Początek i koniec wakacji ze Wschodem Kultury

Data publikacji: 10.06.2024
Średni czas czytania 24 minut
drukuj

Przez 11 dni w czerwcu i sierpniu podczas trzech odsłon festiwalu Wschód Kultury w Rzeszowie, Lublinie i Białymstoku odbędzie się około stu bezpłatnych wydarzeń, adresowanych do odbiorców ze wszystkich grup wiekowych, w tym koncerty, wystawy, premiery literackie, pokazy filmowe i teatralne. Na program festiwalu składają się: bogata, przełamująca schematy oferta muzyczna, łącząca różne gatunki, style, nurty i osobowości, premiery tytułów najlepszych wschodnich autorów, prezentacja kinematografii krajów naszego regiony Europy, nieobecnej w repertuarze kinowym i telewizyjnym, oryginalne ekspozycje i performanse z dziedziny sztuk wizualnych, w tym fotografii, realizowane w kooperacji z artystami zza naszej wschodniej granicy, spotkania z twórcami i artystami,  których w takim zestawieniu nie spotkacie gdzie indziej, a także regionalne kulinaria. Festiwal jest cyklicznym, interdyscyplinarnym wydarzeniem realizowanym nieprzerwanie od 2013 r. w ramach partnerskiej współpracy Narodowego Centrum Kultury i największych miast - ośrodków kulturalnych Polski Wschodniej, dofinansowywanym ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.     

Początek i koniec wakacji ze Wschodem Kultury
Fot. Narodowe Centrum Kultury / Grzegorz Karkoszka

Tegoroczną podróż ze Wschodem Kultury rozpoczynamy 21 czerwca w Rzeszowie Europejskim Stadionem Kultury, którego motywem przewodnim jest hasło: „MOVE TO CHANGE”. Podczas Koncertu Otwarcia promującego młodych i zdolnych twórców wystąpi Kathia. Koncert Kolektywów to w tym roku cztery duety polskich i zagranicznych artystów: Kasi Lins i Paliny (Białoruś), Tomka MakowieckiegoLubomyra Melnyka  (Ukraina), L.U.C.a & Rebel Babel EnsembleAntytili (Ukraina) oraz Pawła DomagałyGizmo Varillasa (Hiszpania). Koncert będzie transmitowany w TVP Kultura, TVP Kultura 2, TVP Polonia (retransmitowany w późniejszym terminie w TVP2) i po raz pierwszy - w radiowej Trójce. 

W Lublinie spotkamy się w dniach 27 – 30 czerwca. Międzypokoleniowy, interdyscyplinarny program i wyjątkowi artyści z Polski i zagranicy co roku przyciągają na festiwal Wschód Kultury – Inne Brzmienia tłumy gości. Podczas tegorocznej odsłony wystąpią gwiazdy światowych scen alternatywnych, w tym: nowojorski kompozytor i maestro gitary – Yonatan Gat, Halina Rice - jedna z czołowych postaci brytyjskiej sceny muzyki elektronicznej, meksykańska grupa Sonido Gallo Negro, Lubomyr Melnyk – ukraiński wirtuoz fortepianu, RuinsZu – włoscy mistrzowie noise jazzu i Tatsuya Yoshida - japońska ikona perkusji oraz Adrian Sherwood. Zostanie też zaprezentowany dorobek legendarnej angielskiej wytwórni płytowej On-U Sound, założonej przez Sherwooda w 1979 r.

Tegoroczną edycję Wschodu Kultury zamknie tradycyjnie Inny Wymiar. Do Białegostoku zapraszamy w dniach 22-25 sierpnia. Podczas kończącego wakacje festiwalu będziemy delektować się bogactwem wielokulturowości Podlasia w pięciu wymiarach: muzyki, sztuki, filmu, społeczności i teatru. W programie festiwalu znalazło się ponad 30 wydarzeń, w tym występy znanych artystów. Usłyszymy m. in.: Annę Szafranowską, Osoczniki, Mikromusic, MARMØ, Maciejową Kapelę, Grubsona, Marikę, SkubasaMir, Kwiat Jabłoni, Jazzbaja Niedbała / Sikora Przewoźniak Trio, Partes, Runforrest, Tappahall, Luteduo plus, Szeptuchę i Zazulę.

