Lata międzywojnia

Książka pokazuje społeczeństwo dwudziestolecia od jego brzydszej, niewyidealizowanej strony. Widzimy brutalną rzeczywistość czasów Wielkiego Kryzysu (rozdział „Kryzys”): niszczące bezrobocie, nędzę ocierającą się niekiedy o śmierć głodową, wzajemną bezwzględność ludzi doprowadzonych do ostateczności. Wbrew powtarzanym po latach mitom wielokulturowa, wieloetniczna Polska nie jest wcale oazą spokoju i tolerancji, napięcia społeczne skutkują wzrostem nacjonalizmów („Mniejszości narodowe”), a populiści działają w służbie nazizmu i komunizmu, dwóch rosnących w siłę totalitaryzmów, które niebawem spustoszą całą Europę („Ideologie”).

Wiek emancypacji

Pierwsza wojna światowa zmieniła sytuację kobiet – znakiem nowych czasów są emancypacja i prawo głosu, a także proste, krótkie sukienki zamiast gorsetów i kapeluszy jak młyńskie koło; dotychczasowe role płci ulegają zmianie, wszechwładny patriarchat zaczyna chwiać się w posadach. Skutkuje to podważeniem wielu dotychczasowych stereotypów i przyzwyczajeń oraz kryzysem męskości; powoli wykluwa się nowa, współcześniejsza wersja rodziny (rozdziały „Kobieta”, „Mężczyzna” i „Dziecko”). Obok dawnej, pełnej hipokryzji moralności, czyli surowych zasad połączonych w nierozerwalną całość z systemem powszechnej prostytucji, kształtuje się nowy, swobodniejszy stosunek do cielesności, który w pełniejszy sposób dojdzie do głosu dopiero w  latach rewolucji seksualnej („Te sprawy”). W ciężkich czasach niektórzy ludzie zwracają się ku nałogom („Narkotyki, alkohol, hazard”), czyniąc swoje życie pozornie znośniejszym dzięki kokainie, eterowi czy ruletce, inni szukają pocieszenia w metafizyce („Magia, okultyzm, sekty”) albo w kompletnie zmyślonych tożsamościach („Drobne cwaniaczki”).

Niepewne czasy

Polska naszych dziadków i pradziadków, zapisana na kartach „Tajnego Detektywa”, pod wieloma względami przypomina kraj, w którym żyjemy dzisiaj: odzyskała niepodległość i ma wielkie nadzieje, ale istnieje w niepewnych czasach światowego kryzysu gospodarczego i politycznego. Dawne hierarchie padają, do głosu dochodzi brutalna siła, w perspektywie czai się groźba wojny. Ludzie skaczą sobie do gardeł.

O wydawnictwie

Wstęp do książki i poszczególnych rozdziałów, który pełni rolę przewodnika po archiwalnych materiałach, napisał Jacek Dehnel, autorami wyboru są Jacek Dehnel i Barbara Klicka. Wydawcami publikacji są Fundacja  Picture Doc i Narodowe Centrum Kultury.

Kup w sklepie NCK >>