Krakowiak jest po polonezie najstarszym polskim tańcem narodowym. Początkowo znany był pod innymi nazwami, takimi jak: zapraszany, mijany, przebiegany, suwany. Był masowo tańczony przez lud krakowski, ale po insurekcji kościuszkowskiej w czasie kuligów tańczyła go szlachta już w całej Polsce. Wszedł do oper i baletów narodowych.

U Krakowiaków otrzymywał miejscowe nazwy, np. proszowiak, skalbmierzak czy wiśliczak. W wielu częściach Polski – nawet jeśli nie zmieniono jego nazwy – wchodziły do niego elementy taneczne z danego regionu i tak powstało wiele lokalnych odmian krakowiaka.