Trzy miasta i trzy różne oblicza kultury. W każdym z nich podczas Wschodu Kultury odbędzie się wspólna debata festiwalowa pod hasłem przewodnim „TRADYCJA”. W Rzeszowie będziemy dyskutować o tym, czy muzyka pop ma jeszcze coś nowego do zaoferowania, czy może wszystko już zostało wymyślone? Lublin stawia na alternatywę, dlatego zastanowimy się, czy warto szanować tradycję tego gatunku, czy też należy ją kontestować w imię nowych eksperymentów i wyzwań artystycznych. W Białymstoku zaś rozmowa skoncentruje się na tradycji ludowej oraz porównaniu muzyki korzeni i pop-folku. Debaty będą transmitowane w Programie 3 Polskiego Radia.

Wschód Kultury od dwunastu lat konsekwentnie i z sukcesem łączy kulturowe potencjały Rzeszowa, Lublina i Białegostoku oraz zagranicznych twórców i artystów, ze specjalnym zaproszeniem dla krajów Partnerstwa Wschodniego. Tak szeroko zakrojona i wielopłaszczyznowa kooperacja to przestrzeń do dzielenia się doświadczeniami, inspiracji, prezentowania kulturowej różnorodność Polski Wschodniej oraz dokonań artystów zarówno z krajów sąsiednich  jak i państw zachodnich. To jedyne przedsięwzięcie tej skali  w Polsce, będący efektem konstruktywnej współpracy Ministerstwa Kultury, Narodowego Centrum Kultury i wspierających kulturę samorządów – zwraca uwagę Bożena Żelazowska, sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Każde z miast partnerskich wnosi do tego wyjątkowego festiwalu swoją unikalną tożsamość i tradycje. Na podkreślenie zasługuje otwartość naszych samorządowych partnerów na kulturę i wsparcie dla kultury: ciekawych projektów artystycznych i młodych twórców. To bez wątpienia mądra, perspektywiczna inwestycja w dobrostan mieszkańców, lokalny kapitał społeczny i ekonomiczny, ale też wizerunek i atrakcyjność turystyczną. Po dwóch dekadach pracy dla Krakowa śmiało mogę potwierdzić, że ta strategia się sprawdza. Serdecznie zapraszam do wspólnego świętowania kulturowej różnorodności, tolerancji, a także energii i kreatywności największych miast Podlasia, Lubelszczyzny i Podkarpacia – dodaje Robert Piaskowski, Dyrektor Narodowego Centrum Kultury. 

Wschód Kultury tworzą trzy festiwale, prezentujące twórców i artystów z Polski i zagranicy, ze szczególnym uwzględnieniem  państw ościennych, w tym krajów Partnerstwa Wschodniego Celem tej unikalnej inicjatywy jest prezentacja kulturowego bogactwa oraz  różnorodności wschodniej Polski. Wschód Kultury od wielu lat tworzy interdyscyplinarną przestrzeń twórczego dialogu, inspiracji i wymiany doświadczeń,
a jego kolejne edycje potwierdzają, że współpraca kulturalna między największymi i najważniejszymi miastami Podlasia, Lubelszczyzny i Podkarpacia a naszymi bliższymi i dalszymi sąsiadami, daje niezwykłe efekty. Program festiwalu opiera się głównie na przedsięwzięciach lokalnych instytucji kulturalnych, wymianie projektów między miastami, a także współpracy z niezależnymi artystami z krajów ościennych.  

Festiwal stanowi też swego rodzaju pomost pomiędzy Wschodem a Zachodem. W tym roku na scenach Wschodu Kultury wystąpią znakomici artyści m.in. z Ukrainy, Białorusi, Rumunii, Gruzji, Czech, ale też Niemiec, Wielkiej Brytanii, Hiszpanii, Włoch, Belgii, Meksyku, USA i Kanady.  

***

Wschód Kultury – Europejski Stadion Kultury, Rzeszów, 21 – 23 czerwca 2024 r.

Europejski Stadion Kultury odbędzie się w Rzeszowie po raz czternasty, w tym po raz dwunasty pod egidą Wschodu Kultury. Tegoroczna edycja największego na Podkarpaciu interdyscyplinarnego festiwalu kulturalnego to ponad 40 wydarzeń artystycznych, w tym Koncert Główny w Parku Sybiraków z kolektywami gwiazd z Polski i zagranicy.

Hasło tegorocznej odsłony „MOVE TO CHANGE” określa strategię działania, koncentrującą się na dynamicznym mobilizowaniu społeczności lokalnej, artystów i twórców do zmiany perspektyw, otwarcia się na nowe szanse i możliwości, na myślenie wychodzące poza utarte schematy. 

