Język wobec osób z niepełnosprawnościami 

Gość: Robert Więckowski – wiceprezes Fundacji Kultury bez Barier
Prowadzący: Mateusz Adamczyk

„Rozumiem, na czym polega wartość jednej i na czym polega wartość drugiej formy. Wiem, dlaczego osoba z niepełnosprawnością zastąpiła tę osobę niepełnosprawną. Natomiast znam wiele osób niepełnosprawnych, które właśnie chcą być kategoryzowane jako osoby niepełnosprawne. Ta niepełnosprawność (…) jest dla nich na tyle istotna, na tyle determinuje ich obecność w naszej doczesności, że one nie potrzebują żadnego wyrażenia przyimkowego. One nie potrzebują tego z. One chcą być postrzegane jako osoby niepełnosprawne. (…) Dla odmiany, znam wiele osób z niepełnosprawnością, które chcą być kategoryzowane jako osoby z niepełnosprawnością, ponieważ podkreślają, że ta niepełnosprawność to tylko jedna z cech, które składają się na cały świat tej osoby”.

Prosta polszczyzna dla wszystkich

Gość: dr hab. Jacek Wasilewski – Uniwersytet Warszawski
Prowadzący: Mateusz Adamczyk

„Jeżeli operujemy językiem dotyczącym naszych praw albo obowiązków i nie jesteśmy w stanie zapewnić wszystkim równego dostępu do zrozumiałości w tych regulacjach, to coś jest nie w porządku. A przecież wszyscy płacimy podatki. Firmy już zatroszczyły się o to, by posługiwać się językiem przystępnym, gdyż często oznacza to większe zaufanie. Im większe zrozumienie, tym większe zaufanie. Natomiast jeśli chodzi o urzędy – tutaj jest olbrzymia praca do wykonania”.

Język wobec osób chorujących psychicznie 

Gość: dr Marcin Kuna, lekarz w trakcie specjalizacji psychiatrycznej - Mazowieckie Specjalistyczne Centrum Zdrowia im. prof. Jana Mazurkiewicza w Pruszkowie
Prowadzący: Mateusz Adamczyk

„Co mnie martwi to to, że pomimo zwiększającej się świadomości na temat języka, jakiego powinniśmy używać w odniesieniu do osób chorujących psychicznie i samych chorób psychicznych – nawet jeżeli w mediach są programy na ten temat, to są w nich używane słowa niepasujące do kontekstu. Najczęściej używane jest słowo schizofrenia - jako wymówka dla niezrozumiałych zachowań, dla złych zachowań”.

Język wobec osób LGBT+ 

Gość: Marcin Dzierżanowski – dziennikarz, publicysta, działacz antydyskryminacyjny
Prowadzący: Mateusz Adamczyk

„Określenie mniejszości seksualne – po pierwsze mamy to nieszczęsne skojarzenie z seksem. Wiemy, że słowo sex w języku angielskim oznacza po prostu płeć. I na przykład określenie homoseksualny czy homosexual oznacza jednopłciowość, to są związki osób jednej płci. I stąd na przykład określenie homoseksualizm. U nas ta cząstka seks bardzo kojarzy się z uprawieniem seksu, ze współżyciem seksualnym, w którym oczywiście nie ma niczego złego, ale jest ono tylko jedną wąską dziedziną, wąskim zakresem osobowości człowieka. Nikt nie chciałby być postrzegany wyłącznie przez pryzmat seksualny. Dlatego określenie mniejszość seksualna to nie jest określenie, które byśmy zalecali czy promowali. Myślę, że lepiej mówić o społeczności osób LGBT+”.

Język wobec osób starszych 

Gościni: Magdalena Małgorzata Skrzydlewska - prezeska Stowarzyszenia Forum 4 Czerwca
Prowadzący: Mateusz Adamczyk

„Nie umiemy mówić o starości. Nie chcemy wiedzieć, jak ta starość wygląda. Nie chcemy rozmawiać o problemie, który za chwilę dotknie każdego z nas. Temat starości jest w społeczeństwie tematem prawie tabu. Mówię prawie, ponieważ on zaczyna powoli się przedostawać do dyskusji społecznej. Zaczynamy o tym rozmawiać – o potrzebach osób starszych, o ich aktywnościach, o tym jak pomagać osobom starszym. (…) Ale jak się przyjrzymy tym próbom rozmów o starości, to pierwsze, co stoi za tymi rozmowami i co jest tematem przewodnim, to w dalszym ciągu jest stereotyp. Stereotyp osoby starszej jako tej słabszej, tej wymagającej wsparcia (…) Nie patrzymy na starość jako na kolejny etap w życiu każdego człowieka, który owszem – wymaga odpowiedniego wsparcia, ale nie wyręczania”.

Płeć w języku

Gość: Mateusz Adamczyk – popularyzator wiedzy o polszczyźnie
Prowadząca: Martyna Matwiejuk

„Wydaje mi się, że wpadliśmy w pewną pułapkę binarnego myślenia – albo tylko feminatywy, albo wcale feminatywy. A na dobrą sprawę rozmawiamy o języku niewykluczającym, który to język ma być różnorodny. Na tyle różnorodny, żeby każda osoba posługująca się polszczyzną mogła dopasować do siebie taką postać, jaka jej najbardziej odpowiada. (…) Uważam, że w związku z tym, że kontekst społeczny jest taki, że kobiety wciąż są niedoceniane, to należy w komunikatach ogólnych, kierowanych do osób, których nie znamy, używać jednak feminatywów. (…) Język ogólny nie ma i nigdy nie miał za zadanie zaspokoić wszystkich naszych prywatnych potrzeb komunikacyjnych”.