"Obserwatorium Kultury" to ośrodek zajmujących się zbieraniem, przetwarzaniem i rozpowszechnianiem informacji dotyczących kultury. W ostatnich latach pojawiło się ich bardzo wiele - istytucje te mają różny charakter prawny, mogą być niezależne lub podlegać jednostkom nadrzędnym. Niektóre z nich są stricte obserwatoriami, inne to fundacje, jednostki uczelniane, agendy rządowe itp. Te różnice wiążą się również z odmiennymi źródłami finansowania (środki publiczne, granty, dofinansowania z Unii Europejskiej, fundacje, sponsoring).

Podstawowym celem istniejących obserwatoriów i podobnych do nich placówek jest gromadzenie, przetwarzanie i udostępnianie informacji o funkcjonowaniu sektora kultury i sztuki w określonym regionie, w którym działa dana instytucja. Z tym celem ściśle wiążą się pozostałe: umożliwianie podejmowania decyzji związanych z planowaniem i realizacją polityki kulturalnej na różnych szczeblach, a także ułatwianie zarządzania placówkami kultury zarówno publicznymi, jak i państwowymi (więcej na temat obserwatoriów kultury w publikacji Obserwatorium Kultury jako ośrodek zarządzania wiedzą Małgorzaty Kisilowskiej).