Koncert Główny

Tematem przewodnim tegorocznego Koncertu Głównego ” są „Przemiany zmiany”, nawiązujące do hasła „MOVE TO CHANGE”. Kreując muzyczne duety artyści otwierają się na wewnętrzną i zewnętrzną metamorfozę. W swoim artystycznym świecie tworzą przestrzeń dla drugiego muzyka, aby mogło powstać nowe dzieło.  

Koncert Główny odbędzie się 21 czerwca w Parku Sybiraków. Wydarzenie rozpocznie Koncert Otwarcia, podczas którego usłyszymy Kathię -- utalentowaną artystkę młodego pokolenia, której zdjęcie zawisło jesienią na Times Square w Nowym Yorku, a w styczniu 2024 została nominowana do nagrody „Bestsellery Empiku” w kategorii Odkrycie. Koncert Główny to również tzw. kolektywy, czyli niecodzienne duety polskich gwiazd z zagranicznymi artystami z udziałem: L.U.C. & Rebel Babel Ensemble i Antytili, Tomasza Makowieckiego i Lubomyra Melnyka, Kasi Lins i Palina oraz Pawła Domagały i Gizmo Varillasa.  

Przed Koncertem Głównym Park Sybiraków przemieni się w największą w Rzeszowie strefę kibica. Wszystkich fanów piłki i festiwalowiczów zapraszamy do wspólnego oglądania transmisji meczu Polska – Austria. Będzie to dla WK ESK powrót do źródeł, gdyż pomysł organizacji festiwalu zrodziła się przy okazji przygotowań do Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej EURO 2012. W 2024 ponownie połączą nas emocje artystyczne i sportowe - muzyka i futbol. 

Niecierpliwie czekam na 21 czerwca, na tegoroczną edycję Europejskiego Stadionu Kultury, największego  i mojego ulubionego rzeszowskiego wydarzenia. W tym roku to już 14. edycja ESK, tym razem, zorganizowana pod hasłem „MOVE TO CHANGE”.  Dlaczego „MOVE TO CHANGE”? Ponieważ zmieniamy się, otwieramy na nowe szanse, jeszcze bardziej zachęcamy mieszkańców do udziału w życiu kulturalnym miasta, mobilizujemy artystów i siebie samych, aby działo się coraz więcej i na wysokim poziomie artystycznym. Przez trzy dni cały Rzeszów będzie pulsował wydarzeniami ze wszystkich dziedzin sztuki. Dlatego zapraszam wszystkich serdecznie, bądźcie tam z nami! komentuje Konrad Fijołek, Prezydenta Miasta Rzeszowa. 

Kilkadziesiąt wydarzeń w Klubie Festiwalowym w fosie Zamku Lubomirskich i innych przestrzeniach Rzeszowa

Wschód Kultury Europejski Stadion Kultury to również szereg działań artystycznych realizowanych w różnych przestrzeniach miasta, angażujących wielu artystów i liczne instytucje kultury, prezentujących różnorodne dziedziny sztuki, w tym: muzykę, taniec, sztukę wizualną i teatr. Przygotowaliśmy również strefę dzieci i strefę chill. Nie zabraknie stałych punktów festiwalu takich jak Electro East, podczas którego usłyszymy Tonkę, Ars Latrans Orchestra, Noir i Rosalie, czy Art Celebration, dedykowanego twórczości Zbigniewa Jakubka, który przez 11 lat współtworzył projekt, będąc jednocześnie wybitną i zasłużoną postacią dla polskiej sceny muzycznej.  

Pozostałe wydarzenia festiwalowe to m. in.: Bitwa o Wschód – Dance Contest: Breaking, silent disco, audio-wizualna wystawa ESKapada, projekt artystyczno-społeczny Istota Zmian oraz Głosy Wschodu - koncert z harfą laserową.

Specjalnym punktem programu jest dyskusja panelowa pt. „MOVE TO CHANGE”, która odbędzie się w sobotę 22 czerwca, o godz. 10:30 w Kinie Zorza. Debata będzie dotyczyć tego, jak zmienił się i nadal zmienia krajobraz kulturalny miast, które przystąpiły do rywalizacji o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury. Kolejnym tematem będzie efekt ESK – czyli co rzeszowskie władze, instytucje kultury, organizacje pozarządowe, artyści i pracownicy kultury zmienili w swoim myśleniu i działaniu za sprawą aplikacji o tytuł ESK’ 2029. W trzeciej części panelu będziemy rozmawiać o mobilności artystów. Szeroko rozumiana mobilność to jedna z priorytetowych wartości Unii Europejskiej, to także nieodłączny element pracy twórców i osób zawodowo związanych z kulturą – czy to w celach zawodowych, edukacyjnych, naukowych, koprodukcyjnych, czy też w celu uczestnictwa w programach rezydencji lub wymiany.  

