Nowe lapidarności

Kultura Współczesna. Teoria, Interpretacje, Praktyka
nr 2(127)/2024
Okładka przedstawiająca symbole, dymki, buźki w kolorach bordowym i szarym

The new lapidary

doi.org/10.26112/kw.2024.127.02

Are digital communication technologies the ‘end of writing’? Or are they the beginning of entirely new linguistic practices where writing retains a unique, albeit not central, role? This article presents and interprets the communication practices associated with the TikTok platform, using the tools and methods of the anthropology of language practices. The author introduces the concept of ‘new lecto-orality’, an idea based on British anthropologist Jack Goody’s research, adapted to contemporary media transformations. Lecto-orality serves as an interpretive category to better understand practices of new conciseness, where spoken word, text and image are combined in innovative configurations, using various interfaces and communication conventions. They are what the author considers lecto-oral practices. From this perspective, TikTok emerges as a media platform deeply embedded in digital lecto-orality. The unique nature of the Chinese video hosting service requires users to deploy diverse media competencies simultaneously. Creators must employ strategies that involve reading, listening, watching, speaking, dancing, all while adhering to the platform’s demand for conciseness.

Key words: TikTok, new lecto-orality, anthropology of the word, social media

 

Bibliography

Bolter, Jay D. Przestrzeń pisma. Komputery, hipertekst i remediacja druku. Tłum. Aleksandra Małecka, Michał Tabaczyński. Kraków: Ha!art, 2014.

Celiński, Piotr. Postmedia. Cyfrowy kod i bazy danych. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2013.

Crary, Jonathan. 24/7. Późny kapitalizm i koniec snu. Tłum. Dariusz Żukowski. Kraków: Wydawnictwo Karakter, 2015.

Davison, Patrick. „The language of Internet memes”. W: The Social Media Reader, red. Michael Mandiberg. New York: New York University Press, 2012.

Dukaj, Jacek. Po piśmie. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2019.

Elliott, Kamilla. Rethinking the Novel/Film Debate. Cambridge: Cambridge University Press, 2003.

Godlewski, Grzegorz. „Antropologia praktyk językowych: wprowadzenie”. W: Antropologia praktyk językowych, red. Grzegorz Godlewski, Agnieszka Karpowicz, Marta Rakoczy. Warszawa: Wydawnictwa UW, 2016.

Godlewski, Grzegorz, Marta Rakoczy, Paweł Rodak, red., Od aforyzmu do zinu. Gatunki twórczości słownej. Warszawa: Wydawnictwa UW, 2014.

Goody, Jack. Mit, rytuał i oralność. Tłum. Olga Kaczmarek. Warszawa: Wydawnictwa UW, 2012.

Harris, Roy. Racjonalność a umysł piśmienny. Tłum. Marta Rakoczy. Warszawa: Wydawnictwa UW, 2014.

Jenkins, Henry. Kultura konwergencji. Zderzenie starych i nowych mediów. Tłum. Małgorzata Bernatowicz, Mirosław Filiciak. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, 2007.

Lemmings, David, Ann Brooks, red., Emotions and Social Change. Historical and Sociological Perspectives. New York: Routledge, 2014.

Lobin, Henning. Marzenie Engelbarta. Czytanie i pisanie w świecie cyfrowym. Tłum. Łukasz Musiał. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 2018.

Manovich, Lev. Język nowych mediów. Tłum. Piotr Cypryański. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, 2006.

Ong, Walter J. Oralność i piśmienność. Słowo poddane technologii. Tłum. Józef Japola. Warszawa: Wydawnictwa UW, 2011.

doi.org/10.26112/kw.2024.127.03

The introduction of vertical frame organisation by the TikTok platform, along with users’ preference for short film forms, has significantly altered the application of ‘traditional’ video grammar. The high brevity and condensation of messages have increased the amount of information displayed simultaneously on the small smartphone screen. The frequent publishing required for effective social media presence has lowered aesthetic standards for audiovisual images, enhancing the dominance of verbal messages over iconic ones. TikTok’s editorial tools have facilitated new forms of image-sound-graphics configurations, creating syntagms unique to this platform. Observations of TikTok practices by selected representatives from Generations X, Y and Z reveal that, despite a high level of information condensation – in extreme cases reduced to mere signals – the grammar of the platform remains diverse. The use of rich rhetorical forms varies according to the stylistic preferences and communicative intentions of the creators.

Key words: social media, TikTok app, film grammar, syntagma, condensed message

 

Bibliography

„An opportunity for European creators: The rise of vertical video and TikTok”. Research document. Luty 2022. https://spheranetwork.com/SpheraNetwork_TikTokResearch.pdf.

Batko, Piotr, Natalia Żmuda, David Dobrowolski, Ewa Wijura, Maciej Wojciechowski. „Tik-Tok”. W: Przewodnik po social mediach w Polsce, przyg. grupa robocza Social Media działająca w strukturach IAB Polska. IAB.Polska, 2023. https://www.iab.org.pl/wp-content/uploads/2023/06/Przewodnik-Social-Media-2023-IAB-Polska.pdf.

Cuesta-Valiño, Pedro, Pablo Gutiérrez-Rodríguez, Patricia Durán-Álamo. „Why do people return to video platforms? Millennials and centennials on TikTok”. Media and Communication 10, 1 (2022).

Dankowska-Kosman, Małgorzata. „TikTok – nowa przestrzeń komunikacji nastolatków”. Rozprawy Społeczne 15, 3 (2021).

Dąbkowska, Anna. „Zwierzenia w internecie – nowy gatunek mowy?”. Studia Medioznawcze 21, 1 (2020).

Dilon, Cell. „TikTok influences on teenagers and young adults students: The common usages of the application TikTok”. American Scientific Research Journal for Engineering, Technology, and Sciences 68, 1 (2020).

Gajewski, Krzysztof. Tryumf amatora. O społecznościowych praktykach tekstualnych w świecie mediów elektronicznych. Warszawa: Wydawnictwa UW, 2020.

