Okazją do zorganizowania debaty są rozpoczynające się z początkiem maja 2014 r. obchody 10-lecia wstąpienia Polski do Unii Europejskiej. To moment, w którym chcemy się zastanowić nad korzyściami, jakie wyniosła polska kultura z uczestnictwa w procesach zjednoczeniowych. Chcemy też zapytać o to, jak może wyglądać przyszłość zjednoczonej Europy i czy hasło „prawo dla kultury”, proponowane przez Narodowe Centrum Kultury, może stać się ważnym hasłem w procesie kształtowania świadomości obywatelskiej Europejczyków.

Bogusław Sonik, poseł do Parlamentu Europejskiego, były dyrektor Biura Festiwalowego Kraków’2000 zwracał podczas dyskusji uwagę na trudności finansowe, jakie napotykał Kraków przy realizacji europejskiego tytułu w 2000 roku. Mówił również o problemach związanych z kontynuacją flagowych projektów festiwalowych, bowiem niemal wszystkie zniknęły z pejzażu kulturowego miasta. Podobny problem – braku rządowych gwarancji finansowych – zdradził uczestnikom debaty Grzegorz Roman, pełnomocnik prezydenta Wrocławia Rafała Dutkiewicza. Podkreślił zarazem, że miasto ma przemyślany projekt na 2016 r. pt: „Przestrzenie dla piękna, który już jest realizowany, a pełną parą ruszy zaraz po uruchomieniu wszystkich gwarantowanych dotacji. Jacek Krupa, członek Zarządu Województwa Małopolskiego przytaczał dane liczbowe wskazujące na sporą ilość funduszy, jakie otrzymała małopolska kultura w związku z ostatnią perspektywą finansową UE. Wyrażał jednak obawę, co do możliwości utrzymania nowych 22 obiektów kultury. Podkreślał, że wraz z planowaniem infrastrukturalnym w dziedzinie kultury (któremu towarzyszy pomoc UE) musi być profesjonalnie przygotowywana perspektywa działalności takich instytucji i ich funkcja wobec odbiorców i konsumentów sztuki. Bartosz Szydłowski, dyrektor z powodzeniem działającego w Nowej Hucie Teatru Łaźnia Nowa, wskazywał na nowoczesność metod zarządzania instytucją kulturalną w dzisiejszych czasach. Oprócz kwestii finansowych, ważnym dziś aspektem w kulturze jest mobilność artystów i kuratorów, działalność wolontariuszy oraz organizacji pozarządowych.

Debatę zwieńczała burzliwa dyskusja o idei „Prawa do kultury” jako zapisu do Protokołu dodatkowego Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności Rady Europy. Krzysztof Dudek, dyrektor Narodowego Centrum Kultury, podkreślał nowatorstwo projektu NCK oraz wskazywał na jego całkowicie pionierski charakter. Pytania z sali w dużej mierze potwierdzały przyszłościowy charakter tego zagadnienia.

Dyskusję prowadziła Bożena Gierat-Bieroń, Dział Programowy NCK.

(fot. Maria Olszańska)