyny autorstwa Tadeusza Kantora w Krakowie.

Dla potrzeb wystawy pozyskane zostały kadry wybitnych teatralnych fotografów: Edwarda Hartwiga, Zbigniewa Łagockiego, Roberta Jaworskiego, Renarda Leonarda Dudleya ze zbiorów Artystycznego Archiwum Teatru Narodowego oraz Instytutu Teatralnego, Teatru Narodowego i Teatru Powszechnego w Warszawie.

Kurator wystawy: Rafał Węgrzyniak, Instytut Teatralny

Koordynatorzy: Katarzyna Haber, Agnieszka Bebłowska-Bednarkiewicz, Narodowe Centrum Kultury, Magdalena Kulesza, Instytut Teatralny

Koordynatorzy: Katarzyna Haber, Agnieszka Bebłowska-Bednarkiewicz (NCK)