Gałuszka, Damian. „Paradoksy i negatywne konsekwencje upraszczania oraz automatyzacji komunikacji cyfrowej”. Kultura Współczesna 104, 1 (2019).

Kalinowska-Żeleźnik, Anna, Sylwia Kuczamer-Kłopotowska, Anna Lusińska. „Znaczenie mediów społecznościowych w życiu codziennym młodszych millenialsów”. W: Facebook. Oblicza i dylematy, red. Jan Kreft. Kraków: Wydawnictwo UJ, 2017.

Kita, Małgorzata. „Pozycja odmiany medialnej wśród innych odmian językowych polszczyzny”. Studia Medioznawcze 1 (2017).

Łaszkiewicz, Anna. Influencer Marketing. Potencjał cyfrowych twórców w kształtowaniu relacji konsumentów z markami. Łódź: Wydawnictwo UŁ, 2022.

Mears, Elizabeth, Masha Shpolberg. „New Age, New Media: TikTok as ritual practice”. Media Fields Journal 16 (2021).

Miles, Adrian. „Hypertext syntagmas: cinematic narration with links”. Journal of Digital Information 7, 1 (2001).

Szulc, Magdalena. Od gatunku do wizerunku. Autokreacje b(v)logerów modowych w mediach społecznościowych. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2022.

Tereszkiewicz, Anna. „TikTok – przegląd badań naukowych”. Media i Społeczeństwo 16 (2022).

doi.org/10.26112/kw.2024.127.04

The primary goal of this article is to explore the cultural factors that have influenced and continue to influence the popularity of short video forms available on social media platforms. This research uses an analysis of existing literature on the subject, reflections on specific life aspects in contemporary Western culture, explications of current surveys and statistics on TikTok, Instagram Reels and YouTube Shorts, as well as a survey conducted by the author. A review of recent research on short audiovisual communication formats provides insight into the key findings and data regarding their popularity. The inclusion of own research aims to capture respondents’ individual opinions on short video forms and the reasons for their interest or disinterest in them. The research results and conclusions presented in this article do not unequivocally confirm the assumed dominance of short audiovisual forms in preferred online communication. The perspective adopted in the research, viewing culture as a response to human needs, reveals several connections between concise forms of communication and the current state of culture. These short forms align with the dominant lifestyle of contemporary Western societies. At the same time, the results of own research indicate that the preference for shorter or longer forms of communication is also highly individual, depending on the specific needs and circumstances of each person at a given moment.

Key words: short forms of communication, communication, TikTok, YouTube shorts, Instagram reels

 

Bibliography

„10 Hacków TikTok zwiększających zaangażowanie”. Social-media24.pl, 6 stycznia 2024. https://social-media24.pl/10-hackow-tiktok-zwiekszajacych-zaangazowanie/.

Ahlgren, Matt. „Ponad 30 statystyk TikTok, wykorzystanie, dane demograficzne i trendy”. Websiterating.com, 8 maja 2024. https://www.websiterating.com/pl/research/tiktok-statistics/.

Dukalska-Hermut, Joanna. „Od kultury obrazu do wizualizacji informacji”. Toruńskie Studia Biblioznawcze 22, 1 (2019).

Fila, Ewelina. „Konsumpcjonizm jako pandemia społeczna w XXI wieku – analiza zjawiska oraz dostępnych sposobów jego ograniczania”. W: Wyzwania i problemy społeczne początku XXI wieku, red. Norbert Laurisz. Kraków: Fundacja Gospodarki i Administracji Publicznej, 2020.

Kot, Joanna. „Nowe formy narracji na Instagramie: badanie pilotażowe rolek związanych z podróżami i sportem”. Com.press 5, 2 (2022).

Krajewska-Mikosz, Agata. „Muzyczne aplikacje mobilne jako przestrzeń mediacji pomiędzy sektorem kultury i oświaty”. Media i Społeczeństwo 12 (2020).

Krzak, Łukasz. „Kultura masowa a społeczeństwa przełomu XX/XXI wieku w obliczu makdonaldyzacji, amerykanizacji i nowych mediów”. Alcumena. Pismo Interdyscyplinarne 3, 3 (2020).

Lim, Dong Kyun. „A study on the experiential response of short-form video users”. International Journal of Advanced Smart Convergence 10, 4 (2021).

Orzeł, Barbara. „Funkcjonalność aplikacji mobilnych w tyfloświecie”. Kultura Współczesna 115, 3 (2021).

Roguski, Artur. Zrozumieć social media. Gliwice: Wydawnictwo Onepress, 2020.

Tereszkiewicz, Anna. „TikTok – przegląd badań naukowych”. Media i Społeczeństwo 16 (2022).

„Topowe statystyki TikTok 2023”. Social-media24.pl, 25 grudnia 2023. https://social-media24.pl/topowe-statystyki-tiktok-2023-r/.

Wise, Jason. „Instagram reels statistics 2024 (updated data & trends)”. Earthweb.com, 13 lipca 2023. https://earthweb.com/instagram-reels-statistics/.

Wise, Jason. „YouTube shorts statistics 2023: how many people use it?”. Earthweb.com, 18 czerwca 2024. https://earthweb.com/youtube-shorts-statistics/.

doi.org/10.26112/kw.2024.127.05

This article reflects on the tension arising between the ephemerality of new concise media forms, particularly memes, and users’ need to remember them in contemporary social media. In the first part, the author examines the causes of this ephemerality and identifies the following as the primary factors: the algorithmic ordering of content in social media, the vast number of creators and their creations and the dynamic nature of postmodern life, which users continuously comment on through these concise media forms. The second part of the article explores practices that are to resist the passive forgetting due to content transience. The fleeting nature of concise media forms not only impacts users but also prompts their response. The author analyses the Facebook group Klasykawka, dedicated to preserving the memory of significant artifacts and phenomena for internet users. The group, in the author’s view, occupies a unique position in the landscape of memory-forming practices related to cyberculture artifacts. Created collectively as a bottom-up initiative, the group itself belongs to a place that contributes to the transient nature of cyberculture artifacts.

