430. rocznica elekcji Zygmunta Wazy na króla Polski

Data publikacji: 19.08.2017
Średni czas czytania 3 minuty
drukuj

19 sierpnia to ważna data w historii warszawskiej Woli. To rocznica jednego z tych wydarzeń, które dziejąc się tu, były jednocześnie kluczowymi momentami w historii Polski a nawet Europy. 19 sierpnia 1587 szlachta różnych prowincji Rzeczypospolitej, zgromadzona na polach wtedy podwarszawskiej wsi Wola, obrała Zygmunta Wazę, królewicza szwedzkiego i siostrzeńca Zygmunta Augusta z dynastii Jagiellonów, Królem Polski, Wielkim Księciem Litwy, Rusi, Prus, Mazowsza, etc.

430. rocznica elekcji Zygmunta Wazy na króla Polski
Fot. Jan Matejko, Potęga Rzeczypospolitej u zenitu. Złota wolność. Elekcja Jan Matejko, Potęga Rzeczypospolitej u zenitu. Złota wolność. Elekcja

Było to zwycięstwo obozu Jana Zamoyskiego, zaś przegrana obozu prohabsburskiego Zborowskich. Tak więc na polach Woli zadecydowała się ujęta w formułę wolnej elekcji „sukcesja” Wazów po wygasłych Jagiellonach, ale i przekreślenie aspiracji Habsburgów do objęcia Rzeczypospolitej i dołączenia jej do królestw Czech i Węgier wcześniej już po Jagiellonach odziedziczonych. Potop Szwedzki też niestety jest dalszą konsekwencją podjętej wtedy decyzji.

Jest to też wydarzenie ważne dla Warszawy – dotąd prowincjonalne miasto, stolica przyłączonego zupełnie niedawno do Królestwa Polskiego a chwilę wcześniej samodzielnego Mazowsza, stało się teraz na mocy decyzji nowoobranego króla Zygmunta III stolicą Rzeczypospolitej, zastępując w tej roli nadgraniczny Kraków. Król łączący korony polską, szwedzką, mitrę wielkoksiążęcą litewską, a nawet aspirujący do tronu moskiewskiego, z Warszawy miał znacznie dogodniejszą bazę do swoich dalekosiężnych działań.

Pole elekcyjne na Woli jest także w dwójnasób bliskie Narodowemu Centrum Kultury. Dokonywane tu przez naród polityczny Rzeczypospolitej rozstrzygnięcia w decydujący sposób wpłynęły na polskie dziedzictwo kulturowe, którym zajmuje się nasza instytucja. Ale jest też i inny, bardziej „intymny” związek – otóż pole elekcyjne mieściło się w okolicach obecnej ulicy Płockiej, gdzie dziś znajduje się siedziba Narodowego Centrum Kultury. Pamiętamy o tym w tę rocznicę.