9 i 10 kwietnia razem z uczestnikami projektu SYNAPSY i ich lokalnymi partnerami pracowaliśmy nad zagadnieniami związanymi z fotografią i sztuką współczesną. 

W sobotę spotkaliśmy się w Małopolskim Instytucie Kultury z Basią Budniak, fotografką współpracującą z Fundacją Sztuk Wizualnych z Krakowa. Wspólnie z Basią spróbowaliśmy podejść do fotografii w sposób daleki od tradycyjnych metod edukacyjnych w tej dziedzinie, takich jak ćwiczenia kompozycyjne, zadania związane z oświetleniem fotografowanego obiektu czy wprawki techniczne, sprawdzające możliwości sprzętu fotograficznego. 

Basia zaproponowała nam wykonanie prostych ciemni optycznych (camera obscura) z puszek po pomidorach, którymi wykonaliśmy nasze autoportrety. Następnie fotografie wywołaliśmy i powstałe w ten sposób negatywy zamieniliśmy na pozytywy za pomocą specjalnej aplikacji w telefonie. 

W drugiej części zajęć wzięliśmy udział w autorskiej grze fotograficznej przygotowanej przez Basię. Gra pn. „Profilówka” bazowała na naszych własnych zdjęciach profilowych zamieszczonych na portalu Facebook. W trakcie całych zajęć – poza dokumentacją fotograficzną spotkania – nie wykonaliśmy żadnej fotografii tradycyjnym aparatem. Zapraszając nas do wspólnych działań, Basia Budniak argumentowała, że projekty fotograficzne nie muszą posiłkować się drogim sprzętem oraz że istnieją alternatywy dla klasycznego konkursu fotograficznego zwieńczonego wystawą prac.

W niedzielę pracowaliśmy w Galerii Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki. Kuratorki i edukatorki Bunkra Sztuki, Anna Bargiel i Karolina Vyšata, zaprosiły nas do udziału w warsztacie „Sztuka – wystawa – odbiorca”, skupiającym się na naszym stosunku do sztuki współczesnej. 

Niemal na samym początku warsztatu padło pytanie: czego oczekujesz od galerii sztuki? Inspiracji, piękna, wiedzy, zaskoczenia, instrukcji? W trakcie dyskusji pojawiały się różne odpowiedzi i wątpliwości – jak zbudować relację między widzem a dziełem sztuki współczesnej? Czy oprowadzanie kuratorskie nie zawęża interpretacji? Dlaczego kurator ma wiedzieć lepiej od widza i narzucać mu swój punkt widzenia jako właściwy dla konkretnej wystawy? Czy sztuka współczesna może być nam bliska? 

Odpowiedzi na zadawane pytania miały nam dać oprowadzania po aktualnej wystawie dotyczącej historii Bunkra Sztuki pt. „Z mojego okna widać wszystkie kopce”. Przygotowali je opiekunowie sal ekspozycyjnych – sześcioro tzw. pilnujących stworzyło własne autorskie oprowadzania, wynikające z ich zainteresowań i osobistych doświadczeń. Każde oprowadzanie było propozycją poruszania się po wystawie ścieżką interpretacyjną prezentującą konkretne zagadnienie, np. obecność kobiet w Bunkrze Sztuki.

Dzięki temu doświadczeniu nie tylko mogliśmy poczuć, że sztuka współczesna może być bardzo pociągająca (każdy wybierał temat oprowadzania, który był najbardziej dla niego interesujący i najbardziej mu bliski), ale też że oprowadzanie kuratorskie może być uczciwe, bo nienarzucające jednego punktu widzenia jako właściwego.

W drugiej części warsztatu Ania i Karolina przybliżyły nam m.in. działalność edukacyjną Galerii Bunkier Sztuki, prezentując wybrane działania dla dzieci w ramach Małego Klubu Bunkra Sztuki oraz portal SZTUKA24H, na którym zamieszczane są materiały edukacyjne z projektów realizowanych przez Galerię.

fot. Elżbieta Kaproń