Key words: internet meme, ephemerality, memory, social media, algorithms

 

Bibliography

Artieri, Giovanni B., Stefano Brilli, Elisabetta Zurovac. „Below the radar: Private groups, locked platforms, and ephemeral content – introduction to the Special Issue”. Social Media + Society 7, 1 (2021).

Assmann, Aleida. Między historią a pamięcią. Antologia. Red. Magdalena Saryusz-Wolska. Tłum. Zofia Dziewanowska-Stefańczyk, Justyna Górny, Joanna Kalicka, Aleksandra Konarzewska, Kornelia Kończal, Patrycja Pieńkowska-Wiederkehr, Karolina Sidowska, Agata Teperek. Warszawa: Wydawnictwa UW, 2013.

Bucher, Taina. „The right-time web: Theorizing the kairologic of algorithmic media”. New Media & Society 22, 9 (2020).

Connerton, Paul. Jak społeczeństwa pamiętają. Tłum. Marcin Napiórkowski. Warszawa: Wydawnictwa UW, 2012.

Erll, Astrid. Kultura pamięci. Wprowadzenie. Tłum. Agata Teperek. Warszawa: Wydawnictwa UW, 2018.

Juda, Łukasz. Znikające treści. Nowa forma komunikacji audiowizualnej w mediach społecznościowych. Repozytorium UAM. Poznań 2021.

Kamińska, Magdalena. Memosfera. Wprowadzenie do cyberkulturoznawstwa. Poznań: Galeria Miejska Arsenał, 2017.

Kamińska, Magdalena. Niecne memy. Dwanaście wykładów o kulturze internetu. Poznań: Galeria Miejska Arsenał, 2011.

Lupinacci, Ludmila. „Phenomenal algorhythms: The sensorial orchestration of ‘real-time’ in the social media manifold”. New Media & Society 26, 7 (2022).

Piwowar, Kuba. Technologie, które wykluczają. Pomiar, dane, algorytmy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2022.

Wójcicka, Marta. Mem internetowy jako multimodalny gatunek pamięci zbiorowej. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2019.

doi.org/10.26112/kw.2024.127.06

Throughout the history of computer-mediated communication, each era has produced distinctive forms for conveying emotions that are difficult to verbalise. During the early years of widespread internet use, emoticons based on punctuation marks served this purpose. They were followed by limited sets of reactions and emojis popularised by social networks. However, the most effective tools to date have been memes and reaction GIFs, whose popularity has risen in tandem with increased network bandwidth. Embracing the identification effect, users employ them to express complex and often contradictory emotional reactions. They rely on common understood non-linguistic communicative cues, utilising visual templates from popular culture. Among these tools, GIFs appear to be particularly effective. While sharing certain features with platform-designed emoticons and emojis, GIFs are more expressive, flexible and rich in meaning. This article examines their role in computer-mediated communication, focusing on how their polysemic nature relates to their brevity.

Key words: animations, emotions, computer-mediated communication, cyberculture, reaction GIFs

 

Bibliography

Eppink, Jason. „A brief history of the GIF (so far)”. Journal of Visual Culture 13, 3 (2014).

Jiang, Jialun „Aaron”, Casey Fiesler, Jed R. Brubaker. „‘The Perfect One’: Understanding communication practices and challenges with animated GIFs”. Proceedings of the ACM on Human-Computer Interaction 2, CSCW (2018).

Jung, Berenike. „‘Now you’re in The Sunken Place’: Agency in reaction GIFs”. W: Moving Pictures, Living Machines. Automation, Animation and the Imitation of Life in Cinema and Media, red. Greta Plaitano, Simone Venturini, Paolo Villa. Udine-Milan: Mimesis International, 2020.

Miltner, Kate M., Tim Highfield. „Never gonna GIF you up: Analyzing the cultural significance of the animated GIF”. Social Media + Society 3, 3 (2017).

Prosperi, Gabriele. „Digital communication in a GIF culture: the graphic interchange format as a behavioral crossroad of contemporary paradigms”. W: Handbook of Research on Examining Cultural Policies Through Digital Communication, red. Betül Önay Dogan, Derya Gül Ünlü. Hershey: IGI Global, 2019.

Samermit, Patrawat. GIF me a break: The influence of reaction GIFs on overhearers’ judgements of humor and irony in computer-mediated communication. Santa Cruz: UC Santa Cruz, 2018. https://escholarship.org/uc/item/7jn2015g.

Tolins, Jackson, Patrawat Samermit. „GIFs as embodied enactments in text-mediated conversation”. Research on Language and Social Interaction 49, 2 (2016).

Voigts, Eckart. „Memes, GIFs, and remix culture”. W: The Routledge Companion To Adaptation, red. Dennis Cutchins, Katja Krebs, Eckart Voigts. Abingdon: Routledge, 2018.

Wagener, Albin. „The postdigital emergence of memes and GIFs: Meaning, discourse, and hypernarrative creativity”. Postdigital Science and Education 3 (2021).

Weinstein, Kate. Everyday I’m Tumblin’: Performing online identity through reaction GIFs. Department of Art History, The School of the Art Institute of Chicago, 2012. https://www.academia.edu/1975475/Everyday_Im_Tumblin_Performing_Online_Identity_through_Reaction_GIFs.

doi.org/10.26112/kw.2024.127.07

Narratives about young people’s media practices frequently highlight the (false) dichotomy between the digital and the real. This division shapes our understanding and simultaneously hinders our ability to fully comprehend the essence of media experiences that define today’s generation of children and young people. Consequently, their media practices are often described in terms of impoverishment, threat, destruction and alienation, while in reality they are very complex and require considerable communication skills. This article focuses on how young people use digital media to enhance their sense of community and on the role of concise communication forms (such as short videos, memes and emojis) in this process. Additionally, it also addresses the key challenges facing contemporary media education, particularly concerning the prevailing narratives about the harmful impact of the Internet.

