Ktoś z zewnątrz zastanawiałby się pewnie, w jaki sposób można tu ciekawie spędzić czas, gdzie pójść, gdzie szukać estetycznych wrażeń, w końcu – gdzie poznać nowych ludzi. Wszak wciąż (jeszcze!) porównuje się miasto i wieś na podstawie ich oferty kulturalnej. Na szczęście w ostatnich latach ulega to zmianie. Za jej główną przyczynę uważam lepszą dostępność środków unijnych, a dzięki nim – wzrost liczby organizacji pozarządowych oraz liderów, także w środowiskach wiejskich.

Jest jeszcze jeden ważny element: młodzi absolwenci studiów wyższych wracają do rodzinnych środowisk (wiejskich i małomiasteczkowych), gdyż dostrzegają potencjał tych obszarów i widzą w nich miejsca, które pozwolą im się rozwinąć. Korzystają z tego społeczności lokalne, które zyskują świeże spojrzenie na pozornie dobrze znane sprawy.

1. Festyny i turnieje wiejskie

Do najbardziej lubianych wydarzeń kulturalnych należą imprezy o charakterze festynu. Są to wyjątkowe, lokalne imprezy. W Gaworzycach należą do nich zwłaszcza dożynki i turnieje wiejskie.

Co ważne – wydarzenia tego typu są całkowicie darmowe. Mają one bogatą ofertę kulturalną, prezentują tradycję i dawne obyczaje, a także umożliwiają zobaczenie występów lokalnych artystów czy – coraz częściej – gwiazd „większego formatu”. Zwykle kończą się zabawami tanecznymi pod gołym niebem.

2. Imprezy i przedsięwzięcia kulturalne promujące region i organizacje

O ile dożynki są raczej lokalnym świętem, o tyle Gaworzycki Jarmark Kupiecki Produktów Tradycyjnych i Regionalnych jest wydarzeniem skierowanym do większej grupy odbiorców. Bazuje na tradycji lokalnej i promuje wyroby artystów i producentów z okolicy. Należy pamiętać, że imprez tego typu jest coraz więcej.

W ostatnich latach właściwie każda gmina stara się mieć takie „swoje święto”, organizowane na wzór „dni miast”. Na obszarach wiejskich imprezy takie charakteryzują jakimś unikalnym tematem – w przypadku Gaworzyc były to ciekawe fakty historyczne i promocja lokalnych producentów i artystów.

Oprócz tego organizacje pozarządowe, które też chcą zaprezentować swoją ofertę i działalność szerszemu gronu odbiorców, organizują własne imprezy lub wydarzenia – u nas są to chociażby Kolorowy Moto-Piknik i Fiesty taneczne.

3. Święta parafialne – religijne

Do tej kategorii należą rozmaite przedsięwzięcia: biegi papieskie, festyny parafialne, odpusty, uroczyste obchody świąt Bożego Narodzenia czy Wielkiej Nocy, Orszak Trzech Króli, jubileusze związane z postacią św. Jana Pawła II i wiele innych.

4. Wydarzenia organizowane przez placówki kulturalne

W naszej gminie takimi placówkami są Dom Kultury „Jowisz” i Gminna Biblioteka Publiczna. Dzięki ich działalności mieszkańcy Gaworzyc i okolic mogą uczestniczyć co najmniej kilka razy w miesięcy w spotkaniach z ciekawymi osobami, artystami i literatami.

5. Warsztaty twórcze

W Domu Kultury, świetlicach wiejskich czy siedzibach stowarzyszeń zajmujących się sztuką można bezpłatnie wziąć udział w ciekawych warsztatach. W Gaworzycach są to chociażby warsztaty teatralne, lekcje gry na instrumentach, warsztaty plastyczne, ceramiczne, szycia, itp.

6. Seminaria, konferencje, wykłady

Regularnie organizowane są seminaria z udziałem miłośników lokalnych historii, socjologów czy kulturoznawców. Są to wydarzenia, dzięki którym zainteresowani mogą poszerzyć wiedzę z zakresu historii lokalnej – często tej mniej znanej lub zapomnianej.

7. Ważne rocznice, jubileusze, święta państwowe

Z okazji rozmaitych jubileuszy na terenie gminy organizowanych jest wiele wydarzeń kulturalnych. Korowody, wieczornice, apele, gale i inne uroczystości są przygotowywane z największą starannością i zawsze towarzyszy im dopasowany je program artystyczny.

8. Przynależność do grupy/zespołu

W naszej gminie działa kilka grup i sekcji, do których w każdej chwili można się przyłączyć. Nie mówię tu o zajęciach, które odbywają się w Domu Kultury. Jest też np. Zespół Górali Czadeckich „Dawidenka”, który kultywuje w śpiewie, tańcu i obrzędach tradycje bukowińskie. Można ich zobaczyć podczas wielu imprez, ale poznać kulturę Górali Czadeckich można i poprzez bezpośredni udział w spotkaniach.

9. Koła Gospodyń Wiejskich, Grupy Odnowy Wsi

To sposób na bezpłatne korzystanie z kultury właściwie w każdej z wsi. Liczne szkolenia pozwoliły wiejskim gospodyniom rozwinąć swoją kreatywność; podczas takich spotkań rodzą się świetne pomysły nie tylko na dania, ale i na usprawnienie funkcjonowania wsi. Obecnie dużą popularnością cieszy się idea wiosek tematycznych. Mieszkańcy wsi prezentują swoje wyroby podczas licznych targów i jarmarków, uczestniczą w wyjazdach studyjnych, podczas których podpatrują to, co najlepsze.

10. Geocaching, gry terenowe

Są one świetnym sposobem na zagospodarowanie wolnego czasu. Gry terenowe mają rozmaite formy – w Gaworzycach można dostać ulotkę z rymowanymi wskazówkami oraz naszkicowaną mapką. W ciekawy sposób można zdobyć informacje, poznać legendy związane z miejscowością, zabytkami i osobliwości. Prowadzona jest też strona internetowa oparta o koncepcję gry terenowej – wskazówki mają pomóc użytkownikom dotrzeć do celu i poszerzyć wiedzę na temat miejscowości i jej okolic. Gra ta rzeczywiście wciąga, a zbierających pieczątki z odwiedzonych (lub „zdobytych”) miejsc jest coraz więcej.

Nie poruszyłam w artykule oferty kulturalnej, którą można znaleźć w Internecie – swoje zbiory udostępniają liczne muzea, galerie, czy biblioteki. Dla mnie najważniejsze było ukazanie możliwości, jakie istnieją w konkretnym, lokalnym środowisku. Takich, które pozostawią po sobie dobry ślad, nowe kontakty i które sprawią, że człowiek zacznie identyfikować się z miejscem, w którym mieszka.

Najlepszym sposobem „bycia na bieżąco” z ofertą kulturalną każdego regionu są z pewnością strony internetowe i profile na serwisach społecznościowych prowadzone przez organizacje działające w okolicy. Na stronie internetowej naszej gminy widoczny jest też aktualizowany kalendarz wydarzeń kulturalnych na bieżący rok. Dobrymi miejscami, w których można zdobyć informacje, pozostają wciąż tablice ogłoszeń i sklepy.

Z własnego doświadczenia mogę podpowiedzieć, że warto włączyć się w działalność wybranej organizacji. Zwykle tworzą je ludzie o wielu zainteresowaniach, dzięki którym w Waszym życiu pojawia się wiele nowych możliwości. Interakcje między ludźmi są ponadto źródłem wielu nowych, niesamowitych pomysłów, które macie okazję razem zrealizować. Powodzenia!