***

Wschód Kultury – Inne Brzmienia Art & Music Festival, Lublin, 27 – 30 czerwca 2024 r.

Tegoroczna edycja festiwalu Wschód Kultury - Inne Brzmienia w Lublinie to prawdziwe święto dla miłośniczek i miłośników muzyki alternatywnej. Tu zawsze można liczyć na różnorodność stylistyczną i gatunkową, wysoką jakość artystyczną, oryginalność, ale też na międzypokoleniowy, interdyscyplinarny program. Każdego roku, poza muzyką, publiczność może obcować z wartościową literaturą, ciekawym kinem, propozycjami z obszaru sztuk wizualnych i fotografii czy brać udział w programie warsztatowym dla całych rodzin.  To 17. edycja organizowanych przez Warsztaty Kultury lubelskich Innych Brzmień i 11. w ramach Wschodu Kultury.

Lublin to miasto międzykulturowe, z racji swojego położenia, historii i tradycji Unii Lubelskiej. To miejsce inspiracji, które swoją atmosferą, ale też unikatową ofertą kulturalną i wypracowywanymi tu rozwiązaniami, wytycza nowe kierunki, zachęcając do odkrywania tego, co nie zawsze oczywiste i łatwo dostępne. Taki jest też festiwal Wschód Kultury – Inne Brzmienia, który łamie schematy gatunkowe, zawsze prezentując publiczności wszystko, co w muzyce ważne i aktualne. Dzięki temu każdego roku w naszym mieście spotykają się artyści z całego świata, przenikają się kultury i toczą istotne dyskusje. Ta międzynarodowa wymiana artystyczna, nawiązywanie dobrych partnerstw i poszukiwanie rozwiązań dla współczesnych wyzwań, stanowią również kontekst dla naszej kandydatury o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2029, w którym startujemy z autorską koncepcją RE:UNION – mówi dr Krzysztof Żuk, Prezydent Miasta Lublin

Jedną z niekwestionowanych gwiazd tegorocznej edycji jest Lubomyr Melnyk wirtuoz fortepianu, mistrz budowania nastroju, wizjoner płynnie łączący światy klasyki i awangardy. Na Błoniach pod lubelskim zamkiem zaprezentuje się w tym roku także legendarna wytwórnia płytowa, słynąca z najlepszej selekcji muzyki dub, czyli On-U Sound Adriana Sherwooda. Artysta zagra swojego autorskiego DJ set’a, weźmie udział w rozmowie o historii i teraźniejszości On-U Sound, ale też stanie za konsoletą jako realizator dźwięku podczas koncertu psychodeliczno-dubowej supergrupy African Head Charge, która jest jednym z flagowych projektów wytwórni. 

Na Innych Brzmieniach nie może jednak zabraknąć jazzu i muzyki improwizowanej. Tym obszarem zaopiekują się m.in. muzycy dwóch wyjątkowych formacji - kultowego Zu słynącego z noise jazzu i japońskiej ikony perkusji – Tatsuyi Yoshidy, współzałożyciela słynnej formacji Ruins. Ich niezwykły, wspólny projekt RuinsZu stanowi wypadkową zainteresowań artystów.  W Lublinie zobaczymy także nowojorskiego kompozytora i maestro gitary - Yonatana Gata, żywiołowych Meksykanów z grupy Sonido Gallo Negro, zjawiskową Halinę Rice i jej taneczny live act oraz mroczny rockowy występ Kanadyjczyka Alexa Henry’ego Fostera. 

W line-upie festiwalu znajduje się także belgijski kobiecy kolektyw Ladr Ache, Kety Fusco, czyli włoska mistrzyni elektrycznej harfy, rockowi Gruzini z Bedford Falls, badfocus – czeski specjalista od muzyki klubowej, a także artyści z Ukrainy – SI Process oraz DZ’OB. Tegoroczna reprezentacja polskiej sceny muzycznej podczas festiwalu Wschód Kultury – Inne Brzmienia to oktet Marka Pospieszalskiego w specjalnym projekcie z gościniami – Anną Pašić oraz Tamarą Kurkiewicz, elektroniczno-przebojowe Coals, jazzowo-taneczne Tropical Soldiers in Paradise, a także mocniejsze uderzenie reprezentowane przez Ugory, CiśnienieMùlk. 

W programie także pokazy filmowe, wystawy, spotkania, premiery literackie, wydarzenia dla dzieci i młodzieży oraz dyskusje dla profesjonalistów z branży muzycznej.  