Key words: young people, digital communities, digital media, TikTok, emoji

 

Bibliography

Cohen, Anthony P. Symboliczne konstruowanie wspólnoty. Tłum. Konrad Siekierski. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury, 2023.

Jastrzębski, Jerzy. „Cyberfobia i panika medialna”. Studia i Perspektywy Medioznawcze 2 (2020).

Kamińska, Magdalena. Niecne memy. Dwanaście wykładów o kulturze internetu. Poznań: Galeria Miejska Arsenał, 2011.

Katz, Roberta, Sarah Ogilvie, Jane Shaw, Linda Woodhead. Gen Z, Explained. The Art of Living in a Digital Age. Chicago: The University of Chicago Press, 2021.

McCrindle, Marc, Ashley Fell, Sam Buckerfield. Generation Alpha. Understanding Our Children and Helping Them Thrive. London: Headline Publishing Group, 2021.

Nastolatki 3.0. Raport z ogólnopolskiego badania uczniów i rodziców. Warszawa: NASK – Państwowy Instytut Badawczy, 2023.

Orben, Amy. „The sisyphean cycle of technology panics”. Perspectives on Psychological Science 15, 5 (2020).

Pyżalski, Jacek, red., Pozytywny internet i jego młodzi twórcy – dobre i złe wiadomości z badań jakościowych. Warszawa: NASK – Państwowy Instytut Badawczy, 2019.

Rheingold, Howard. The Virtual Community. Homesteading on the Electronic Frontier. Reading MA: Addison-Wesley, 1993.

Shifman, Limor. Memes in Digital Culture. Cambridge: The MIT Press, 2013.

doi.org/10.26112/kw.2024.127.08

Copypasta, a type of verbal meme in a narrative or persuasive form, is a cybercultural genre derived from written conversations, originally found in chats or on imageboards like 4chan.org. Conciseness, which is a key characteristic of texts representing the genre, primarily stems from the conditions of a digital communication model based on new orality and literacy, and related to an innovative hypertextual model of thinking and communication. The tendency towards brevity in constructing copypasta is manifested in several features of these texts such as: formal and linguistic minimalism, additive syntactic structure, combining verbal and iconic codes in writing, high contextual density of the message, the use of acronyms, etc. In addition, conciseness is enforced by the audience – for example, users of online communities who collect and archive copypasta. They assess the quality of these texts based on their accessibility, often marking overly long posts with the ‘tl;dr’ (too long; didn’t read) abbreviation.

Key words: copypasta, new orality, new literacy, internet meme, conciseness

 

Bibliography

Bernstein, Basil. „Socjolingwistyka a społeczne problemy kształcenia”. Tłum. Krzysztof Biskupski. W: Język i społeczeństwo, red. Michał Głowiński. Warszawa: Wydawnictwo Czytelnik, 1980.

Carr, Nicholas. Płytki umysł. Jak internet wpływa na nasz mózg. Tłum. Katarzyna Rojek. Gliwice: Wydawnictwo Helion, 2012.

Dąbrowska, Anna. Piśmienność młodzieży w epoce nowej oralności. Warszawa: Wydawnictwa UW, 2023.

Goban-Klas, Tomasz. „Komunikowanie i media”. W: Dziennikarstwo i świat mediów, red. Zbigniew Bauer, Edward Chudziński. Kraków: Universitas, 2008.

Krzysztofek, Kazimierz. „Kierunki ewaluacji technologii cyfrowych w działaniu społecznym. Próba systematyzacji problemu”. Studia Socjologiczne 1 (2017).

Miłoszewska, Anna. „Trzeci język”. Kultura Popularna 33, 3 (2012).

Nelson, Theodor H. „Opening hypertext: A memoir”. W: Literacy Online: The Promise (and Peril) of Reading and Writing with Computers, red. Myron C. Tuman. Pittsburgh: University of Pittsburgh Press, 1992.

Nowak, Jakub. „Reguły internetu: aksjologia sieciowych kultur popularnych”. W: Współczesne media. Wartości mediów, red. Iwona Hofman, Danuta Kępa-Figura. T. 2. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2014.

Ong, Walter J. Oralność i piśmienność. Słowo poddane technologii. Tłum. Józef Japola. Warszawa: Wydawnictwa UW, 2011.

Skudrzyk, Aldona. Czy zmierzch kultury pisma? O synestezji i analfabetyzmie funkcjonalnym. Katowice: Wydawnictwo UŚ, 2005.

Skudrzyk, Aldona, Jacek Warchala. Kultura piśmienności młodego pokolenia. Katowice: Oficyna Wydawnicza WW, 2010.

Small, Gary W., Gigi Vorgan. iMózg. Jak przetrwać technologiczną przemianę współczesnej umysłowości. Tłum. Sy Borg. Poznań: Vesper, 2011.

Szpunar, Magdalena. „Od pierwotnej oralności do wtórnej piśmienności w epoce dominacji internetowego biasu”. Zeszyty Prasoznawcze 57, 4 (2014).

Warchala, Jacek. „Uwagi o współczesnej piśmienności”. Konteksty Kultury 10, 1–2 (2013).

Wilk, Eugeniusz. Nawigacje słowa. Strategie werbalne w przekazach audiowizualnych. Kraków: Wydawnictwo Rabid, 2000.

Żydek-Bednarczuk, Urszula. „Nasz mózg w relacji z maszyną”. Filo-Sofija. Z problemów współczesnej filozofii 17, 1 (2017).

doi.org/10.26112/kw.2024.127.09

From the phenomenon of Dragon’s Lair to modern cutscenes generated by game engines, concise (both in form and content) animations and even live-action film inserts, have been integral to the language of video games. As narrative tools, they have been employed by creators, particularly in instances where gameplay mechanics or designers’ imaginations fall short in conveying a story within the full agency of the player. Historically, such elements have been considered inferior and not fully representative of the game experience. Raph Koster would probably exclude them from the ‘game’ category altogether. However, is this assessment fair? Should we reconsider their role? The authors of this article argue that these elements are crucial to the ongoing debate about what constitutes the text of a game. They examine the place and function of cutscenes in game narratives. Given its exploratory nature, this paper primarily aims to outline the issue rather than provide a definitive solution, if possible, to the function of cutscenes in game texts. This discussion contributes to a broader and essential dialogue in game studies.

