Z okazji 40. rocznicy I pielgrzymki Jana Pawła II do Ojczyzny będzie można oglądać wystawę plenerową „POLONIA SEMPER FIDELIS. Pierwsza pielgrzymka Jana Pawła II do Ojczyzny. Włoska perspektywa”, zrealizowaną przez Narodowe Centrum Kultury, Muzeum Jana Pawła II i Włoski Instytutu Kultury. Uroczyste otwarcie wystawy, z udziałem gości z Włoch, w tym syna autora zdjęć, odbyło się w czwartek, 30 maja 2019 r. o godz. 15.00.

Ekspozycja (w języku polskim, włoskim i angielskim) prezentuje unikatowe fotografie Carla Leidi (1930–1998) – włoskiego fotografa, pisarza i podróżnika,  który w czerwcu 1979 r. podążał śladami Jana Pawła II podczas jego pierwszej pielgrzymki do Polski. Zdjęciom towarzyszyć będą wspomnienia artysty oraz cytaty Jana Pawła II z homilii w Warszawie, Krakowie, Częstochowie i Auschwitz. Wystawa zainicjowana przez Mt 5, 14 | Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego, współorganizowana jest z Narodowym Centrum Kultury i Włoskim Instytutem Kultury w Warszawie.

„Każde zdjęcie Carla Leidiego to odkrywanie nadziei i wzruszenia, z jakim Polacy przeżywali nie tylko przyjazd Jana Pawła II do Ojczyzny, ale nade wszystko fakt, że są razem, że są narodem, który łączą wspólne wartości, że odtąd już nigdy nic nie będzie takie samo. Coś ważnego się stało. Coś pękło… Polacy odzyskali zdeptaną przez lata komunizmu godność i poczucie dumy narodowej. Dziś już wiemy, że w czerwcu 1979 roku, wraz z I pielgrzymką Jana Pawła II do Ojczyzny, rozpoczęła się polska droga do wolności…” – napisała we wstępie do wystawy Joanna Olendzka z Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego,  pomysłodawczyni i kurator wystawy.

Pierwsza pielgrzymka Jana Pawła II do Polski odbyła się w dniach  2 – 10 czerwca 1979 roku. Przyświecały jej słowa: „Gaude Mater Polonia”, zaś celem, oprócz zakończenia I Synodu Diecezji Krakowskiej i uczczenia 900. rocznicy śmierci patrona Polski św. Stanisława, było symboliczne pożegnanie z rodakami oraz miejscami związanymi z dzieciństwem i młodością. Komunistyczne władze Polski ingerowały nie tylko w harmonogram pielgrzymki, ale i jej przebieg. Podczas wizyty w kraju papież odwiedził Warszawę, Gniezno, Częstochowę, Kraków, Kalwarię Zebrzydowską, Wadowice, Oświęcim (Auschwitz-Birkenau) i Nowy Targ.

„Pierwsza pielgrzymka Jana Pawła II do Ojczyzny odcisnęła niezwykłe piętno na Polakach i wpłynęła na  dalsze losy kraju. Papież przekonywał, że nie może być Europy sprawiedliwej bez Polski niepodległej na jej mapie. Przypominał rodakom o uczciwym patriotyzmie i wierności dziedzictwu, solidarności społecznej, obudził w nich odwagę i nadzieję, poczucie wspólnoty i godności. Nabożeństwa, odprawiane w czerwcu 1979 r. przez Ojca Świętego, pozwoliły Polakom „policzyć się” i uwierzyć w swoją społeczną rolę jako inicjatorów rozpadu systemu komunistycznego” – komentuje Dyrektor Narodowego Centrum Kultury dr hab. Rafał Wiśniewski, prof. UKSW.

W odwiedzanych przez papieża miejscach dokumentacje fotograficzną pielgrzymki wykonywał Carlo Leidi. Zdjęcia – kilka tysięcy wydruków, przezroczy i negatywów – są obecnie przechowywane
i archiwizowane w Centrum Badań i Dokumentacji Fotograficznej CRAF w Spilimbergo. Wśród nich znajduje się kolekcja „Polonia Semper Fidelis”, gdzie odnaleźć można obrazy z 1979 roku, z polskich miast będących na trasie pielgrzymki i z niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau.  

Carlo Leidi (1930–1998) – włoski fotograf, pisarz i podróżnik, działacz partii chrześcijańsko-demokratycznej w Bergamo, z zawodu notariusz. Zaczął fotografować w 1951 roku, kiedy otrzymał od ojca aparat leica. Był autorem reportaży dotyczących Czarnej Afryki (1969–1971), Chin, Bergamo oraz Toskanii, a nade wszystko fotografii z Pragi z 1968 roku. Stolicę Czech dokumentował wraz z Alfonsem Modonesim, wykonując ponad siedemset zdjęć tego miasta. Prace jego autorstwa zostały opublikowane w „L'Europeo”, „La Domenica del Corriere”, „Historia”, „Du”, „Fotografie”, „Design” oraz innych dziennikach i czasopismach. Artysta uczestniczył w wielu wystawach, w tym: „Il Ritratto” (Ponte San Pietro 1963); Fermo 1964, 1965, 1966, 1973; „La figura umana” (Bergamo 1966); „Italia 1968”, „Italia 1970” (Bergamo); „La fotografia italiana” (Praga 1965); „Immagini della Cina” (Galleria l'Immagine, Bergamo 1974). Fotografie Carlo Leidiego – kilka tysięcy wydruków, przezroczy i negatywów – są obecnie przechowywane i archiwizowane w Centrum Badań i Dokumentacji Fotograficznej CRAF w Spilimbergo.

* * *

POLONIA SEMPER FIDELIS. Pierwsza pielgrzymka Jana Pawła II do Ojczyzny. Włoska perspektywa.

30 maja – 19 czerwca 2019 r.

Kuratorka: Joanna Olendzka, Mt 5,14 | Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego

Organizatorzy: Narodowe Centrum Kultury, Mt 5,14 | Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego / Mt 5,14, Włoski Instytut Kultury w Warszawie

Projekty graficzne / Graphic design: Małgorzata Rybczyńska