***

Wschód Kultury - Inny Wymiar, Białystok, 22 – 25 sierpnia 2024 r.

W tym roku 12. edycja festiwalu Wschód Kultury/Inny Wymiar odbędzie się w Białymstoku w dniach 22 - 25 sierpnia. Od 2013 roku organizowany jest w ramach projektu Wschód Kultury łączącego we współpracy Białystok, Lublin i Rzeszów z krajami Partnerstwa Wschodniego. Od początku swego istnienia (2007 r.) Inny Wymiar prezentuje bogactwo wielokulturowości Podlasia, w szczególności Białegostoku. Promuje ideę dialogu i tolerancji w mieście zróżnicowanym kulturowo, gdzie od wieków mieszkali obok siebie Polacy, Rosjanie, Białorusini, Tatarzy, Ukraińcy, Litwini, Żydzi i Niemcy. Przywraca pamięć o utraconym, jednocześnie ukazując dokonania współczesne, łączy historię ze współczesnymi działaniami artystycznymi. Podczas festiwalu swoją twórczość prezentują zawsze artyści wywodzący się z różnych narodowości i kultur, również tych, które współtworzyły w przeszłości historię i kulturę regionu. 

– To już tradycja, że z festiwalem Inny Wymiar kończymy wakacje. Pod koniec sierpnia zapraszamy do barwnego, wielokulturowego Białegostoku na finał Wschodu Kultury. Program festiwalu jak zawsze będzie miał wielowymiarowy i wielowątkowy charakter. Polecamy szczególnie wystawę fotograficzną „Śladami Bułhaka", której autorzy latem 2023 roku ruszyli śladem „ojca polskiej fotografii", żeby - podobnie jak 100 lat temu Jan Bułhak – spojrzeć na miasto przez obiektyw aparatu analogowego. Ciekawie zapowiada się również muzyczny wymiar festiwalu z silną reprezentacją lokalnych artystów. Nie zabraknie także filmów, spektakli, spotkań, debat i warsztatów oraz tak lubianych przez białostoczan spacerów po mieście i familijnych działań w plenerze. Serdecznie zapraszam do Białegostoku na ten festiwal – podkreśla Prezydent Białegostoku Tadeusz Truskolaski

W tym roku w programie pięciu wymiarów (muzyki, sztuki, filmu, społeczności i teatru) znalazło się ponad 30 wydarzeń, na które wstęp jest jak zawsze bezpłatny.  W ramach Innego Wymiaru Muzyki w Białymstoku wystąpią: Anna Szafranowska, Osoczniki, Mikromusic, MARMØ, Maciejowa Kapela, Grubson, Marika, Skubas, Mir, Kwiat Jabłoni, Jazzbaja Niedbała/Sikora/Przewoźniak Trio, Partes, Runforrest, Tappahall, Luteduo plus, Szeptucha i Zazula

Inny Wymiar Sztuki to także cztery wystawy: „Lniany ręcznik. Cykl fotografii dokumentalnych i publikacja drukowana o regionie Podlasia” - Dominika Koszowska, „Śladami Bułhaka” - Łukasz Kujawa, Wojciech Skowysz, Piotr Łukaszuk, Krzysztof Wojno, Maciej Kupczyński, wystawa ilustratorki Marianny Oklejak, Via Transilvanica – wystawa plenerowa przygotowana przez Rumuński Instytut Kultury w Warszawie. W ramach Innego Wymiaru Filmu widzowie zobaczą dwa filmy: „Las” w reżyserii Lidii Dudy i „Libertate” – reż. Tudor Giurgiu. 

W programie Innego Wymiaru Społeczności znalazły się: spacer architektoniczno-historyczny po osiedlu Mickiewicza z Andrzejem Kłopotowskim; panel dyskusyjny „Magiczne Podlasie – odczarowana historia regionu”, w którym udział wezmą: Aneta Prymaka- Oniszk, Paulina Siegień i Tomasz Sulima; warsztaty dla dorosłych „Motanki”; warsztaty tworzenia biżuterii ze słomy; dyskusja o muzyce ludowej; plenerowe działania dla dzieci; spacer szlakiem dawnych białostockich nekropolii z Sebastianem Wichrem; „Mapa uczuć” – wielowątkowe wydarzenie w przestrzeni miejskiej. 

Inny Wymiar Teatru to dwa spektakle: „Stopover Europe/ Przystanek Europa” – koprodukcja: Rekultur, Divadlo X10 i Laboratorium Teatru Społecznego oraz propozycja dla dzieci - „Sokrates w piaskownicy” Teatru Małe Mi.