Key words: video games, cutscenes, narrative, short forms

 

Bibliography

Arijon, Daniel. Gramatyka języka filmowego. Tłum. Feliks Forbert-Kaniewski. Warszawa: Wydawnictwo Wojciech Marzec, 2020.

Aumont, Jacques, Michel Marie. Analiza filmu. Tłum. Maria Zawadzka-Strączek. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2013.

Bal, Mieke. Narratologia. Wprowadzenie do teorii narracji. Tłum. Ewa Kraskowska, Ewa Rajewska. Kraków: Wydawnictwo UJ, 2012.

D’Aloia, Adriano. „Against interactivity. Phenomenological notes on Black Mirror: Bandersnatch”. Series. International Journal of TV Serial Narratives 6, 2 (2020).

Dovey, Jon, Helen W. Kennedy. Kultura gier komputerowych. Tłum. Anna Oksiuta. Kraków: Wydawnictwo UJ, 2011.

Finkel, Irving. „On the rules for the Royal Game of Ur”. W: Ancient Board Games in Perspective, red. Irving Finkel. London: British Museum Press, 2007.

Ivars-Nicolas, Begoña, Francisco J. Martinez-Cano. „Interactivity in fiction series as part of its transmedia universe: The case of Black Mirror: Bandersnatch”. W: Narrative Transmedia, red. Beatriz Peña-Acuña. London: IntechOpen, 2020.

Kubiński, Piotr. Gry wideo. Zarys poetyki. Kraków: Universitas, 2016.

Mańkowski, Piotr. Cyfrowe marzenia. Historia gier komputerowych i wideo. Warszawa: Wydawnictwo Trio, 2010.

Mańkowski, Piotr. Wielka księga gier. Warszawa: Idea Ahead, 2018.

Meier, Sid. Wspomnienia. Tłum. Jerzy Wołk-Łaniewski. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2021.

Wei, Huaxin. Analyzing the Game Narrative: Structure and Technique. Burnaby: Simon Fraser University, 2011.

Memes, emojis, reels…

doi.org/10.26112/kw.2024.127.10

The disruptive transformations of digital media and the attributes of new network media have intensified and accelerated communication processes significantly. These changes do not necessarily correlate with improvements in the information quality of digital messages, deeper relationships between participants or the ethical dimension of communication (cf. philosophy of dialogue, philosophy of meeting). Undoubtedly, in the second decade of the 21st century, emojis have become an important tool for social communication in digital, social and mobile media. Emojis serve as key structural and semantic components in both polymodal messages (e.g. linguistic-visual) and as stand-alone visual messages. They participate in information transfer processes, including the conveying of ‘empty’ information to maintain contact and create the illusion of ‘being part of a community’ (as an antidote to the FOMO phenomenon). The increasing autonomy of emojis as a medium or a dominant code of social communication influences users’ other cognitive, social and cultural competencies, especially in younger generations like Generation Alpha. Shifting from the ‘logic’ of language and linear-sequential processing, which requires time and space, to the ‘logic’ of emojis and holistic processing affects users’ media preferences and the development of the visual competencies necessary to navigate the digital global village. However, emojis are not a universal means of communication, and their use often leads to interpretation errors or the illusion of being part of a coherent, stable discourse community that uses the same signs and codes.

Key words: emojis, digital communication, social communication, visual communication

 

Bibliography

Abel, Jonathan E. „No everyone’s: Or the question of emoji as ‘universal’ expression”. W: Emoticons, Kaomoji, and Emoji. The Transformation of Communication in the Digital Age, red. Elena Giannoulis, Lukas R.A. Wilde. London: Taylor & Francis, 2020.

Barańska-Szmitko, Anna, red., Metody badania komunikacji i mediów. Perspektywa teoretyczna i analityczna. Łódź: Wydawnictwo UŁ, 2021.

Bauman, Zygmunt, Thomas Leoncini. Płynne pokolenie. Tłum. Szymon Żuchowski. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca, 2018.

Danesi, Marcel. The Semiotics of Emoji. The rise of visual language in the age of the Internet. London: Bloomsbury Academic, 2020.

Freedman, Alisa. „Cultural literacy in the empire of emoji signs”. W: Emoticons, Kaomoji, and Emoji. The Transformation of Communication in the Digital Age, red. Elena Giannoulis, Lukas R.A. Wilde. London: Taylor & Francis, 2020.

Giannoulis, Elena, Lukas R.A. Wilde. Emoticons, Kaomoji, and Emoji. The Transformation of Communication in the Digital Age. London: Taylor & Francis, 2020.

Karpińska, Marzena, Paula Kurzawska, Katarzyna Różańska. „Emoticons: digital lingua franca or a cultural specific product leading to misunderstandings?”. W: Emoticons, Kaomoji, and Emoji. The Transformation of Communication in the Digital Age, red. Elena Giannoulis, Lukas R.A. Wilde. London: Taylor & Francis, 2020.

Kiaer, Jieun. Emoji Speak. Communication and Behaviours on Social Media. London: Bloomsbury Academic, 2023.

Maffesoli, Michel. Czas plemion. Schyłek indywidualizmu w społeczeństwach ponowoczesnych. Tłum. Marta Bucholc. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008.

Zadka, Małgorzata, Katarzyna Buczek, Piotr P. Chruszczewski, Aleksandra R. Knapik, Jacek Mianowski, red., Antropologia komunikacji: od starożytności do współczesności. Wrocław: Polska Akademia Nauk, 2015.

doi.org/10.26112/kw.2024.127.11

The aim of this article is to explore the tendency towards brevity and ephemerality in electronic media messages, in relation to the cultural significance and implications of electricity as the primary medium for data circulation in networks. The paper draws inspiration from the media theory of the Toronto School, particularly the ideas of Marshall McLuhan, and from deconstruction, particularly Gregory Ulmer’s concept of electracy. From this perspective, network communication, referred to in the text as ‘compunication’ (a blend of ‘computation’ and ‘communication’), especially via mobile devices, is seen primarily as a flow of energy in various forms. The latter promotes not so much the exchange of information as a sense of intense connection with others, enhancing the experience of one’s own life and various activities, including mental ones. Consequently, the circulation of affects and emotions becomes more crucial than the exchange of thoughts. The emphasis shifts from creating complex, timeless content to delivering instantaneous and impactful messages that strongly engage the body and emotions. The trend towards brevity was already noticeable in the late 20th-century mass media, and it has intensified with the widespread ability to participate in global compunication. Despite the risks associated with the current management of the network by its main creators, the paper highlights the need for the affirmative use of electrical media and the search for certain ways of thinking specific to them.

Key words: electricity, game, interface, brevity, media theory

 

Bibliography

Benjamin, Walter. „Dzieło sztuki w epoce jego reprodukowalności technicznej”. W: Walter Benjamin. Twórca jako wytwórca. Tłum. Robert Reszke. Warszawa: Wydawnictwo KR, 2011.

Casetti, Francesco, Roger Odin. „Od paleo- do neo-telewizji. W perspektywie semiopragmatyki”. Tłum. Iwona Ostaszewska. W: Po kinie?…Audiowizualność w epoce przekaźników elektronicznych, red. Andrzej Gwóźdź. Kraków: Universitas, 1994.

Celiński, Piotr. Postmedia. Cyfrowy kod i bazy danych. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2013.

Cubitt, Sean. Finite Media. Environmental Implications of Digital Technologies. Durham: Duke University Press, 2017.

Cubitt, Sean. The Practice of Light. A Genealogy of Visual Technologies from Prints to Pixels. Cambridge: The MIT Press, 2014.

Fisher, Max. W trybach chaosu. Jak media społecznościowe przeprogramowały nasze umysły i nasz świat. Tłum. Mateusz Borowski. Kraków: Wydawnictwo Szczeliny, 2023.

Hansen, Mark B.N. New Philosophy for New Media. Cambridge: The MIT Press, 2004.

Jurgenson, Nathan. Fotka. O zdjęciach i mediach społecznościowych. Tłum. Łukasz Zaremba. Kraków, Warszawa: Wydawnictwo Karakter, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, 2021.

Kerckhove de, Derrick. Powłoka kultury. Odkrywanie nowej elektronicznej rzeczywistości. Tłum. Witold Sikorski, Piotr Nowakowski. Warszawa: Wydawnictwo Mikom, 2001.

Markelj, Jernej, Scott Sundvall. „Theming electracy: An interview with Gregory L. Ulmer”. Convergence: The International Journal of Research into New Media Technologies 29, 1 (2023).

McLuhan, Marshall. Wybór tekstów. Tłum. Ewa Różalska, Jacek M. Stokłosa. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka, 2001.

Nancy, Jean-Luc. Adoration. The Deconstruction of Christianity II. Tłum. John McKeane. New York: Fordham University Press, 2013.

Smil, Vaclav. Energia i cywilizacja. Tak tworzy się historia. Tłum. Joanna Sugiero. Gliwice: Wydawnictwo Helion, 2022.

Taylor, Mark C., Esa Saarinen. Imagologies. Media Philosophy. London: Routledge, 1996.

Ulmer, Gregory L. Teletheory. New York: Antropos, 2004.

doi.org/10.26112/kw.2024.127.12

Years after its release, the computer game Heroes of Might and Magic 3 continues to captivate a large global audience. Beyond gameplay, players engage with fan communities where they collaboratively create and share content, including images and memes. This article analyses the role such content plays as a tool for socialisation. A specific Facebook group with over 120,000 members is studied to establish how the generation and exchange of data relate to the game’s popularity. What is the impact of user activity on the dynamics of the online community? By focusing on images related to the game as cultural texts and gaming practices, the paper outlines the socialisation forms in a group. It is argued that these activities foster a unique fan community culture, and the effects of such engagement are discussed. Additionally, it is demonstrated how content such as humorous images and memes help members understand the group’s internal diversity and shape the community’s overall structure.

Key words: images, memes, sociality, Facebook group, Heroes of Might and Magic 3

 

Bibliography

Baspehlivan, Uygar. „Theorising the memescape. The spatial politics of Internet memes”. Review of International Studies 50, 1 (2024).

Bouchillon, Brandon C., Melissa R. Gotlieb. „Making them count: Facebook sociability for optimizing the accumulation of social capital”. Social Science Computer Review 35, 3 (2017).

Danesi, Marcel. Memes and the Future of Pop Culture. Leiden: Brill, 2019.

Fenty, Sean. „Why old school is «cool». A brief analysis of classic video game nostalgia”. W: Playing the Past. History and Nostalgia in Video Games, red. Zach Whalen, Laurie N. Taylor. Nashville: Vanderbilt University Press, 2008.

Filipek, Kamil. „Dzielenie się w mediach społecznościowych: między logiką algorytmu a potrzebą uspołecznienia”. Kultura i Społeczeństwo 67, 2 (2023).

Hand, Martin. „Photography meets social media. Image making and sharing in a continually networked present”. W: The Handbook of Photography Studies, red. Gil Pasternak. Oxon: Routledge, 2020.

Javed, Maria, Faisal A. Malik, Tahir M. Awan, Ruqia Khan. „Food photo posting on social media while dining: An evidence using embedded correlational mixed methods approach”. Journal of Food Products Marketing 27, 1 (2021).

Kamińska, Magdalena. Memosfera. Wprowadzenie do cyberkulturoznawstwa. Poznań: Galeria Miejska Arsenał, 2017.

Krawczyk, Stanisław. „«Przed wyruszeniem w drogę należy zebrać drużynę». Dlaczego gry komputerowe z przełomu wieków wpłynęły na tożsamość polskich graczy?”. Homo Ludens 8, 2 (2015).

Lofland, John, David A. Snow, Leon Anderson, Lyn H. Lofland. Analiza układów społecznych. Przewodnik metodologiczny po badaniach jakościowych. Wstęp Elżbieta Hałas. Tłum. Anna Kordasiewicz, Sylwia Urbańska, Monika Żychlińska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2010.

Newton, Giselle, Michele Zappavigna, Kerryn Drysdale, Christy E. Newman. „More than humor. Memes as bonding icons for belonging in donor-conceived people”. Social Media + Society 8, 1 (2022).

Rettberg, Jill. „Self-representation in social media”. W: The SAGE Handbook of Social Media, red. Jean Burgess, Alice Marwick, Thomas Poell. London: Sage Publications, 2018.

Stachura, Krzysztof. Towarzyskość jako forma uspołecznienia w epoce cyfrowej. Gdańsk: Wydawnictwo Naukowe Katedra, 2018.

Stsiampkouskaya, Kseniya, Adam Joinson, Lukasz Piwek, Lorna Stevens. „Imagined audiences, emotions, and feedback expectations in social media photo sharing”. Social Media + Society 7, 3 (2021).

Wiggins, Bradley E., G. Bret Bowers. „Memes as genre: A structurational analysis of the memescape”. New Media & Society 17, 11 (2015).

doi.org/10.26112/kw.2024.127.13

This article explores the phenomenon of BookTok, a vast and highly diverse literature community on the TikTok platform. It examines both the nature of the application and its influence on the content created and shared by users, as well as the impact of these practices on the book market. BookTok stands out as an unprecedented phenomenon, surpassing all other book communities like Bookstagram and BookTube in terms of popularity and opinion-forming power. Book promotion methods and trends emerging due to activities related to the use of the application directly affect individual reading habits and are adopted by publishers, who incorporate them into their marketing strategies as an important factor when deciding which titles to publish. Understanding BookTok’s dynamics contributes to a better operation of literature in the contemporary world, especially regarding younger generations who most frequently use social media as part of their literary practices.

Key words: BookTok, literary practices, TikTok, book market, young adult literature

 

Bibliography

Adamus, Magdalena. „BookTok kazał mi to przeczytać”. Krytyka Polityczna, 24 września 2022. https://krytykapolityczna.pl/kultura/czytaj-dalej/magdalena-adamus-booktok-coczytaja-nastolatki/.

Adamus, Magdalena. „Młodzi dorośli trzęsą rynkiem wydawniczym. Przyglądamy się literaturze young adult”. Krytyka Polityczna, 18 lutego 2023. https://krytykapolityczna.pl/kultura/czytaj-dalej/magdalena-adamus-mlodzi-dorosli-young-adult-literatura-rynek-wydawniczy/.

Jerasa, Sarah, Trevor Boffone. „BookTok 101: TikTok, digital literacies, and out-of-school reading practices”. Journal of Adolescent & Adult Literacy 65, 3 (2021).

Kaye, D. Bondy Valdovinos, Jing Zeng, Patrik Wikström. TikTok: Creativity and Culture in Short Video. Cambridge: Polity Press, 2022.

Kunz, Tomasz. „Kulturowa socjologia literatury – rozpoznania i propozycje”. W: Kulturowa teoria literatury 2. Poetyki, problematyki, interpretacje, red. Teresa Walas, Ryszard Nycz. Kraków: Universitas, 2012.

Low, Bronwen, Christian Ehret, Anita Hagh. „Algorithmic imaginings and critical digital literacy on #BookTok”. New Media & Society (2023).

Maddox, Jessica, Fiona Gill. „Assembling ‘Sides’ of TikTok: Examining community, culture, and interface through a BookTok Case Study”. Social Media + Society 9, 4 (2023).

Mencwel, Andrzej, red., W kręgu socjologii literatury. Antologia tekstów zagranicznych. Tom I. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1980.

Merga, Margaret K. „How can Booktok on TikTok inform readers’ advisory services for young people?”. Library & Information Science Research 43, 2 (2021).

Reddan, Bronwyn. „Social reading cultures on BookTube, Bookstagram, and BookTok”. Synergy 20, 1 (2022).

Roberts, Elly. „The rise of BookTok”. The School Librarian 69, 4 (2021).

Schellewald, Andreas. „Communicative forms on TikTok: Perspectives from digital ethnography”. International Journal of Communication 15 (2021).

Tereszkiewicz, Anna. „TikTok – przegląd badań naukowych”. Media i Społeczeństwo 16 (2022).

Żółkiewski, Stefan. Pola zainteresowań współczesnej socjologii literatury. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1974.

doi.org/10.26112/kw.2024.127.14

The advent of digital video editing has expanded the range of forms available for creating innovative gaming and filmmaking platforms within the virtual world. To ensure easy access to editing tools, entire communities can be established within virtual environments. Emphasising ‘repeatability’ over ‘playability’, the new digital dynamics demonstrate how short films are created using digital tools to produce mashups or machinima, accessible to anyone with the necessary technology. These para-texts, which have only an indexical relationship to material reality, adapt ‘game remnants’ to extend old media into new online film editing techniques. This software, derived from computer games, has opened a new semantic field of expression and expanded the recycling forms in open access culture, thereby providing much greater creative freedom for amateurs. A prime example of these new grassroots, para-textual films is the pioneering machinima The French Democracy (2005), which addresses the public riots in the Parisian banlieues. By tackling a socially important issue, this widely downloadable production achieved international success and sparked public interest, contributing to the popularisation of the form itself.

Key words: para-text, grassroots creativity, machinima, mashup, digital humanities

 

Bibliography

Aumont, Jacques. Moderne? Comment le cinéma est devenu le plus singulier des arts. Paris: Cahiers du Cinéma, 2007.

Brzozowska, Blanka. „Paratekst jako oszust i demistyfikator?”. W: Pogranicza audiowizualności. Parateksty kina, telewizji i nowych mediów, red. Andrzej Gwóźdź. Kraków: Universitas, 2010.

Burgin, Victor. „Camera as object and process: An interview with Victor Burgin”. Theory, Culture & Society 30, 7–8 (2011).

Casetti, Francesco. „Theory, post-theory, neo-theories. Changes in discourses, changes in objects”. CiNéMAS 17, 2–3 (2007).

Fish, Stanley. „The digital humanities and the transcending of mortality”. New York Times, 9 stycznia 2012. https://archive.nytimes.com/opinionator.blogs.nytimes.com/2012/01/09/the-digital-humanities-and-the-transcending-of-mortality/.

Latour, Bruno. Nigdy nie byliśmy nowocześni. Studium z antropologii symetrycznej. Tłum. Maciej Gdula. Warszawa: Oficyna Naukowa, 2011.

Loewe, Iwona. „Parateksty w telewizji”. W: Pogranicza audiowizualności, red. Andrzej Gwóźdź. Kraków: Universitas, 2010.

Loska, Krzysztof. „Kino jako karta pocztowa”. Kultura Współczesna 1–2 (1996).

Mulvey, Laura. „Widz zawłaszczający”. Tłum. Marek Stuczyński. W: Laura Mulvey. Do utraty wzroku. Wybór tekstów. Red. Kamila Kuc, Lara Thompson. Kraków: Korporacja Ha!art, 2010.

Nacher, Anna. „Remiks i mashup – o niełatwym współbrzmieniu dwóch cyberkulturowych metafor”. Przegląd Kulturoznawczy 1 (2011).

Salen, Katie. „Arrested development. Why machinima can’t (or shouldn’t) grow up?”. W: The Machinima Reader. Cambridge MA: The MIT Press, 2011.

Serres, Michel. The Parasite. Tłum. Lawrence R. Schehr. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 1982.

Sobchack, Vivian. „Why I (love) IMDB”. Film Comment 49, 2 (2013).

Stiegler, Bernard, Jean-Marc Adolphe. Constituer l’Europe. Dans un monde sans vergogne. Paris: Galillée, 2005.

Veigl, Thomas. „Machinima: One the invention and innovation of a new visual media technology”. W: Imagery in the 21th Century, red. Oliver Grau, Thomas Veigl. Cambridge MA: The MIT Press, 2013.

doi.org/10.26112/kw.2024.127.15

The aim of this article is to present selected 21st-century children’s prose that, due to its content, serves as evidence of indifference to the educationally ambiguous phenomena of postmodern culture, referred to as the ‘culture of mental shortcuts’, the term borrowed from Wojciech J. Burszta’s book Preteksty (2015). The paper seeks to answer the following questions: What and how should we read to contemporary children? What values contained in reading should be emphasised, especially in a culture dominated by ‘word-images’, multimedia and short texts? Drawing from qualitative research methodology and a constructivist approach to education, content analysis is used as a method to explore these questions. The introductory section discusses the concept of the ‘culture of mental shortcuts’, encompassing the transformations in cultural reality that shape children’s reception of literature. Categories such as social change, massification of culture, the civilisation of the spectacle and technological acceleration are referenced, citing works by authors such as Yuval Noah Harari, Chantal Delsol and Piotr Sztompka. The text also emphasises the need for new narratives in children’s literature that account for the audiovisual context in which children operate.

Key words: culture of mental shortcuts, children’s literature, literary education, early school-age children, picturebook

 

Bibliography

Baluch, Alicja. „Ilustracja, która prowadzi”. Polonistyka 2 (2006).

Bauman, Zygmunt. 44 listy ze świata płynnej nowoczesności. Tłum. Tomasz Kunz. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2011.

Burszta, Wojciech J. Preteksty. Gdańsk: Wydawnictwo Naukowe Katedra, 2015.

Cackowska, Małgorzata. „Współczesna książka obrazkowa – pojęcie, typologia, badania, teorie, konteksty, dyskursy”. W: Książka obrazkowa. Wprowadzenie, red. Małgorzata Cackowska, Hanna Dymel-Trzebiatowska, Jerzy Szyłak. Poznań: Instytut Kultury Popularnej, 2017.

Carr, Nicholas. Płytki umysł. Jak Internet wpływa na nasz mózg? Tłum. Katarzyna Rojek. Gdańsk: Helion – OnePress, 2013.

Cieślikowski, Jerzy. Wielka zabawa. Wrocław: Ossolineum, 1985.

Delsol, Chantal. Nienawiść do świata. Totalitaryzmy i ponowoczesność. Tłum. Marek Chojnacki. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 2017.

Harari, Yuval H. 21 lekcji na XXI wiek. Tłum. Michał Romanek. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2018.

Kłakówna, Zofia A. Język polski. Wykłady z metodyki. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls, 2017.

Leszczyński, Grzegorz. Magiczna biblioteka. Zbójeckie księgi młodego wieku. Warszawa: CEBID, Warszawa 2007.

Mazurkiewicz, Adam. „Kryminał(ki) dla najmłodszych. O nurcie polskiej literatury kryminalnej adresowanej do dziecięco-młodzieżowego czytelnika po roku 1989. Rekonesans”. Literatura i Kultura Popularna 23 (2017).

Nussbaum, Martha C. „Czytać, aby żyć”. Tłum. Agata Bielik-Robson. Teksty Drugie 73–74, 1–2 (2002).

Sztompka, Piotr. Socjologia wizualna: fotografia jako metoda badawcza. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 2005.

Sztompka, Piotr, Małgorzata Bogunia-Borowska, red., Fotospołeczeństwo. Antologia tekstów z socjologii wizualnej. Kraków: Znak, 2012.

Warzocha, Anna. Wychowanie do lektury 2.0. Częstochowa: Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Akademii im. Jana Długosza, 2020.

Review

doi.org/10.26112/kw.2024.127.16

Wielecki, Krzysztof. Kultura versus kultura masowa. Podmiotowość i quasi-kultura w nibyspołeczeństwie [Culture versus mass culture. Subjectivity and quasi-culture in a quasi-society]. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury, 2024.